Engraulis

Engraulis – rodzaj ryb promieniopłetwych z podrodziny Engraulinae w obrębie rodziny sardelowatych (Engraulidae), określanych w języku polskim nazwą zwyczajową sardele. Są to ryby ławicowe, o dużym znaczeniu gospodarczym.

Engraulis
Cuvier, 1816[1]
Sardela japońska (E. japonicus)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Nadrząd	śledziopodobne
Rząd	śledziokształtne
Podrząd	śledziowce
Rodzina	sardelowate
Podrodzina	Engraulinae
Rodzaj	Engraulis
Typ nomenklatoryczny
Clupea encrasicolus Linnaeus, 1758
Synonimy
Encrasicholus Fleming, 1828[2] Alpismaris[a] Swainson, 1838[3] Langraulis[b] Gruvel & Bouyat, 1906[4] Austranchovia Whitley, 1931[5]
Gatunki
9 gatunków – zobacz opis w tekście

Rozmieszczenie geograficzne

Pelagialne wody oceaniczne strefy ciepłej i umiarkowanej, na głębokościach od 1–400 m^[6][7].

Morfologia

Długość ciała do 24,8 cm; masa ciała (największa opublikowana) 68 g^[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1816 roku przyrodnik i zoolog Georges Cuvier w publikacji własnego autorstwa o tytule Królestwo zwierząt podzielone według swojej organizacji, aby służyć jako podstawa do historii naturalnej zwierząt i wprowadzenie do anatomii porównawczej^[1]. Gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie)^[8] sardela europejska (E. encrasicolus).

Etymologia

• Engraulis (Langraulis): gr. εγγραυλις engraulis, εγγραυλιδος engraulidos ‘sardela’^[9].
• Encrasicholus: gr. εγκρασιχολος enkrasikholos ‘sardela’^[9]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Clupea encrasicolus Linnaeus, 1758.
• Alpismaris: etymologia nieznana, Swainson nie podał znaczenia nazwy rodzajowej^[3].
• Austranchovia: łac. auster, austri ‘południe’ (tj. Australia)^[10]; rodzaj Anchovia Jordan & Evermann, 1895. Gatunek typowy: Atherina australis Shaw, 1790.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[6]:

• Engraulis albidus Borsa, Collet & Durand, 2005
• Engraulis anchoita Hubbs & Marini, 1935 – sardela argentyńska^[11]
• Engraulis australis (Shaw, 1790) – sardela australijska^[12]
• Engraulis capensis Gilchrist, 1913 – sardela kapska^[11]
• Engraulis encrasicolus (Linnaeus, 1758) – sardela europejska^[12]
• Engraulis eurystole (Swain & Meek, 1884)
• Engraulis japonicus Temminck & Schlegel, 1846 – sardela japońska^[12]
• Engraulis mordax Girard, 1854 – sardela kalifornijska^[11]
• Engraulis ringens Jenyns, 1842 – sardela peruwiańska^[11]

Uwagi

1. Nomen nudum.
2. Niepoprawna późniejsza pisownia Engraulis Cuvier, 1816.