Marek Biliński

Marek Biliński (ur. 17 maja 1953^[1] w Szczecinie) – polski kompozytor muzyki elektronicznej, a także multiinstrumentalista wykorzystujący elektroniczne instrumenty klawiszowe. Absolwent Akademii Muzycznej w Poznaniu. Członek Akademii Fonograficznej ZPAV^[2], Stowarzyszenia Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Muzyczno-słownych (SAWP) i Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Autor i wykonawca takich przebojów instrumentalnych jak: „Ucieczka z Tropiku”, „Dom w Dolinie Mgieł” czy „Fontanna Radości”^[3].

Marek Biliński

Koncert w styczniu 2013
Pseudonim	Mabi
Data i miejsce urodzenia	17 maja 1953 Szczecin
Instrumenty	instrumenty klawiszowe
Gatunki	muzyka elektroniczna
Zawód	muzyk, kompozytor
Aktywność	1975
Wydawnictwo	BiMa-Biliński Production
Zespoły
Heam (1975–1979) Arbiter Elegantiarum (1979–1980) Bank (1980–1983, 2012)
Odznaczenia
Strona internetowa

Początki

Pochodzi z rodziny o tradycjach muzycznych, siostra ojca była nauczycielką gry na fortepianie, a ojciec grywał w domu na tym instrumencie. Szkołę muzyczną Marek Biliński rozpoczął w klasie skrzypiec, później grał na fortepianie, klarnecie, kontrabasie, perkusji, gitarze basowej. Na uczelni studiował w klasie kontrabasu i ukończył ją z wynikiem bardzo dobrym.

Podczas studiów zaczął uprawiać muzykę jazzową i rockową. Interesował się wykorzystaniem instrumentów elektronicznych w muzyce, wynikiem czego było powstanie zespołu HEAM, grającego muzykę podobną do zespołu SBB, przez fanów zwany "małe SBB". W zespole HEAM grał m.in. z gitarzystą Wojciechem Hoffmannem (późniejszym liderem grupy heavy metalowej Turbo).

Kariera

W drugiej połowie lat 70. muzyk grał w grupie HEAM z którą zdobył "Złotego Kameleona" na Wielkopolskich Rytmach Młodych w Jarocinie w 1975. Szczytowym osiągnięciem artystycznym zespołu była współpraca z Haliną Frąckowiak i wspólna trasa koncertowa po ZSRR w 1978. Następnie założył zespół Arbiter Elegantiarum (1979–1980)^[4] z którym 8 czerwca 1980 wystąpił w koncercie wieczornym podczas Ogólnopolskiego Przeglądu Muzyki Młodej Generacji w Jarocinie – obok Kasy Chorych i Porter Bandu^[5][6]. Również od 1980 grał w grupie Bank, z którą nagrał dwie płyty Jestem panem świata... w 1982 (Złota Płyta) i Ciągle ktoś mówi coś w 1983. Popularność solową na rodzimym rynku muzycznym zdobył bestsellerowym albumem Ogród Króla Świtu (Złota Płyta) oraz wideoklipem „Ucieczka z Tropiku”, który przez telewidzów uznany został za najlepszy klip 1984^[7]. W tym czasie występował w kraju i za granicą (koncertował m.in. w Berlinie, Hamburgu, Bremie, Pradze, Moskwie i Kuwejcie), zaś w plebiscytach na najpopularniejszego instrumentalistę przez pięć kolejnych lat (1981–1985) zajmował pierwsze miejsce.

Lata 1986–1990 spędził w Kuwejcie jako wykładowca w Akademii Muzycznej. Okres ten zaowocował kompozycjami z wpływami muzyki arabskiej. Z powstałych w tym okresie, w Polsce najbardziej znana była fantazja symfoniczna „Twarze Pustyni”. Utwór ten miał uświetnić obchody 30-lecia niepodległości Kuwejtu, lecz agresja Iraku uniemożliwiła realizację tego przedsięwzięcia. Po wojnie w Zatoce Perskiej „Twarze Pustyni” wraz z diaporamą fotografika Jacka Woźniaka, reprezentowały Kuwejt na Światowej Wystawie EXPO ’92 w Sewilli(inne języki).

Po powrocie do Polski wydał płytę Dziecko Słońca i nagrał recital dla TVP2 pt. „Muzyczne Opowiadania”, a jako kompozytor, muzyk i juror gości w audycjach radiowych i telewizyjnych. Ukazały się także kompaktowe reedycje wszystkich wydanych wcześniej albumów. Jego muzyka pojawiła się w filmach kinowych i telewizyjnych (m.in. Przyjaciel wesołego diabła i Bliskie spotkania z wesołym diabłem), jak również w teleturnieju – Koło Fortuny, Gali Wręczenia Nagród Polskiego Przemysłu Fonograficznego – Fryderyki ’96, Fryderyki ’97 i na płytach CD w kraju i na świecie, głównie w USA (The Minden Pictures Collection).

W plebiscycie czytelników „Naj, Naj, 1995...” branżowego pisma „Muzyk” Marek Biliński został uznany najlepszym kompozytorem i najlepszym wirtuozem syntezatorów.

Pod koniec listopada 1995 na scenie Teatru Wielkiego w Poznaniu odbyła się premiera baletu dla dzieci „Dziecko Słońca” w choreografii Ewy Wycichowskiej i wykonaniu Polskiego Teatru Tańca. Inspiracją baletu była płyta artysty Dziecko Słońca.

