Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Jane Birkin
brytyjska aktorka i piosenkarka Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Jane Mallory Birkin[1] (ur. 14 grudnia 1946 w Londynie[2][3], zm. 16 lipca 2023 w Paryżu) – brytyjska aktorka, piosenkarka, ikona mody lat 60. i 70. XX w.[2][4][5] Od końca lat 60. XX w. mieszkała we Francji i tworzyła głównie w języku francuskim.
.JPG)
Remove ads
Rodzina i edukacja
Urodziła się w Marylebone w Londynie[6]. Jej matka, Judy Campbell (1916–2004), była angielską aktorką[7][8]. Jej ojciec, David Birkin (1914–1991)[9], podczas II wojny światowej służył w Royal Navy jako nawigator, m.in. jako porucznik (first lieutenant) na MGB 502 w 15. Flotylli Ścigaczy Artyleryjskich (15th Motor Gun Boat Flotilla), uczestnicząc w przerzucie brytyjskich szpiegów przez kanał La Manche do Francji oraz w sprowadzaniu tą drogą do Anglii lotników i zbiegłych jeńców wojennych[10][11]. Jej starszy brat, Andrew Birkin (ur. 9 grudnia 1945[12]), został scenarzystą i reżyserem[2][7][11].
Uczęszczała do Miss Ironside's School i Upper Chine School[2]. Uczyła się aktorstwa w londyńskiej Kensington Academy[13].
Remove ads
Kariera
Podsumowanie
Perspektywa
17 września[potrzebny przypis] 1964 roku, jako 18-latka zadebiutowała na scenie Haymarket Theatre w spektaklu Grahama Greene’a Carving a Statue[14] z Ralphem Richardsonem. W 1965 została zaangażowana do komediowego musicalu Passion Flower Hotel w manchesterskim Palace Theatre (premiera 30 lipca 1965), krótko po premierze przeniesionego do londyńskiego Prince of Wales Theatre (od 24 sierpnia 1965)[15]. Podczas pracy nad tym przedstawieniem poznała angielskiego kompozytora Johna Barry’ego, jej późniejszego męża[15].
Karierę filmową rozpoczęła w latach 60. Pierwszą kinową rolą była dziewczyna na motorowerze w komedii Richarda Lestera Sposób na kobiety (en The Knack...and How to Get It, 1965)[3]. Przełomem okazał się występ w roli jednej z modelek fotografowanych przez głównego bohatera (David Hemmings) w kontrowersyjnym dramacie Michelangela Antonioniego Powiększenie (Blow-Up, 1966) u boku Sarah Miles i Vanessy Redgrave[3][16]. W psychodelicznym filmie Wonderwall (1968) z Jackiem MacGowranem wystąpiła jako modelka Penny Lane.
W 1968 wyjechała do Francji, starając się o główną rolę w Sloganie, którą otrzymała, mimo że nie znała języka francuskiego[3]. Na planie satyrycznego melodramatu Slogan (L’amour et l’amour, 1968) poznała starszego od siebie o 18 lat francuskiego piosenkarza Serge’a Gainsbourga[3][17]. W 1969 zaśpiewali razem skandalizującą miłosną piosenkę „Je t’aime... moi non plus”[3][18]. Utwór ten ze względu na seksualne podteksty, został zakazany w kilku krajach, co przydało sławy artystom[3][17].
W 1973 pojawiła się ponownie na ekranach kin jako kochanka Brigitte Bardot w dramacie Rogera Vadima Gdyby Don Juan był kobietą[19]. W 1975 zagrała główną rolę kelnerki Johnny w dramacie Kocha, nie kocha (Je t’aime... moi non plus)[6] wyreżyserowanym przez Gainsbourga.
Zagrała w ponad 80 filmach, jednak jej role nie spotkały się z aplauzem krytyków. Była trzykrotnie nominowana do nagrody Cezara; w 1985 za główną rolę w La Pirate, w 1987 – za główną rolę w filmie Kobieta mego życia[20] i w 1992 – za drugoplanową rolę w Pięknej złośnicy[6]. Z większą przychylnością spotkała się jej twórczość muzyczna. Wydała 15 albumów, śpiewając charakterystycznym, nieco dziecięcym głosem, przypominającym szept, z ciągle wyraźnym angielskim akcentem.
Odznaczona została m.in. Orderem Imperium Brytyjskiego IV klasy (OBE) oraz francuskim Narodowym Orderem Zasługi (Ordre National du Mérite).
Jej nazwisko stało się popularne również z powodu przypadkowego spotkania z Jeanem-Louisem Dumasem, prezesem francuskiego domu mody „Hermès”, podczas lotu samolotem. Z szafki bagażowej wypadła wtedy zawartość słomkowego koszyka aktorki, co zainicjowało między Birkin a Dumasem dyskusję na temat idealnej skórzanej torby na weekend. Owocem dyskusji był projekt damskiej torebki „Birkin”[21].
Jane Birkin przewodniczyła jury sekcji „Un Certain Regard” na 53. MFF w Cannes (2000).
