Koala

Koala^[12] (Phascolarctos) – rodzaj ssaka z rodziny koalowatych (Phascolarctidae).

Koala

Phascolarctos
de Blainville, 1816[1]
Przedstawiciel rodzaju – koala australijski (P. cinereus)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	kręgowce
Gromada	ssaki
Nadrząd	torbacze
Rząd	dwuprzodozębowce
Podrząd	wombatokształtne
Rodzina	koalowate
Rodzaj	koala
Typ nomenklatoryczny
Lipurus cinereus Goldfuss, 1817
Synonimy
Lipurus Goldfuss, 1817[2] Morodactylus Goldfuss, 1820[3] Koala Schinz, 1821[4] Kola J.E. Gray, 1821[5] Draximenus[6] Lay, 1825[7] Phascolaretus[a] J.E. Gray, 1825[8] Liscurus[b] McMurtie, 1834[9] Phascolarctus[a] R. Owen, 1839[10] Cundokoala Pledge, 1992[11]
Gatunki
4 gatunki (w tym 3 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w Australii^[13][14][15]. Koala jest endemitem^[16].

Morfologia

Długość ciała samic 65–73 cm, samców 67–82 cm; masa ciała samców samic 4,1–11 kg, 4,2–14,9 kg^[14][17].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1816 roku francuski zoolog Henri Marie Ducrotay de Blainville na łamach Bulletin des Sciences, par la Société Philomáthique de Paris^[1]. Blainville nie wskazał gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1817 roku Blainville na typ nomanklatyryczny wyznaczył koalę australijskiego (P. cinereus)^[15].

Etymologia

• Phascolarctos (Phascolaretus, Phascolarctus): gr. φασκωλoς phaskōlos „skórzany worek, torba”; αρκτος arktos „niedźwiedź”^[18].
• Lipurus (Liscurus): gr. λειπω leipō „porzucić, pozostawić”; ουρα oura „ogon”^[19]. Gatunek typowy: Lipurus cinereus Goldfuss, 1817.
• Morodactylus: gr. μωρος mōros „przytępiony, ociężały”; δακτυλος daktulos „palec”^[20]. Gatunek typowy: Lipurus cinereus Goldfuss, 1817.
• Koala i Kola: aborygeńska nazwa gula lub gulawany dla koali^[21]. Gatunek typowy: Lipurus cinereus Goldfuss, 1817.
• Draximenus: etymologia nieznana, Lay nie podał znaczenia nazwy rodzajowej^[22].
• Cundokoala: rodzima nazwa z półwyspu Jork cundo „grzmot”; ang. koala „koala”^[11]. Gatunek typowy: †Cundokoala yorkensis Pledge, 1992.

Podział systematyczny

Do rodzaju należy jeden występujący współcześnie gatunek^[23][13][12]:

• Phascolarctos cinereus (Goldfuss, 1817) – koala australijski

Opisano również gatunki wymarłe:

• Phascolarctos maris Pledge, 1987^[24] (Australia; pliocen).
• Phascolarctos stirtoni Bartholomai, 1968^[25] (Australia; plejstocen).
• Phascolarctos yorkensis (Pledge, 1992)^[11] (Australia; pliocen/plejstocen).

Zobacz też

• HMAS „Koala” - australijski stawiacz sieci

Uwagi

1. Niepoprawna późniejsza pisownia Phascolarctos de Blainville, 1816.
2. Niepoprawna późniejsza pisownia Lipurus Goldfuss, 1817.