Józef Hartman

Józef Sławomir Hartman, ps. „Roch”, „Sławek”, „Tata” (ur. 27 października 1898 w Swaryszowie, zm. 24 kwietnia 1979 w Londynie)^[1] – pułkownik Wojska Polskiego, adiutant prezydenta Ignacego Mościckiego, polski komendant STS 43, zwany „ojcem cichociemnych”. Odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Józef Hartman

Roch, Sławek, Tata

Józef Hartman w mundurze kapitana
pułkownik
Data i miejsce urodzenia	27 października 1898 Swaryszów
Data i miejsce śmierci	24 kwietnia 1979 Londyn
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	4 Pułk Piechoty Legionów 2 Pułk Strzelców Podhalańskich
Stanowiska	adiutant przyboczny szef SOE STS 43, szef wyszkolenia Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się w rodzinie Karola i Małgorzaty z domu Białek. Miał czterech braci: Antoniego, Stanisława, Jana i Tadeusza oraz siostrę Jadwigę. Od 1915 w POW dowódca Obwodu Jędrzejów; 27 października 1917 wstąpił do 25 pułku piechoty w stopniu sierżanta; od 1919 w 4 pułku piechoty Legionów w Kielcach. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Awansowany do stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923. W lutym 1925 roku został przydzielony z 1 pułku piechoty Legionów w Wilnie do Batalionu Manewrowego w Rembertowie na stanowisko oficera żywnościowego^[2].

Oficer 2 pułku strzelców podhalańskich. W latach 1934–1939 pełnił służbę w Gabinecie Wojskowym Prezydenta Rzeczypospolitej na stanowisku adiutanta przybocznego. Od 19 marca 1939 w stopniu majora, później podpułkownik, komendant ośrodka szkoleniowego kursów walki konspiracyjnej w Audley End (razem z płk. Terrym Roper-Caldbeckiem); szef sekcji polskiej SOE STS 43 (Kierownictwo Operacji Specjalnych, sekcja Secret Intelligence Service wyznaczała m.in. zadania wywiadowi Armii Krajowej). Od grudnia 1943 szef wyszkolenia Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza (współpracującego z SOE). Służbę wojskową zakończył w randze pułkownika.

Po wojnie osiedlił się w Londynie.

15 lutego 1947 zawarł związek małżeński z Grace Leborgne (1908–1974), wdową po angielskim pilocie doświadczalnym.

Na emigracji aktywnie działał w środowiskach kombatanckich, m.in. dokumentując wojenne losy Cichociemnych. Miał zwyczaj sadzenia krzewu róży przed swoim domem, ilekroć dowiedział się o śmierci któregoś z Cichociemnych^[3].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 6 czerwca 1979)^[4]
• Krzyż Niepodległości (28 grudnia 1933)^[5]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1974)^[6]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)^[7]
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[8]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Odznaka za Rany i Kontuzje
• Order Estońskiego Czerwonego Krzyża I klasy (Estonia, 1935)^[9][10]
• Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania)
• Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja, 1939)
• Krzyż Oficerski Orderu Korony (Belgia, 1935)
• Krzyż Oficerski Orderu Krzyża Orła (Estonia, 1936)^[11][12]
• Krzyż Oficerski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia, 1938)
• Order Korony Rumunii (Rumunia)
• Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania, 1947)
• Medal Obrony (Wielka Brytania, 1947)