Ewa wzywa 07

Ewa wzywa 07 (zapisywane również jako Ewa wzywa 07…) – seria utworów kryminalnych (powieści milicyjnych) ukazująca się w wydawnictwie Iskry w latach 1968–1989. W ramach serii ukazało się 146 pozycji.

Pomysł serii

Genezą serii była chęć przybliżenia pracy funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej czytelnikom, zapoznanie ich z kulisami służby, metodami pracy milicjantów. Na jednej z wewnętrznych narad w Komendzie Głównej MO pod koniec lat 60., stwierdzono, że praca milicji nie jest dostatecznie doceniana przez społeczeństwo. Zadecydowano wtedy, że należy podjąć takie działania, które w interesujący dla odbiorców sposób przekazywać będą pożądaną propagandową treść. Zadanie opracowania szczegółów tej strategii otrzymali pułkownik Zbigniew Gabiński, dyrektor Oddziału Kontroli, Badań i Analiz KG MO i ppłk Władysław Krupka, odpowiedzialny w KG MO za kontakty z filmowcami, literatami i dziennikarzami. W 1967 r. Gabiński i Krupka zaproponowali przełożonym wydawanie serii opowiadań kryminalnych dla dorosłych czytelników oraz serii komiksów dla dzieci i młodzieży. Po zaakceptowaniu tej decyzji, nawiązana została współpraca z wydawnictwami Iskry (seria „Ewa wzywa 07”) oraz Sport i Turystyka (seria komiksów z kapitanem Żbikiem)^[1].

Forma i historia

Ukazywały się w jednolitej szacie graficznej:

• niebieska okładka,
• na przedniej stronie okładki u góry znajdował się napis „Ewa wzywa 07…” oraz owalne logo z napisem „Powieść co miesiąc” i kolejnym numerem w środku; w górnej części okładki podawano także autora (imię i nazwisko wydrukowane w czarnym kolorze) oraz w drugim wierszu tytuł (zapisywany majuskułą, w białym kolorze); dolną połowę zajmowała ilustracja,
• na tylnej stronie okładki u góry biegła powtórzona dwa razy nazwa serii; środek okładki zajmował zwykle spis odcinków serii (przypominano tytuły ok. 30 poprzednich odcinków); z lewej strony znajdował się rysunek przodu radiowozu MO (warszawy w pierwszych częściach, a od połowy lat 70. Fiata 125p),
• w latach 1973–1974 okładkę uzupełniał z przodu pionowy napis „30 lat Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej”, a z tyłu zamiast spisu części serii drukowane było kalendarium MO i SB.

Początkowy nakład serii wynosił 100,000, ale wkrótce wzrósł do ok. 150,000^[2].

Zeszyty serii miały format B5, liczyły zazwycaj od 32 do 48 stron^[a]. Wydawnictwo opisywało te utwory jako „Powieść co miesiąc”. Recenzenci i krytycy pisząć o nich klasyfikują je różnorodnie, jako opowiadania^[3][4][5] ale także jako powieści^[6][7][8]. Zdarzają się także inne określenia (np. "zeszyty"^[9], "minipowieści"^[7], "krótkie powieści"^[10]). Gatunkowo, seria jest zaliczana do powieści milicyjnych^[11].

Nazwa serii to hasło wywoławcze dyspozytorni MO: wezwanie do zameldowania się funkcjonariusza (lub patrolu) o kryptonimie „07”. Dyspozytornia MO otrzymała kryptonim „Ewa” na cześć żony jednego z pomysłodawców serii, Zbigniewa Gabińskiego^[12].

Zapowiedź sformułowaną przez logo – „Powieść co miesiąc” – spełniano w miarę regularnie od 1969, pierwszego pełnego roku ukazywania się serii, do 1975 roku. Częstotliwość publikacji spadła od 1976 roku. Żadna premierowa część nie trafiła do czytelników w roku 1984. Ostatnia pozycja ukazała się 1989.

1968 – 2 opowiadania 1969 – 12 opowiadań 1970 – 11 opowiadań 1971–1974 – po 12 opowiadań 1975 – 10 opowiadań 1976 – 8 opowiadań 1977 – 4 opowiadania 1978–1979 – po 8 opowiadań 1980 – 5 opowiadań

1981 – 4 opowiadania 1982 – 2 opowiadania 1983 – 6 opowiadań 1984 – nie wydano żadnego opowiadania 1985 – 3 opowiadania 1986 – 5 opowiadań 1987 – 2 opowiadania 1988 – 5 opowiadań 1989 – 2 opowiadania

Odbiór i analiza

W 2019 Agnieszka Czyżak skrytykowałs serię jako "nafaszerowaną propagandą"^[9].

