Inka Dowlasz

Inka Dowlasz (ur. 25 maja 1949 w Szczecinie) – polska reżyser teatralna, scenarzysta, psycholog, wykładowca akademicki. Od lat 90. XX wieku stała współpracowniczka Teatru Ludowego w Krakowie.

Inka Dowlasz

Data i miejsce urodzenia	25 maja 1949 Szczecin
Zawód	reżyser teatralna
Odznaczenia

Życiorys

Jest absolwentką Wydziału Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1975) i Wydziału Reżyserii Dramatu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie (1985; w 2005 uzyskała stopień doktora sztuki teatralnej)^[1]. Podczas studiów podjęła pracę nad technikami konstrukcji roli pod wpływem inspiracji psychologią i doświadczeniem zdobywanym w Teatrze Laboratorium Jerzego Grotowskiego^[2]. Reżyserowała sztuki wystawiane w Teatrze Polskim i Teatrze Współczesnym w Szczecinie, Teatrze im. Siemaszkowej w Rzeszowie, Teatrze im. Jaracza w Łodzi i Starym Teatrze im. Modrzejewskiej w Krakowie (w tym Czarownice z Salem Arthura Millera i Kobietę z wydm Kōbō Abe)^[3].

Na początku lat 90. XX wieku zaczęła pisać własne scenariusze teatralne i telewizyjne. W 1995 na deskach Sceny pod Ratuszem Teatru Ludowego w Krakowie miała miejsce prapremiera Toksycznych rodziców Inki Dowlasz, w kolejnych latach powstały kolejne dzieła – m.in. Bici biją, Odlot (nagrodzona na festiwalu „Konteksty” w Poznaniu), Sytuacja bez wyjścia, Wakacje w Holandii, Sekrety Baronowej. We współpracy z Teatrem Śląskim im. Wyspiańskiego w Katowicach zaprezentowała sztukę Idź się leczyć, reżyserowała także spektakl Toksyny w Teatrze Powszechnym im. Kochanowskiego w Radomiu. Jest autorką monodramu Elizabeth Watson – cichociemna (o życiu gen. Elżbiety Zawackiej)^[4]. Inscenizacja Pułapek Inki Dowlasz uświetniła jubileusz stulecia Teatru na Pohulance w Wilnie (styczeń 2013)^[5].

Obszarem działalności Inki Dowlasz w Teatrze Ludowym jest praca z młodzieżą poprzez warsztaty teatralne. W 1998 utworzyła Studio Improwizacji^[6]; w 2000 założyła Studium Terapii przez Sztukę^[7]. W latach 1997–1998 współpracowała z Jerzym Fedorowiczem (ówczesnym dyrektorem nowohuckiego teatru) przy realizacji programu telewizyjnego Zadyma w TVP2, który stał się swego rodzaju forum dla problemów trudnych i konfliktowych^[1][8].

Poza pracą w Teatrze Ludowym w Krakowie prowadzi improwizacje sceniczne w ramach zajęć teatrologii na Uniwersytecie Jagiellońskim, a także wykłada w Krakowskiej Szkole Teatralnej i Filmowej oraz w Wyższej Szkole Komunikowania i Mediów Społecznych im. J. Giedroycia w Warszawie^[4][9].

Od 2017 roku współpracuje z Fundacją na rzecz Doroty Targowskiej i Jej Przyjaciół z siedzibą w Toruniu pisząc scenariusze i wspomagając aktorów teatru „Czy TAK czy NIE?” prowadzonego przez Fundację. Aktorami teatru są osoby niepełnosprawne, głównie obciążone Trisomią 21. W 2018 r. spektakl pt. „Czy można mnie pokochać?” został wystawiony na Biennale XIII Spotkań Teatralnych Terapia i Teatr w Łodzi. 31 maja 2019 r. odbyła się w Domu Muz w Toruniu premiera kolejnego spektaklu „Sen o dobrych kolegach” w scenerii Inki Dowlasz i wykonaniu Teatru „Czy TAK czy NIE?”^[10]

Od 2019 wchodzi w skład Rady Programowej Teatru Śląskiego^[11].

