Gottland

Książka okazała się wielkim sukcesem wydawniczym zarówno w Polsce, jak i Czechach (wyd. 2007)^[3], ukazała się także po niemiecku (2008), francusku (2008), węgiersku (2009), włosku (2009), rosyjsku (2009), ukraińsku (2010), hiszpańsku (2011), słoweńsku (2012), serbsku (2013), bułgarsku (2013), angielsku (2014) i rumuńsku (2014)^[4]. W 2010 r. ukazało się po polsku wydanie rozszerzone^[4]. Autorką czeskiego tłumaczenie jest Helena Stachová, znana czytelnikom Szczygła m.in. z książki Zrób sobie raj.

W 2011 r. Czechach na podstawie „Gottlandu” powstały spektakle teatralne wystawiane w Pradze i Ostrawie^[5]. W 2013 r. spektakl miał premierę w chorzowskim Teatrze Rozrywki^[6].

W 2014 r. studenci praskiej akademii filmowej nakręcili 100-minutowy film dokumentalny bazujący na książce^[7]. Dzieło pięciu młodych reżyserów nie sprostało wielkości pierwowzoru^[8]^[9]

Recenzje

Agnieszka Holland określiła „Gottland” jako „świetną książkę” i „potwornie przygnębiającą panoramę czeskich losów XX wieku”. Napisała też: „To, co mnie zawsze w czeskim losie pociągało, to nieustanna, dynamiczna, tragiczna i zarazem śmieszna niejednoznaczność. Mariusz Szczygieł wychodzi z tradycji polskiego reportażu i na tę właśnie niejednoznaczną czeskość nakłada swoją metodę. Efekt jest bardzo mocny, oryginalny, zaskakujący”^[1].

Andrzej Lam zauważył, że „swoim pisarstwem Szczygieł przedłuża najlepsze cechy polskiej szkoły reportażu. Odznacza się ona literacką wyrazistością szczegółu, który łatwo się symbolizuje, absolutną wiarygodnością i szacunkiem dla inteligencji czytelnika”. Dodał, że dzięki temu „powstała książka ważna, pokazująca punkty wspólne odmiennego doświadczenia, może po raz pierwszy tak wyraźnie w naszej historii”^[10].

Adam Michnik w ocenie książki użył słów, takich jak „mądra, ciekawa i potrzebna, (...) pasjonująca”^[1].

Marek Radziwon zwrócił uwagę na to, że Szczygieł spisuje historie jak reporter, „ale w końcu po zebraniu całego materiału zachowuje się jak pisarz, pisze bardziej opowiadanie dokumentalne niż klasyczny reportaż prasowy i pozwala sobie w zindywidualizowanym stylu i w formie na znacznie więcej, niż pozwoliłaby mu jakakolwiek gazeta”, a losy bohaterów książki określa jako „poruszające”^[11].

Aleksander Kaczorowski w recenzji dla Gazety Wyborczej stwierdził, że „Gottland” to „książka, za którą [Szczygieł] powinien otrzymać honorowe obywatelstwo Republiki Czeskiej”. W swej recenzji pisał także: „Na uwagę zasługuje znakomity styl i konstrukcja tych reportaży, które niekiedy bardziej przypominają esej lub opowiadanie. Krótkie zdania i akapity, częste dialogi, niezawodne wyczucie pointy to żelazne atrybuty pisarstwa Szczygła. (...) Każdy, kto wybiera się do Czech nie tylko na piwo, powinien zabrać ze sobą tę książkę”^[12].

W posłowiu niemieckiego wydania Martin Pollack napisał: „To, jak Mariusz Szczygieł montuje z pojedynczych fragmentów, wspomnień, dialogów, przypadkowych zdarzeń i anegdot, swoje ironiczne, zabawne, potem znów smutne do łez kolaże, można nazwać jedynie wirtuozerią – to prawdziwa lekcja reportażu literackiego”^[13].

Treść książki

Reakcje i odbiór

Recenzje

Nagrody i wyróżnienia

Przypisy

Bibliografia

Wikiwand - on