Kazimierz Popiołek

Kazimierz Popiołek (ur. 25 lutego 1903 w Cieszynie, zm. 28 grudnia 1986 w Katowicach) – polski historyk, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, Jagiellońskiego i Śląskiego w Katowicach, badacz dziejów nowożytnych i najnowszych Śląska. Pierwszy rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1968–1972)^[1][2]. Jego synem jest prof. Wojciech Popiołek^[3].

Kazimierz Popiołek

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	25 lutego 1903 Cieszyn
Data i miejsce śmierci	28 grudnia 1986 Katowice
profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktor honoris causa Uniwersytet Śląski – 1 października 1977
1. Rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1968–1973)
Odznaczenia

Życiorys

Był synem Franciszka Popiołka. Ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Do wybuchu II wojny światowej był nauczycielem w szkołach średnich województwa śląskiego. W czasie wojny przebywał w Warszawie, gdzie brał udział w tajnym nauczaniu. Był uczestnikiem powstania warszawskiego, został aresztowany w 1944 i następnie przebywał w obozach koncentracyjnych w Gross Rosen i w Litomierzycach^[4].

Po II wojnie światowej był pracownikiem naukowym Instytutu Śląskiego oraz kierownikiem Zakładu Historii Śląska Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Był profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego (1955–1964), kierownikiem Katedry Historii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach^[5], dyrektorem Śląskiego Instytutu Naukowego, a następnie profesorem i prorektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Współorganizator i pierwszy rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1968–1973). 1 października 1977 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach^[6].

Grób prof. Kazimierza Popiołka na cmentarzu ewangelickim przy ul. Francuskiej w Katowicach

Został pochowany na cmentarzu ewangelickim przy ul. Francuskiej w Katowicach (kwatera 7-3-13a)^[7].

Jego imieniem jest nazwana aula w budynku Wydziału Nauk Społecznych UŚ w Katowicach.

Według materiałów zgromadzonych w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej był w latach 1951–1980 zarejestrowany jako tajny współpracownik (informator) Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego oraz Służby Bezpieczeństwa o pseudonimie „Lech”^[8][9].

Główne prace

• Trzecie powstanie śląskie (1946)
• Tragedia Śląska w czasie rewolucji husyckiej (1419–1435), Warszawa (1947)
• Śląsk w oczach Gestapo (1948)
• Śląsk w oczach okupanta (1958), Wydawnictwo Śląsk
• Górnego Śląska droga do wolności (1967)
• Śląskie dzieje, Warszawa-Kraków PWN (1976)
• Encyklopedia powstań śląskich, Opole (1982)
• Historia Śląska od pradziejów do 1945 roku, Śląski Instytut Naukowy (1984) ISBN 83-216-0151-0
• Polskie dzieje Śląska, Instytut Śląski w Opolu (1986)

Odznaczenia (wybrane)

Wśród nadanych mu odznaczeń znajdują się^[10]:

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Order Sztandaru Pracy I klasy (dwukrotnie)
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”
• Medal Rodła (pośmiertnie, 1988)^[11]