Dokonania artystyczne

• 1979: Don Juan Moliera – asystentka reżysera Bohdana Cybulskiego (Teatr Polski w Szczecinie),
• 1984: Czarownice z Salem Arthura Millera – reżyseria (Teatr Współczesny w Szczecinie),
• 1986: Dom na niebiosach Jiříego Hubača – reżyseria (Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie),
• 1987: Solo na dwa głosy Toma Kempinskiego – reżyseria (Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi),
• 1992: Kobieta z wydm Kōbō Abe – adaptacja i reżyseria (Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie),
• 1996: Toksyczni rodzice – scenariusz i reżyseria (Teatr Ludowy w Krakowie),
• 1998: Bici biją – scenariusz i reżyseria (Teatr Ludowy w Krakowie),
• 1998: Muzyka Ainurów – reżyseria koncertu na podstawie powieści Johna Ronalda Reuela Tolkiena (PWST w Krakowie),
• 1999: Tajemnica Bożego Narodzenia Josteina Gaardera – scenariusz i reżyseria (Teatr Ludowy w Krakowie),
• 1999: Wędrowcom wschodu – reżyseria koncertu na podstawie Podróży na wschód Hermanna Hessego (PWST w Krakowie),
• 2000: Czuwajcie ze mną – ostatni koncert Adriana Lewerkuhna – reżyseria koncertu według Thomasa Manna (PWST w Krakowie),
• 2001: Odlot – scenariusz i reżyseria (Teatr Ludowy w Krakowie),
• 2002: Toksyny Krzysztofa Bizia – reżyseria i scenografia (Teatr Powszechny im. Jana Kochanowskiego w Radomiu),
• 2003: Sytuacja bez wyjścia – scenariusz i reżyseria (Teatr Ludowy w Krakowie),
• 2006: Wakacje w Holandii – scenariusz i reżyseria (Teatr Ludowy w Krakowie),
• 2006: Idź się leczyć – scenariusz i reżyseria (Teatr Śląski w Katowicach),
• 2007: Sekrety Baronowej – scenariusz i reżyseria,
• 2009: Pierwsza godzina wiekom Jagiellońskim dzwoni – współpraca reżyserska z Danutą Michałowską (PWST w Krakowie),
• 2009: Demokracja Edwarda Gordona Craiga – reżyseria (Fabryka Trzciny w Warszawie),
• 2011: Elizabeth Watson – cichociemna – scenariusz i reżyseria,
• 2012: Pułapki miłości – scenariusz i reżyseria (Polski Teatr w Wilnie).

Nagrody i odznaczenia

• 2003 – Nagroda Fundacji Polcul za działalność artystyczno-terapeutyczną i wychowawczą w Teatrze Ludowym w Krakowie^[4],
• 2003 – III nagroda I Ogólnopolskiego Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych dla Dzieci i Młodzieży „Konteksty” za spektakl Odlot^[4],
• 2012 – laureatka konkursu Profesjonaliści Forbesa 2012 – Zawody Zaufania Publicznego^[12]
• 2019 – laureatka medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis^[13],
• 2021 – odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w pracy artystyczno-pedagogicznej i twórczej, za działalność społeczną^[14][15].

Życie prywatne

Jest córką Weroniki i Grzegorza Dowlaszów, w latach 1946–1958 nauczycieli w Bezrzeczu pod Szczecinem i w Ośrodku Wychowawczym w Policach, a później – w założonym przez małżeństwo Dowlaszów eksperymentalnym, pierwszym w Polsce Rodzinnym Domu Dziecka w Szczecinie Zdrojach. Ma starszego brata, Grzegorza^[16][17]. Od chwili przeprowadzki do Zdrojów oboje mieli liczne przybrane rodzeństwo – początkowo kilkunastu braci, a później ponad 100 przybranych dzieci wspólnej Mamy Weroniki i Taty Grzegorza^[18][19]. Ma syna Filipa^[20]. W 2005 wydała wspomnienia O Mamie Weronice^[21].