Krasiczyn

Krasiczyn – wieś (dawniej miasteczko) w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, siedziba gminy Krasiczyn^[5][3], 10 km na zachód od Przemyśla.

Zobacz też: Krasiczyn w innych znaczeniach tej nazwy.

Krasiczyn

wieś
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	przemyski
Gmina	Krasiczyn
Liczba ludności (2019)	609[1]
Strefa numeracyjna	16
Kod pocztowy	37-741[2]
Tablice rejestracyjne	RPR
SIMC	0604784[3]
Położenie na mapie gminy Krasiczyn Krasiczyn
Położenie na mapie Polski Krasiczyn
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Krasiczyn
Położenie na mapie powiatu przemyskiego Krasiczyn
49°46′37″N 22°39′09″E[4]

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Krasiczyn

Zamek w Krasiczynie

Herb Krasiczyna

Leży na prawym brzegu Sanu, u ujścia do niego niewielkiego Komarskiego Potoku, u podnóża Pogórza Przemyskiego. Centrum miejscowości leży na wysokości ok. 215 m n.p.m., a wznoszące się nad nim od południowego wschodu wzgórza nieznacznie przekraczają wysokość 400 m n.p.m.^[6]

Przez Krasiczyn przebiega droga krajowa nr 28 na odcinku z Przemyśla do Sanoka^[6].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Krasiczyn^[5][3]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0604790	Browar	część wsi
0604809	Komara	część wsi
0604815	Rządcówka	część wsi
0604821	Zamek	część wsi

Historia

Zobacz też kategorię: Ludzie związani z Krasiczynem.

W XV w. wioska nosiła nazwę Śliwnica. W 1525 r. właścicielem wsi został Jakub z Siecina, który istniejący dwór obronny zaczął przekształcać w zamek. W tym czasie zabudowania składały się z budynku bramnego, dworu i zabudowań gospodarczych. Całość otaczały wał i fosa.

Nazwisko Krasicki zostało przyjęte przez potomków Jakuba. Stryj biskupa przemyskiego Stanisława Jakub Siecieński zwany Trąbą osiedlił się w województwie ruskim, a następnie ożenił z Barbarą Orzechowską herbu Oksza, właścicielką Śliwnicy. Jego synowie zaczęli się pisać następnie Krasickimi z Siecina, od nazwy pobliskiej wsi Krasice.

W dalszym etapie zamek i pobliską wieś nazwano od nazwiska właściciela – Krasiczyn (ok. 1602), natomiast miano Śliwnicy zaczęła nosić oddzielna część wsi, obecnie sąsiednia wioska.

Założycielem miasteczka Krasiczyn, które powstawało w latach 1615–1620, był kasztelan przemyski Stanisław Krasicki, syn Jakuba. Krasiczyn uzyskał lokację miejską około 1620 roku, zdegradowany przed 1919 rokiem^[7]. Miasto wraz z dobrami Krasiczyn, leżące w ziemi przemyskiej należało do wojewody sandomierskiego i lubelskiego Jana Tarły od 1724 roku^[8].

Po I rozbiorze Polski miejscowość znalazła się w zaborze austriackim. Do roku 1782 należała do okręgu przemyskiego cyrkułu samborskiego, zaś od tego roku do nowo utworzonego cyrkułu przemyskiego^[9].

W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie przemyskim w województwie lwowskim.

W latach 1943–1947 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 65 Polaków, w tym kilkunastu żołnierzy Wojska Polskiego i milicjantów. Spalili też większość gospodarstw^[10].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krasiczyn, następnie gminy Krasiczyn. W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie przemyskim.

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Marcina.

Zamek w Krasiczynie

Osobny artykuł: Zamek w Krasiczynie.

Od końca XVI w. Stanisław Krasicki i kolejny właściciel, Marcin Krasicki, rozbudowali i przekształcili surową warowną siedzibę w obronny zespół pałacowy na planie prostokąta, otoczony murem obronnym z czterema narożnymi basztami. Wzdłuż muru, po wschodniej stronie, pobudowano nowe skrzydło mieszkalne.

Charakterystyczne dla zamku są 4 odmienne wieże narożne: Boska, Papieska, Królewska i Szlachecka. Miały one odzwierciedlać wieczny porządek oraz role Kościoła, króla, papieża i szlachty. Baszta Boska z kopułą na szczycie mieściła kaplicę. Basztę Papieską wieńczy attyka. Znajdowały się w niej pokoje gościnne przeznaczone dla wysokich dostojników kościelnych. W Baszcie Królewskiej mieściły się apartamenty królewskie. Baszta Szlachecka jest zwieńczona koroną.

W 1940 na terenie zamku filmowcy radzieccy kręcili antypolski film pt. „Wiatr ze wschodu”, uzasadniający inwazję ZSRR na Polskę 17 września 1939.

Obecnie w zamku znajdują się hotel i restauracja. Niektóre części zamku są udostępnione do zwiedzania w grupach z przewodnikiem.

Na zamku w Krasiczynie urodził się arcybiskup krakowski, kardynał Adam Stefan Sapieha.

Pozostałe zabytki

• kościół parafialny św. Marcina z XVII w.;
• cmentarz żydowski.

Zasłużeni dla Krasiczyna

• Wojciech Mroczko – długoletni naczelnik gminy Krasiczyn.
• Stanisław Bartmiński – duchowny rzymskokatolicki, prałat, proboszcz parafii Krasiczyn w latach 1970-2007.
• Florian Zając – kapelan AK, działacz państwa podziemnego, więzień Wronek.
• Józef Zwoliński – długoletni naczelnik i wójt gminy Krasiczyn.

Komunikacja

Przez Krasiczyn przebiega droga krajowa nr 28 Zator – Wadowice – Nowy Sącz – Gorlice – Biecz – Jasło – Krosno – Sanok – Medyka.