Kazimierz Rudzki

Kazimierz Rudzki (ur. 6 stycznia 1911 w Warszawie, zm. 2 lutego 1976 tamże) – polski aktor, reżyser, konferansjer, pedagog i oficer rezerwy Wojska Polskiego.

Kazimierz Rudzki

Kazimierz Rudzki
Data i miejsce urodzenia	6 stycznia 1911 Warszawa
Data i miejsce śmierci	2 lutego 1976 Warszawa
Zawód	aktor, reżyser, konferansjer, pedagog
Współmałżonek	Waleria Rudzka
Lata aktywności	1945–1976
Odznaczenia

Grób Kazimierza Rudzkiego i jego żony Wali - cmentarz Wojskowy na Powązkach

Życiorys

Urodził się w rodzinie Bronisława, właściciela wydawnictwa nutowego i wytwórni płytowej. Jego siostrą była Lena Rudzka-Głowacka, matka pisarza Janusza Głowackiego. Ukończył w 1929 Liceum Ziemi Mazowieckiej, następnie podjął studia ekonomiczne w Wyższej Szkole Handlowej. Był słuchaczem Instytutu Reduty związanego z Juliuszem Osterwą, a następnie studiował na Wydziale Reżyserskim Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie, który ukończył w 1938. W tym samym roku zadebiutował w Warszawie. W międzyczasie odbył jednoroczną służbę wojskową i został mianowany na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 81. lokatą w korpusie oficerów rezerwy łączności^[1].

W 1939 został powołany do wojska, brał udział w kampanii wrześniowej. W bitwie pod Kockiem został wzięty do niemieckiej niewoli. Początkowo przebywał w obozie w Weilburgu, od sierpnia 1940 do końca wojny w Oflagu II C Woldenberg (Dobiegniew). Tam zorganizował teatr, w którym był aktorem, reżyserem i konferansjerem.

Po wojnie wrócił do Warszawy i występował w teatrze, radiu i telewizji (niemal od początku). Był dyrektorem Teatru Syrena w Warszawie w latach 1950–1953^[2]. Występował w kabaretach Szpak (1955), Wagabunda (1955–1957) oraz u Jana Pietrzaka w kabarecie Pod Egidą (1971–1974).

Jego dorobek sceniczny to ponad 40 ról filmowych i teatralnych. Wykorzystywał w nich perfekcyjnie swoje warunki fizyczne (był wysoki, szczupły z orlim nosem i bardzo charakterystycznym tembrem głosu, podawał mistrzowsko błahe i komiczne teksty z kamienną twarzą i tonem), wypracował swoisty styl konferansjerki estradowej i kabaretowej.

Od 1956 profesor warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej, a następnie jej prorektor. Sukces przyniosła mu rola podporucznika Turka w filmie Eroica Andrzeja Munka, lecz dziś pamiętany jest z roli ojca Pawła w serialu Wojna domowa Jerzego Gruzy. Prowadził też w Polskim Radiu audycje dla młodzieży propagujące kulturę słowa, uczące podstawowych umiejętności aktorskich.

Był żonaty z Walą (Walerią) z Ablewskich (1914–1986), nie mieli dzieci^[3].

Zmarł w Warszawie, pochowany 6 lutego 1976 na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A39-3-2)^[4]. W pogrzebie uczestniczył wicepremier, minister kultury i sztuki Józef Tejchma oraz kierownik Wydziału Kultury KC PZPR Lucjan Motyka. W imieniu środowiska artystycznego przemawiali: Gustaw Holoubek, Jan Łomnicki oraz Erwin Axer^[5]/

Filmografia[6]

• Eroica (1957) – podporucznik Turek
• Głos z tamtego świata (1962) – Zenon Aksamitowski
• Pasażerka (1963) – delegat komisji międzynarodowej
• „Awatar”, czyli zamiana dusz (1964) – psychiatra
• Pierwszy dzień wolności (1964) – podpułkownik Ostrowski
• Trzy kroki po ziemi (1965) – mecenas
• Wojna domowa (1965–1966) – Kazimierz Jankowski, ojciec Pawła
• Lenin w Polsce (1966) – ksiądz
• Marysia i Napoleon (1966) – Charles-Maurice de Talleyrand-Perigord
• Ja gorę! (1967) – autor
• Poradnik matrymonialny (1967) – fryzjer
• Szach i mat! (1967) – autor
• Ślepy tor (1967) – autor
• Mistrz tańca (1968) – autor
• Pożarowisko (1968) – autor
• Jak rozpętałem drugą wojnę światową (1969) – kapitan Ralf Peacoock
• Dzięcioł (1970) – lekarz w supersamie
• Nie lubię poniedziałku (1971) – dyrektor „Maszynohurtu”
• Milion za Laurę (1971) – lekarz psychiatra
• Wielka miłość Balzaka (1973) – Klemens von Metternich (odc. 4)
• Czterdziestolatek (1974) – profesor Karwowskiego (odc. 1)

Spektakle Teatru Tv[6]

• Ondyna (1957) – Nadintendent królewskiego teatru
• Bal manekinów (1961) – Manekin 41 i Poseł Ribande
• Przesada (1961) – Pan domu
• Sezon (1961) – Dyrektor sanatorium
• Wspomnienia z teraźniejszości (1961)
• Z gawędy wuja (1961)
• Amfitrion 38 (1962)
• Stranitzky i bohater narodowy (1962) – Narrator
• Szkoła żon (1962) – Chryzald
• Węzeł rodzinny (1963) – Kamerdyner
• Biedermann i podpalacze (1964) – Koryfeusz chóru
• Hipnoza (1966) – Lekarz
• Dożywocie (1968) – Twardosz
• Zemsta sieroty (1968) – Generał Bosquet
• Mieszczanin szlachcicem (1969) – Nauczyciel filozofii
• Mikromegas (1970)
• Żaglowce, białe żaglowce (1970) – Mecenas
• Dwaj panowie w pubie (1971)
• 12 krzeseł (1972) – Worobianow
• Cezar i Kleopatra (1972) – Brytanus
• Arszenik i stare koronki (1975) – Whiterspoon

Role teatralne (wybór)

• Fouché w Madame Saint-Gêne
• Dr Knock w Knock, czyli triumf medycyny

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)^[7]
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[8]
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967)
• Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1965)^[9]

Nagrody

• Nagroda Państwowa III stopnia za realizację programu satyrycznego „To się pokaże” w Państwowym Teatrze „Syrena” w Warszawie (1952)^[10][11]
• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za prace sceniczne, filmowe i estradowe (1963)