Kazimierz Smoleń

Kazimierz Smoleń (ur. 19 kwietnia 1920 w Chorzowie Starym, zm. 27 stycznia 2012 w Oświęcimiu^[1]) – polski prawnik, więzień obozu koncentracyjnego Auschwitz, główny twórca i dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu w latach 1955–1990, znawca problematyki obozowej.

Kazimierz Smoleń

Data i miejsce urodzenia	19 kwietnia 1920 Chorzów Stary
Data i miejsce śmierci	27 stycznia 2012 Oświęcim
Zawód, zajęcie	Prawnik
Narodowość	polska
Alma Mater	Katolicki Uniwersytet Lubelski
Odznaczenia

Grób Kazimierza Smolenia na cmentarzu w Chorzowie Starym

Życiorys

Był synem uczestnika powstań śląskich^[2].

Należał do konspiracji^[2]. Został aresztowany w kwietniu 1940 i osadzony w więzieniu w Sosnowcu^[2]. Deportowany do obozu Auschwitz w lipcu 1940 roku^[2] jako więzień polityczny; od maja 1941 pracował w obozie jako pisarz w wydziale politycznym (oddział przyjęć)^[3]. Po prawie pięciu latach uwięzienia w obozie, 18 stycznia 1945 roku podczas ewakuacji więźniów przeszedł w marszu śmierci do Wodzisławia Śląskiego, skąd został przewieziony do obozu Mauthausen^[4]. Ostatecznie został wyzwolony 6 maja 1945 roku w Ebensee, będącym podobozem Mauthausen.

Po zakończeniu wojny studiował prawo na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim^[5]. Pracował w Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Krakowie^[5]. Następnie w 1955 został dyrektorem Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau^[5]. W latach 1988–1990 był członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa^[6]. Sprawował też funkcję zastępcy przewodniczącego Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego^[5].

Zmarł 27 stycznia 2012. Został pochowany na cmentarzu w Chorzowie Starym 4 lutego 2012^[7].

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą (2004), a wcześniej Krzyż Komandorski (1972), Krzyż Oficerski (1959) Orderu Odrodzenia Polski
• Srebrny Krzyż Zasługi (1957)
• Medal 10-lecia PRL (1955)
• Medal 30-lecia PRL (1974)
• Medal 40-lecia Polski Ludowej^[8]
• Krzyż Oświęcimski (1985)^[9]
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1975)
• Brązowy (1967) i srebrny (1972) Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Srebrny (1976) i złoty (1979) Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”
• Medal Pamiątkowy Ministra Sprawiedliwości (1980)
• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki za wybitne osiągnięcia w dziedzinie muzealnictwa martyrologicznego, a szczególnie dla Państwowego Muzeum Oświęcim–Brzezinka^[10] (1985)
• Nagroda „Trybuny Ludu” (1983)^[11]
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (pośmiertnie)^[12]
• Złoty Medal Honoru za Zasługi dla Republiki Austriackiej (1976)