Autorzy

Na potrzeby serii pisali opowiadania m.in. Janusz Głowacki, Andrzej Szczypiorski, Aleksander Ścibor-Rylski, dziennikarze Wanda Falkowska i Kazimierz Koźniewski, a głównie klasycy polskiej powieści kryminalnej (milicyjnej): Danuta Frey, Barbara Gordon, Helena Sekuła, Jerzy Edigey, Jerzy Siewierski, Zygmunt Zeydler-Zborowski.

Spis pozycji

LP	Autor	Tytuł	Rok wydania
1	Barbara Nawrocka	Tajemnicza katarynka	1968
2	Kazimierz Koźniewski	Sztyletem w serce	1968
3	Jerzy Edigey	Szkielet bez palców	1969
4	Jacek Wołowski	Anastazja lubi reklamę	1969
5	Adrian Czobot	Skok śmierci[b][c]	1969
6	Zygmunt Zeydler-Zborowski	Złoty centaur	1969
7	Jan Bernard	Telefonował morderca	1969
8	Marcin Dor[d]	Zabójstwo Thomasa Jonesa[e]	1969
9	Krzysztof Opatowski	To nie oryginał, Hieronimie!	1969
10	Władysław Krupiński[f]	Złote kółka	1969
11	Zbigniew Safjan	Uwaga, komunikat specjalny	1969
12	Janusz Głowacki	Dzień słodkiej śmierci	1969
13	Henryk Gaworski	Fotografia mówi prawdę	1969
14	Helena Turbacz	Świecznik Maurów	1969
15	Artur Morena[g]	Umrzesz o północy	1969
16	Barbara Gordon	Filiżanka czarnej kawy	1970
17	Stanisław Goszczurny	Sylwestrowa noc	1970
18	Remigiusz Szczęsnowicz	Zaczęło się w „Sybilli”	1970
19	Adam Hauert	Dlaczego pan zabił moją mamę?[c]	1970
20	Ryszard Szczerba	Ślad prowadzi w przeszłość	1970
21	Sław Ankwicz	Kto zamknął drzwi?	1970
22	Emilia Cassa-Kasicka	Krzyk w nocy	1970
23	Barbara Nawrocka	Śmierć czarnoksiężnika	1970
24	Maciej Patkowski	Polowanie na kozła	1970
25	Andrzej Szypulski	Głupi kawał	1970
26	Zygmunt Sztaba	Śmierć lichwiarza	1970
27	Krzysztof Opatowski	Złoty podział	1971
28	Barbara Gordon	Bez atu	1971
29	Andrzej Szczypiorski	Wyspa czterech łotrów	1971
30	Wanda Falkowska	Kim jesteś?	1971
31	Aleksander Ścibor-Rylski	Złote koło	1971
32	Zygmunt Zeydler-Zborowski[h]	Prawda rodzi nienawiść	1971
33	Zygmunt Sztaba	To nie było samobójstwo	1971
34	Walerian Drohiczyn	Feralny wtorek	1971
35	Ewa Szczypiorska	Prezent dla Barbary	1971
36	Aleksander Minkowski	Kiedy wracają umarli	1971
37	Danuta Frey-Majewska	Maska Śmierci	1971
38	Władysław Krupiński	Tajemnica gotyckiej komnaty	1971
39	Jerzy Siewierski	Zaproszenie do podróży	1972
40	Witold Szymanderski	Ekspedycja	1972
41	Jerzy Gierałtowski	Grobowiec rodziny von Rausch[c]	1972
42	Artur Morena	Arlekin	1972
43	Helena Sekuła	Ślad rękawiczki[c]	1972
44	Julita Mikulska	Klamka z mosiądzu	1972
45	Maciej Z. Bordowicz	Toccata	1972
46	Zygmunt Zeydler-Zborowski	Czwartek, godzina 22	1972
47	Jerzy Janicki	Amerykańska guma do żucia Pinky[i]	1972
48	Ewa Wielicka	Zanim zapadnie wyrok	1972
49	Zenon Borkowski	Zemsta kusi nad grobem	1972
50	Marian Butrym	Umarłym wstęp wzbroniony	1972
51	Zygmunt Zeydler-Zborowski	Dziewczyna w męskiej koszulce	1973
52	Helena Sekuła	Kartka z notesu[c]	1973
53	Maciej Z. Bordowicz	Fikcja	1973
54	Andrzej Zarzycki	Dimanche - znaczy niedziela	1973
55	Jerzy Edigey	Gang i dziewczyna	1973
56	Ryszard Szczerba	Alibi[c]	1973
57	Zenon Borkowski	Śmierć przeszła obok	1973
58	Władysław Krupiński	Celny strzał	1973
59	Janusz Osęka	Śmierć w żlebie Kirkora	1973
60	Jerzy Łaniewski	Prześwietlone zdjęcie	1973
61	Danuta Frey	Pensjonat pod „Złotym Lwem”	1973
62	Witold Szymanderski	Spokojne uzdrowisko	1973
63	Marian Butrym	Horoskop	1974
64	Krystyn Ziemski	Rubinowy ślad	1974
65	Kazimierz Sławiński	Zbrodnia rodzi zbrodnię	1974
66	Tadeusz Lembowicz	Neseser Marii Visconti	1974
67	Helena Sekuła	Siedem diabłów dziadka Osiornego	1974
68	Izabela Gierszewska	Szatan boi się myszy	1974
69	Waldemar Kurzejewski	Turysta z Durbanu	1974
