Emil Chaberski

Emil Bolesław Chaberski (ur. 28 maja 1891 w Krakowie, zm. 14 września 1967 w Warszawie) – polski reżyser, aktor, tłumacz i pedagog.

Emil Chaberski

Emil Chaberski (1925)
Data i miejsce urodzenia	28 maja 1891 Kraków
Data i miejsce śmierci	14 września 1967 Warszawa
Zawód	reżyser, aktor, pedagog
Odznaczenia

Życiorys

Emil Bolesław Chaberski był synem Hilarego i Marii Chaberskich^[1][2]. Ukończył gimnazjum w Krakowie, następnie w 1908 roku z odznaczeniem Szkołę Dramatyczną M. Przybyłowicza. Latem 1907 roku z zespołem uczniów szkoły występował w Rzeszo­wie i Okocimiu k. Bochni; związany z PPS, kie­rował amatorskim zespołem robotniczym na przedmieściu Krakowa^[2]. Zadebiutował 17 września 1908 rolą Kuby w Weselu Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze Polskim w Łodzi. W Łodzi występował do 1911 roku. Później grał i reżyserował m.in. w Sosnowcu, Moskwie (1915–1916), Kijowie (1917–1919), Lwowie (1919–1920), od 1921 w Teatrze Rozmaitości w Warszawie^[1]. Od 1922 do wybuchu II wojny światowej głównie reżyserował i sporadycznie występował na scenach warszawskich^[2]. W tym czasie zrealizował również kilka filmów fabularnych. Był także dyrektorem warszawskich teatrów: Letniego (1925–1927, 1931–1932) oraz Narodowego i Nowego^[1].

Po wojnie poświęcił się reżyserii teatralnej. Pracował w Teatrze Narodowym, Teatrze Letnim, Teatrze Wielkim i Wielkiej Rewii. Zajmował się również tłumaczeniem sztuk teatralnych z wielu języków obcych. W latach 1952–1955 związany był ze szczecińskim Teatrem Dramatycznym, w którym był kierownikiem artystyczny i dyrektorem (1954–1955). W szczecińskim teatrze wyreżyserował 15 sztuk teatralnych m.in. Ożenek Gogola, Wilhelma Tella Schillera, Mieszczan Gorkiego.

W latach 1955–1958 był rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Leona Schillera.

W 1955 roku otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia „za działalność artystyczną w teatrach szczecińskich w minionym 10-leciu”^[3].

Dwukrotnie żonaty, najpierw był mężem Idalii Chaberskiej, później aktorki Hanny Różańskiej^[2].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera Aleja Zasłużonych-1-152)^[4].

Filmografia

• 1925: Iwonka – reżyseria
• 1928: Tajemnica starego rodu – reżyseria
• 1938: Kobiety nad przepaścią – reżyseria

  

  Zespół Teatru Polskiego w Kijowie (1917), na zdjęciu m.in.: Konstanty Tatarkiewicz, Helena Larys-Pawińska, Michał Tatrzański, Emil Chaberski, Franciszek Rychłowski, Juliusz Osterwa, Wojciech Brydziński, Stefan Jaracz, Maksymilian Węgrzyn, Antoni Fertner, Maria Brydzińska, Wincenty Drabik, Stanisława Wysocka, Bolesław Bolesławski, Tadeusz Skarzyński, Wanda Osterwina

  

  Grób Emila Chaberskiego i Hanny Różańskiej-Chaberskiej na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

• 1939: Żona i nie żona – reżyseria

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (19 lipca 1955)^[5]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1953)^[6]
• Złoty Krzyż Zasługi^[1]
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (23 maja 1955)^[7]