Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Fotoplastikon Warszawski
oddział Muzeum Powstania Warszawskiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Fotoplastikon Warszawski[1] – oddział Muzeum Powstania Warszawskiego, znajdujący się w kamienicy Hoserów w Alejach Jerozolimskich 51 w Warszawie. Jego głównym eksponatem jest zabytkowy fotoplastykon.
Remove ads
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
Dokładna data powstania urządzenia nie jest znana. W Warszawie w kamienicy Hoserów działa od października 1946 roku[2]. Urządzenie miało wtedy ok. 50 lat i wcześniej było wykorzystywane we Lwowie i Krakowie[3]. Fotoplastykon odkupił od Stefana Wicherskiego ze Lwowa (właściciela kilku takich urządzeń) Ludwik Krempa[3] (mieszkający z rodziną w kamienicy Hoserów od 1937 roku, po przeprowadzce z Poznania)[2]. Fotoplastykon został przywieziony do stolicy z Krakowa, gdzie działał pod nazwą „Panorama”[3]. Pierwotnie miał 25 miejsc do oglądania stereoskopowych zdjęć[3]. Urządzenie było wyposażone w silnik niemieckiej spółki Schorch[4]. Fotoplastikon został uruchomiony w miejscu, w którym do wybuchu powstania warszawskiego żona Ludwika Krempy prowadziła pracownię krawiecką[2].
W pierwszych latach działalności fotoplastykon cieszył się bardzo dużą popularnością[5]. Po zmianie pokazywanych zdjęć, kolejka widzów ustawiała się w Alejach Jerozolimskich[5].
W 1962 roku Ludwika Krempa zmarł i fotoplastykonem zaczęła zarządzać jego żona Wanda[6], a następnie córka Danuta Szlajmer[5]. W 1973 sprzedała ona fotoplastykon wraz ze zbiorem ok. 3 tys. zdjęć Józefowi Chudemu, który mieszkał w kamienicy Hoserów[5]. Po jego śmierci (1980) fotoplastykon został zamknięty; w 1992 roku uruchomił go ponownie wnuk właściciela Tomasz Chudy[7] (mieszkał wtedy w dawnym mieszkaniu dziadka)[8]. W międzyczasie, w 1987 roku, fotoplastykon został wpisany do rejestru zabytków ruchomych[2].
Do 2008 roku przedsięwzięcie było muzeum prywatnym[9]. W 2008 roku Tomasz Chudy, którego nie było stać na utrzymanie urządzenia[10], wydzierżawił fotoplastykon Muzeum Powstania Warszawskiego[8]. W grudniu 2012 muzeum zakupiło fotoplastykon[11] i otworzyło w kamienicy Hoserów swój oddział[12]. We wrześniu 2013 roku zyskał on dodatkową, multimedialną salę, przebudowaną z przylegającego do jego siedziby garażu[11].
W 2016 roku kolekcja zdjęć liczyła 7 tys. sztuk, z czego jedna trzecia dotyczyła Warszawy[13]. W 2024 roku kolekcja przekroczyła 10 tys. zdjęć[7]. Placówka, korzystając ze swojej kolekcji zdjęć, organizuje ich pokazy cykliczne i tematyczne[9].
Fotoplastykon ma 24 miejsca do oglądania zdjęć[7]. Obejrzenie 48 fotografii zajmuje 12 minut i 30 sekund[7]. W sali obok umieszczono drugie, przenośne urządzenie, na którym w 2 minuty można obejrzeć 8 zdjęć[7]. W Fotoplastikonie Warszawskim są również organizowane spotkania autorskie, wykłady, lekcje muzealne, kameralne koncerty i warsztaty fotograficzne[7][12].
Remove ads
W filmie
Fotoplastikon Warszawski i jego otoczenie posłużył za miejsce realizacji m.in. filmów Warszawa[14] i Przystań[15], a także seriali, Polskie drogi[7] i Czas honoru[16].
Inne informacje
Drugi warszawski fotoplastykon, również odkupiony od Stefana Wicherskiego i uruchomiony w 1947 roku na Pradze[3], znajduje się w zbiorach Narodowego Muzeum Techniki; nie jest jednak uruchamiany[13].
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads