Hron

Hron
Kontynent	Europa
Państwo	Słowacja
Lokalizacja	Słowacja
	Rzeka 2 rzędu
Długość	298 km
Powierzchnia zlewni	5453 km²
Średni przepływ	53,7 m³/s m³/s
	Źródło
Miejsce	Telgárt
Wysokość	980 m n.p.m.
Współrzędne	48°51′31″N 20°12′56″E
	Ujście
Recypient	Dunaj
Miejsce	Štúrovo
Wysokość	112 m n.p.m.
Współrzędne	47°49′02″N 18°44′37″E
	Położenie na mapie Słowacji źródło ujście

Hron (węg. Garam, niem. Gran) – rzeka w środkowej Słowacji, w zlewisku Dunaju. Długość 298 km, powierzchnia dorzecza 5464,6 km².

Szybkie fakty Kontynent, Państwo ...

Szybkie fakty

Źródło Hronu znajduje się u południowo-wschodnich podnóży masywu Kráľovej holi w Niżnych Tatrach, pod przełęczą Besník koło wsi Telgárt, na wysokości około 980 m n.p.m., niedaleko drogi nr I/66. Miejsce to opisywane jest jako vrch Hrona. Ok. 1 km poniżej, pomiędzy wspomnianą drogą a linią kolejową, znajduje się nominalne „źródło Hronu” – obudowany drewnianą studzienką z daszkiem wypływ wody, zasilający ciek, przy którym ustawiono wiatę turystyczną z ławami i tablice informacyjne. Obok niewielki parking. Tuż poniżej, na wysokości 935 m n.p.m., znajduje się pierwszy, najwyżej usytuowany wodowskaz na Hronie^[1].

Zarówno rzeczywiste jak i nominalne źródła Hronu znajdują się w granicach Parku Narodowego Niżne Tatry. Znaczną część rozległego terenu źródlisk Hronu obejmuje ustanowiony w 2010 r. obszar chroniony zwany Lúky pod Besníkom (słow. Chránený areál Lúky pod Besníkom). Przy „źródle Hronu” początek ścieżki dydaktycznej (słow. ) Náučný chodník Prameň Hrona^[1].

W górnym odcinku rzeka płynie generalnie na zachód tzw. Bruzdą Hronu – ciągiem kotlin oddzielających Niżne Tatry od Krasu Murańskiego, Rudaw Weporskich i Polany, zbierając dopływy – górskie potoki z obu grzbietów. Przepływa przez Brezno, a następnie przez Bańską Bystrzycę. W Bańskiej Bystrzycy skręca na południe, a po 20 km, koło miasta Zwoleń – znów na zachód. W ten sposób okrąża od wschodu i południa masyw Gór Kremnickich. Na terenie miasta Zwoleń rzeka przyjmuje swój największy dopływ – lewobrzeżną Slatinę. Następnie w rejonie miasta Żar nad Hronem zmienia kierunek na południowo-zachodni i płynie wąską kotliną między Górami Szczawnickimi na wschodzie a górami Ptacznik i Hroński Inowiec na zachodzie. Na wysokości wsi Kozárovce Hron wypływa na Nizinę Naddunajską, gdzie zmienia kierunek na południowo-wschodni, a następnie na południowy i od tej pory płynie równolegle do rzeki Ipoli, od której dzieli go pasmo niewysokich Wzgórz Ipelskich. Uchodzi do Dunaju na wysokości 112 m n.p.m., tuż na wschód od miasta Štúrovo.

Hron jest drugą co do długości (po Wagu) rzeką Słowacji, płynącą w całości po jej terytorium. Powierzchnia jego dorzecza stanowi 11% powierzchni całej Słowacji. Jest także główną i największą rzeką środkowej Słowacji. Górnym i środkowym odcinkiem jego doliny biegną droga i linia kolejowa łączące Bańską Bystrzycę ze wschodem i zachodem kraju, a środkową część doliny wykorzystuje droga ekspresowa R1 z Bańskiej Bystrzycy do Nitry (E77 na odcinku Bańska Bystrzyca – Zvoleń, E571 na odcinku Zwoleń-Nitra).

Średnie roczne przepływy rzeki wynoszą:

Brezno – 8 m³/s;
Bańska Bystrzyca – 27,9 m³/s;
Zwoleń – 30 m³/s,
Nová Baňa – 49,5 m³/s;
Bíňa (ujście do Dunaju) – 53,7 m³/s.

Hron był rzeką bardzo „pracowitą”. Jeszcze w latach 30. XX wieku Hronem spławiano drewno. Wody Hronu poruszały w przeszłości koła wodne dziesiątek młynów wodnych i tartaków, zostały również zaprzęgnięte do produkcji energii elektrycznej. M.in. w latach 1902–1908 wybudowano szereg niewielkich elektrowni wodnych na górnym Hronie (Podbrezová, Piesok, Lopej, Dubová, Bańska Bystrzyca)^[2]. Hron jest jednak rzeką o znacznym zróżnicowaniu przepływów. Wielkie powodzie w dorzeczu Hronu miały miejsce w latach: 1575, 1687, 1784, 1813, 1847, 1853, 1899, 1931 i 1974^[3]. W czasie katastrofalnej powodzi z 1974 r. poziom rzeki w Bańskiej Bystrzycy sięgał 480 cm, a jej przepływ wynosił 560 m³/s.

[1]

[2]

[3]

Hron

Turystyka wodna

Przypisy

Bibliografia

Wikiwand - on