Kamienica (dopływ Morawki)

Kamienica^[1] – rzeka górska w południowej Polsce w woj. dolnośląskim w Sudetach Wschodnich, w Górach Bialskich.

Kamienica

Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Lokalizacja	Góry Bialskie
Rzeka
Długość	ok. 8,52 km
Spadek	85,3‰
Powierzchnia zlewni	ok. 14,5 km²
Źródło
Miejsce	południowo-wschodnie zbocze wzniesienia Śnieżnik
Wysokość	1210 m n.p.m.
Współrzędne	50°12′19,0″N 16°51′41,6″E
Ujście
Recypient	Morawka
Miejsce	Bolesławów
Wysokość	550 m n.p.m.
Współrzędne	50°15′34,8″N 16°53′26,8″E
Położenie na mapie gminy Stronie Śląskie źródło ujście
Położenie na mapie Polski źródło ujście
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego źródło ujście
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego źródło ujście

Górska rzeka^[2], o długości około 8,5 km, lewy dopływ Morawki^[3], jest ciekiem V rzędu^[4] należącym do dorzecza Odry, zlewiska Morza Bałtyckiego.

Położenie

Źródło rzeki położone jest na obszarze Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego w południowo-wschodniej części Masywu Śnieżnika na południowy wschód od szczytu Śnieżnika na południowo-wschodnim jego zboczu zwanym Czarci Gon na wysokości ok. 1210 m n.p.m., poniżej ruin dawnego schronu dla bydła „Owczarnia”.

Charakterystyka

W części źródliskowej rzeka płynie w kierunku wschodnim Lejem Średnim, stanowiącym wąską zalesioną doliną wytworzoną między Czarnym Grzbietem po północnej stronie i Piernikarską Grzędą po południowej stronie. Niżej na poziomie 890 m n.p.m. u południowego zbocza Czarnego Grzbietu rzeka ostro skręca ok. 90° na północ i płynie V-kształtną wąską, głęboka wciętą doliną o stromych zboczach, w kierunku ujścia, gdzie na wysokości ok. 550 m n.p.m. w Bolesławowie uchodzi do Morawki. Górny bieg rzeki zaliczany jest do najpiękniejszych pod względem krajobrazowym w Górach Bialskich. Koryto rzeki kamienisto-żwirowe słabo spękane i na ogół nieprzepuszczalne. Zasadniczy kierunek biegu rzeki jest północny. Jest to rzeka górska odwadniająca środkowo-wschodnią część Masywu Śnieżnika^[5]. Rzeka nieuregulowana dzika. W większości swojego biegu płynie obok drogi, wśród terenów niezabudowanych, brzegi w 75% zadrzewione, szerokość koryta do 1,5 m, a śr. głębokość 0,25 m, dno bez roślin. Rzeka charakteryzuje się dużymi nie wyrównanymi spadkami podłużnymi. Gwałtowne topnienie śniegu wiosną, a w okresach letnich wzmożone opady i ulewne deszcze, które należą w tym rejonie do częstych zjawisk sprawiają wezbrania wody i często przybierają groźne rozmiary, stwarzając zagrożenie powodziowe w dolnym biegu.

Budowa geologiczna

Rzeka płynie przez obszar zbudowany ze skał metamorficznych – metamorfik Lądka i Śnieżnika. Tworzą go łupki łyszczykowe i gnejsy śnieżnickie, a podrzędnie kwarcyty, amfibolity i łupki amfibolitowe, erlany i łupków grafitowych^[6][7].

Dopływy

Kilka bezimiennych strumieni i potoków mających źródła na zboczach przyległych wzniesień oraz kilkanaście cieków okresowych.

Miejscowości nad rzeką

Kamienica, Bolesławów.

Rozwój osadnictwa wzdłuż rzeki

Osadnictwo w dolnym biegu Kamienicy rozwinęło się na początku XV wieku w celu prowadzenia wyrębu lasu i przetwórstwa drewna. Na przełomie XV i XVI wieku w dolinie rzeki funkcjonowała kopalnia „Sankt Wilhelm”, w której wydobywano rudy srebra i żelaza. W 1939 roku w dolinie rzeki osiedlonych było ponad 1000 mieszkańców. Po 1945 roku dolina znacznie się wyludniła. Została zasiedlona tylko w niewielkiej części. Po 60 latach od wymiany narodowościowej liczba ludności nie sięgała nawet 10% poprzedniego stanu. Mieszkańcy doliny w większości utrzymywali się z pracy w lesie.

Turystyka

Prawie wzdłuż całej długości rzeki, prowadzi żółty szlak turystyczny (od Bolesławowa do turystycznego przejścia granicznego).