70	Zygmunt Zeydler-Zborowski	Dżem z czarnych porzeczek	1974
71	Jerzy Romuald Milicz	Cena utraconego czasu	1974
72	Jerzy Edigey	Diabeł przychodzi nocą	1974
73	Maciej Z. Bordowicz	Handlarze jabłek	1974
74	Maria Osiadacz	Trop wiedzie w historię	1974
75	Marian Łohutko	Czarno na ulicy Błękitnej	1975
76	Wojciech Letki	Zbrodnia prawie doskonała	1975
77	Andrzej K. Bogusławski	Sprawa, której nie było	1975
78	Aleksander Mag	Podwójna gra	1975
79	Zygmunt Zeydler-Zborowski	Kukułka bez zegara	1975
80	Marian Butrym	Pajęczyna	1975
81	Fryderyka Janis	Człowiek z cienia	1975
82	Władysław Krupiński	Jak pan przeniósł ten gryps?	1975
83	Helena Sekuła	Srebrna moneta	1975
84	Kazimierz Sławiński	Romański krzyż	1975
85	Ignacy Seweryn Kryński	Szwedka	1976
86	Stefan Kos	Śmierć krąży o zmroku	1976
87	Andrzej Krzysztof Barcz	Madonna z Piaskowej Góry	1976
88	Jerzy Łaniewski	Rekontra	1976
89	Marian Łohutko	Odwołać poszukiwania	1976
90	Zygmunt Zeydler-Zborowski	Dwie lewe nogi	1976
91	Jerzy Edigey	Tajemnica starego kościółka	1976
92	Zygmunt Zeydler-Zborowski	Kardynalny błąd	1976
93	Danuta Frey	Ostrze noża	1977
94	Janina Martyn	Rozłączył was na zawsze	1977
95	Zygmunt Zeydler-Zborowski	Eliza nie zgadza się na rozwód	1977
96	Marian Łohutko	Pętla bieszczadzka	1977
97	Tadeusz Żołnierowicz	Pająk rozpina sieci	1978
98	Andrzej Barcz	Rendez-vous w hotelu „Royal”	1978
99	Ryszard Smolaga	Ślad prowadzi do „Delty”	1978
100	Zygmunt Zeydler-Zborowski	Major Downar zastawia pułapkę	1978
101	Jan Koprowski	Maskotka	1978
102	Jerzy Edigey	As trefl	1978
103	Maciej Z. Bordowicz	Off side	1978
104	Aleksander Gabrusiewicz	Pożyczyć narzeczoną i umrzeć	1978
105	Krystyn Ziemski	Uśmiech fortuny	1979
106	Danuta Frey	Hotel „Kormoran”	1979
107	Jadwiga Kaflińska	Magiczny papierek	1979
108	Helena Sekuła	Ośmiu gwardzistów w czarnych bermycach	1979
109	Marek Rymuszko	Sprawa osobista	1979
110	Tadeusz Żołnierowicz	Cios za ciosem	1979
111	Tadeusz Kwiatkowski	Turysta	1979
112	Jan Jerzy Koprowski	Śmierć w samolocie	1979
113	Jerzy Romuald Milicz	Wizyta u zmarłej	1980
114	Barbara Gordon	Dolina nocy	1980
115	Tadeusz Lembowicz	Śmierć pod Obidową	1980
116	Zygmunt Zeydler-Zborowski	Śmierć grabarza	1980
117	Tadeusz Żołnierowicz	Od zmroku do zmroku	1980
118	Kazimierz Tkacz	Nikt nie żałował ofiary	1981
119	Aleksander Gabrusiewicz	Kwadratura trójkąta	1981
120	Maciej Z. Bordowicz	Jeździec na ogniu[j]	1981
121	Stanisław Heleński	Anonim	1981
122	Jerzy Edigey	Siedem papierosów „Maracho”	1982
123	Andrzej Dziurawiec	Debiut	1982
124	Marianna Szymusiak	Milionerka	1983
125	Jerzy Siewierski	Opowieść o duchach i gorejącym sercu	1983
126	Andrzej Dziurawiec	Inny czas	1983
127	Zofia Kaczorowska	Szmaragd dla Agaty	1983
128	Barbara Gordon	Błąd porucznika Kwaśniaka	1983
129	Albert Wojt	Pan dyrektor jest zajęty	1983
130	Wojciech Wiktorowski	Na skraju niżu	1985
131	Danuta Frey	Fiat z placu Teatralnego	1985
132	Zygmunt Janet	Dzień szósty	1985
133	Jerzy Kulczyński	Labirynt	1986
134	Andrzej Kakiet	Silniejszy niż śmierć	1986
135	Zofia Kaczorowska	Podróż w żałobie	1986
136	Albert Wojt	Wyrok	1986
137	Wojciech Wiktorowski	Akcja mleczna	1986
138	Danuta Frey	Dama ze strusim piórem	1987
139	Wojciech Piotr Kwiatek[k]	Za żadne pieniądze	1987
140	Zofia Krajewska-Szukalska i Zygmunt Bohdanowicz	Bezpieczny świadek	1988
141	Andrzej Strzelczyk	Skok	1988
142	Anatol Ulman	Polujący z brzytwą	1988
143	Danuta Frey	Zabawa w chowanego	1988
144	Helena Sekuła	Noc bliskiego księżyca	1988
145	Marianna Szymusiak	Zemsta	1989
146	Danuta Frey	Dom, w którym straszy	1989

Ekranizacje

Niektóre opowiadania zostały zekranizowane:

• Złote Koło jako film pod tym samym tytułem (1971)^[13],
• Wyspa Czterech Łotrów jako film Skarb trzech łotrów (1972)^[14],
• odcinki serialu telewizyjnego 07 zgłoś się^[15]:
  • Kartka z notesu – odcinek Wisior,
  • Alibi – odcinek Dziwny wypadek,
  • Baba Jaga gubi trop – odcinek 300 tysięcy w nowych banknotach,
  • Dlaczego pan zabił moją mamę? – odcinek Dlaczego pan zabił moją mamę?,
  • Grobowiec rodziny von Rausch – odcinek Grobowiec rodziny von Rausch,
  • Wagon pocztowy GM 38552 – odcinek Wagon pocztowy,
  • Skok śmierci – odcinek Skok śmierci,
  • Ślad rękawiczki – odcinek Ślad rękawiczki,
• Amerykańska guma do żucia Pinky jako spektakl Teatru Sensacji "Kobra" pod tym samym tytułem (1972)^[16]

Uwagi

1. Zazwyczaj, ale dłuższe liczyły nawet 60 stron, np. Bez atu Barbary Gordon (zeszyt nr 28).
2. Opowiadanie posłużyło także za podstawę czterozeszytowej mini-serii komiksów o przygodach kapitana Żbika ("Nocna wizyta", "Wąż z rubinowym oczkiem", "Pogoń za lwem", "Salto śmierci" – Artykuł "Ewa wzywa Żbika" o zbieżnościach między opowiadaniem a komiksami) oraz pierwowzór scenariusza do odcinka pt. "Skok śmierci" serialu "07 zgłoś się". Napisy końcowe tego odcinka wyjaśniają, że "Adrian Czobot" to pseudonim duetu Aleksander Minkowski i Władysław Krupka.
3. Opowiadanie zekranizowane jako odcinek serialu "07 zgłoś się" pod tym samym tytułem.
4. Pseudonim Aleksandra Minkowskiego.
5. Elementy fabuły tego opowiadania można odnaleźć w dwóch mini-seriach komiksów o przygodach kapitana Żbika (zestawy "Dwanaście kanistrów", "Zakręt śmierci", "W pułapce" oraz "„St. Marie ” wychodzi w morze", "Nie odebrany telegram", "Ślady w lesie", "Smutny finał"). Szczegóły w artykule "Ewa wzywa Żbika".
6. Pseudonim Władysława Krupki.
7. Pseudonim Andrzeja Wydrzyńskiego.
8. Na okładce błędnie zapisane nazwisko jako "Zedler-Zborowski". Część nakładu miała potem naklejany poprawny zapis.
9. Ekranizacja pod tym samym tytułem jako spektakl teatru telewizji - zob. Amerykańska guma do żucia Pinky w bazie filmpolski.pl
10. Ekranizacja pod tym samym tytułem jako jeden z odcinków serialu Zdaniem obrony w bazie filmpolski.pl
11. Redaktor literacki wydawnictwa Iskry.