W ostatnich latach życia udzielała się charytatywnie, działając m.in. na rzecz ofiar AIDS[3]
Remove ads
Życie prywatne
Podsumowanie
Perspektywa
16 października[potrzebny przypis] 1965 poślubiła brytyjskiego kompozytora Johna Barry’ego[22]. Mieli córkę Kate Barry (ur. 8 kwietnia 1967, zm. 11 grudnia 2013)[23][24][25], która została fotografką mody[26][27]. Para rozwiodła się w 1968[28][19].
Przez 12 lat była związana z francuskim kompozytorem Sergem Gainsbourgiem, z którym miała córkę Charlotte Gainsbourg (ur. 21 lipca 1971[23][29]). Wspólnie wychowywali obie córki Birkin – najstarsza do 13. roku życia, tzn. do rozstania matki i Gainsbourga, żyła w przekonaniu, że jej biologiczny ojciec nie żyje[26]. Burzliwy związek Birkin i Gainsbourga był wielokrotnie tematem z pierwszych stron gazet[30]. Para rozstała się w 1980 z powodu alkoholizmu i wynikających z niego agresywnych zachowań Gainsbourga[31][32].
W latach 1980–1992 była związana z francuskim reżyserem Jacquesem Doillonem[33]. 4 września 1982 z tego związku urodziła trzecią córkę Lou Doillon[23]. Gainsbourg został ojcem chrzestnym dziecka[34].
2 marca 1991 wskutek zawału serca zmarł Serge Gainsbourg[35], z którym Jane Birkin aż do końca utrzymywała bliskie, przyjacielskie relacje[32][34]. Kilka dni później zmarł ojciec Birkin[30].
W latach 90. spotykała się z francuskim pisarzem Olivierem Rolinem[33].
W 2002 roku zdiagnozowano u niej białaczkę[30][36].
11 grudnia 2013 zmarła tragiczne jej najstarsza córka – na skutek upadku z okna swojego apartamentu w Paryżu[26][27]. Możliwe jest, że Kate Barry popełniła samobójstwo – Birkin poruszyła ten temat m.in. w swoich piosenkach na wydanym w 2020 roku albumie Oh! Pardon tu dormais...[37].
6 września 2021 poinformowano, że Birkin przeszła łagodny udar mózgu[38].
Śmierć
Jane Birkin zmarła 16 lipca 2023 w swoim domu w Paryżu w wieku 76 lat[3]. 24 lipca w Kościele Saint-Roch odbyło się nabożeństwo żałobne – transmitowane na ulicznym telebimie zamontowanym w pobliżu świątyni[39][40]. Później ciało artystki zostało skremowane w zabytkowym krematorium na cmentarzu Père-Lachaise, po czym prochy pochowano na cmentarzu Montparnasse – w grobie jej córki Kate Barry[40].
Albumy
- 1969 – Jane Birkin/Serge Gainsbourg
- 1973 – Di Doo Dah
- 1975 – Lolita Go Home
- 1978 – Ex Fan des Sixties
- 1983 – Baby Alone in Babylon
- 1987 – Lost Song
- 1987 – Jane Birkin au Bataclan
- 1990 – Amours des Feintes
- 1992 – Integral au Casino de Paris
- 1996 – Versions Jane
- 1996 – Integral a l'Olympia
- 1999 – A la Legere
- 2002 – Arabesque
- 2004 – Rendez-Vous
- 2006 – Fictions
- 2008 – Enfants d'hiver
- 2017 – Birkin Gainsbourg Le Symphonique
- 2020 – Oh! Pardon tu dormais...
Remove ads
Filmy
- 1965: Sposób na kobiety (The Knack...and How to Get It) jako dziewczyna na motorowerze (niewymieniona w czołówce)
- 1966: Powiększenie jako blondynka
- 1966: Kalejdoskop jako Exquisite Thing
- 1968: Wonderwall jako Penny
- 1969: Droga do Katmandu jako Jane
- 1969: Basen jako Penelope
- 1969: Slogan jako Evelyne
- 1970: Trop petit mon ami jako Christine Mars/Christine Devone
- 1970: Sex Power jako Jane
- 1970: Alba pagana jako Flora Finlake
- 1971: 19 djevojaka i Mornar jako Milja
- 1972: Trop jolies pour etre honnetes jako Christine
- 1973: Ciemne miejsca jako Alta
- 1973: Gdyby Don Juan był kobietą jako Clara
- 1975: Siedem śmierci na receptę jako Jane Berg
- 1975: Diabli mnie biorą jako Jackie Logan
- 1975: Z przymrużeniem oka jako Ariane Berg
- 1978: Śmierć na Nilu jako Louise Bourget
- 1982: Zło czai się wszędzie jako Christine Redfern
- 1983: Przyjaciel Vincenta jako Marie-Pierre
- 1984: Miłość na ziemi jako Emily
- 1986: Kobieta mego życia jako Laura
- 1991: Piękna złośnica jako Liz
- 1994: De Serge Gainsbourg à Gainsbarre de 1958 – 1991 jako ona sama
- 2000: Kopciuszek jako Mab
- 2013: Quai d’Orsay jako Molly Hutchinson, laureatka literackiej nagrody Nobla
Remove ads
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads