Karol Chodkiewicz

Karol Hieronim Chodkiewicz (ur. 12 września 1904 w Strzelczyńcach, zm. 21 maja 1921 w Oleszce) – kadet kapral, powstaniec śląski, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Zobacz też: Karol Chodkiewicz (strzelec).

Karol Chodkiewicz

Data i miejsce urodzenia	12 września 1904 Strzelczyńce
Data i miejsce śmierci	21 maja 1921 Oleszka
Odznaczenia

Grób Karola Chodkiewicza na cmentarzu Rakowickim

Głaz pamiątkowy w miejscu śmierci Karola Chodkiewicza w okolicy wsi Oleszka

Życiorys

Urodził się 12 września 1904 w Strzelczyńcach, w ówczesnym powiecie bracławskim guberni podolskiej, w rodzinie Karola, obywatela ziemskiego i Faustyny^[a]. Uczył się w Żytomierzu i we Lwowie. Następnie kontynuował naukę w Korpusie Kadetów nr 1 w Łobzowie, w którym ukończył szóstą klasę gimnazjum^[3].

Razem z grupą około 70 kolegów wziął udział jako ochotnik w III powstaniu śląskim. Walczył w 8 pułku piechoty^[1], w rejonie Góry św. Anny. Poległ 21 maja 1921 w bitwie pod Oleszką^[1]. By uniknąć dostania się w ręce Niemców popełnił samobójstwo, a według innej wersji zmarł od postrzału niemieckiego^[2]). Pochowany pierwotnie w mogile zbiorowej na cmentarzu w Jasionej, następnie zwłoki przeniesiono na cmentarz Rakowicki w Krakowie (pas 26, płd.)^[4].

Tablica ku jego czci znajduje się na ścianie kaplicy pw. Nawiedzenia NMP we wsi Oleszka. W tejże wsi głaz narzutowy z tablicą w miejscu jego śmierci. Tablica upamiętniająca Chodkiewicza jest także wmurowana w mur Wawelu przy drodze prowadzącej do głównego wejścia. Jest patronem 7 Wołczyńskiej Drużyny Harcerzy Flammae^[5].

Jego biograf literacki Ludwik Łakomy przyjął błędnie i ukazał swojego bohatera, jako chełpiącego się przy każdej sposobności pochodzeniem z rodu hetmana Chodkiewicza, co stanowiło błąd historyczny powielany niekiedy do dzisiaj^[6].

Od 2016 patron skweru w Katowicach, na terenie osiedla Tysiąclecia^[7]. Jego imieniem nazwano także jedną z ulic Kielc.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7793 – pośmiertnie 27 czerwca 1922^[1][4][8]
• Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 17 marca 1938 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[9][10]

Uwagi

1. W wypełnionym 12 lipca 1938 w Komendzie Korpusu Kadetów Nr 1 we Lwowie kwestionariuszu kawalera Orderu Virtuti Militari zaznaczono, że Strzelczyńce jako miejsce urodzenia Karola Chodkiewicza podała jego matka Faustyna. Z danych, które posiadała wówczas Komenda wynikało, że Karol Chodkiewicz urodził się we wsi Kanawa, należącej do tej samej co Strzelczyńce parafii w Niemirowie^[1]. Na tablicy umieszczonej w kaplicy w Oleszce podano, że Karol Chodkiewicz urodził się 20 września 1904. Jeszcze inną datę urodzenia (26 września 1904) podano na tablicy nagrobnej i w artykule „Ważna uroczystość w Oleszce”^[2].