W lipcu 1996 w Złotowie artysta wystąpił z międzynarodowym składem na multimedialnym koncercie – „Początek Światła”, gdzie zostały wykonane i zilustrowane laserem, światłem i obrazem najważniejsze jego utwory. Koncert ten rejestrowała TVP1, emisja odbyła się 1 września 1996.

W listopadzie 1998 w Filharmonii Narodowej w Warszawie na jubileuszowym koncercie z okazji 30-lecia pracy artystycznej Agnieszki Duczmal i Orkiestry Kameralnej Amadeus miała miejsce premiera suity „Refleksje I—IV” na orkiestrę kameralną i baterię perkusji. Poszczególne części noszą nazwy miejsc, gdzie koncertowała orkiestra Agnieszki Duczmal. Utwór ten spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem. W dniu premiery „Refleksje” były wydane na płycie CD-singel.

Koncert w styczniu 2013

Jako jeden z pierwszych w kraju i w tej części Europy, wykonał multimedialne plenerowe koncerty muzyki i światła w Szczecinie (1993) i w Krakowie (1994), które oglądało łącznie blisko 50 000 widzów.

Inne ważniejsze koncerty multimedialne:

• 12 marca 2000 koncert – Gniezno – 2000 – Dźwięk – Ogień – Światło – Kolor – 1000 lat Zjazdu Gnieźnieńskiego – Zjazd Pięciu Prezydentów – z Markiem Bilińskim wystąpiło 11 wykonawców z wykorzystaniem największych bębnów w Europie – transmisja na żywo TVP1,
• 21 czerwca 2003 w Gdańsku pobrzeże Motławy – wyspa Ołowianka – Noc Świętojańska – koncert multimedialny, w którym obok zaproszonych znanych wykonawców m.in. Piotr Cugowski, wystąpili tancerze na łodziach.

W 2014 ukazała się kompilacja na winylu i na CD płyta Best Of The Best^[7] z najbardziej znanymi utworami artysty. Do współpracy i opracowania graficznego tego wydawnictwa został zaproszony czeski artysta Lukáš Brežák występujący jako Surgery Minor Kunst^[8].

W tym okresie koncerty live zostały wprowadzone na wyższy poziom techniczny i wizualny. Nastąpiło odbudowanie wizerunku poprzez założenie profili społecznościowych.

Królewski Festiwal Światła w Warszawie, 2013

Do każdego koncertu był zapraszany VJ Nocny Marek^[8], znany ze świecenia na tak wielkich wydarzeniach jak Audioriver^[9]. Wizualizacje były specjalnie przygotowane do każdego występu wraz z pokazami laserowymi. Stosowano też większe sceny oraz kopułowe zadaszenia.

W nowej oprawie graficznej pojawił się specjalny box czterech kaset magnetofonowych^[10]: The Best Of, Dziecko Słońca, E≠mc² oraz Ogród Króla Świtu.

W 2017 została wydana płyta z koncertu w Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie, który odbył się 11 listopada 2015^[13]. Było to wydanie dwupłytowe CD i DVD pod tytułem Life Is Music^[14]. Po raz pierwszy w działalności tej instytucji cały koncert był przesyłany na żywo poprzez transmisję strumieniową na kanale Youtube^[15].

Management artysty z sukcesem udostępnił dla wszystkich fanów całą płytotekę Bilińskiego na najważniejszych muzycznych platformach cyfrowych takich jak iTunes^[11], Spotify^[12] czy Amazon^[13]. Fakt dotyczący nowych wydań docenił japoński pisarz muzyczny Hiroaki Shikata, który opublikował okładki w swojej najnowszej książce wydanej w Japonii pt. Eastechno^[14].

W 2017 pod koniec października w Łodzi na festiwalu SOUNDEDIT’17 artysta otrzymał nagrodę producentów muzycznych „Człowiek Ze Złotym Uchem” za pionierskie dokonania w dziedzinie produkcji muzycznej.

W maju 2018 został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Od 2019 do 2022 artysta wydał wszystkie nagrane dotychczas płyty na winylu i CD w odświeżonej szacie graficznej i z remasterowanym dźwiękiem w sumie 9 albumów.

W 2023 powstał film dokumentalny pt. „Marek Biliński - życie jest muzyką” w reżyserii Grzegorza Brzozowicza^[15].

1 czerwca 2024 Marek Biliński odsłonił swoją gwiazdę w Alei Gwiazd Polskiej Piosenki w Opolu.

Dyskografia

Albumy studyjne

• Ogród króla świtu (1983, Wifon LP053)
• E≠mc² (1984, Polton LPP-010)
• Wolne loty (1986, Polton LPP-026)
• Ucieczka do tropiku (1987, Polton PC-029) – album wydany na kasecie^[16]
• Dziecko Słońca (1995)
• Fire (2008, Bi Ma)
• Mały Książę (2010)

Single i minialbumy

• „Fontanna radości” / „Taniec w zaczarowanym gaju” (1982, Tonpress S460)
• „Dom w Dolinie Mgieł” / „Ucieczka z tropiku” (1983, Tonpress S488)
• Porachunki z bliźniakami (1984, Polton MSP001)
• „Kosmiczne opowiadania” / „Gorące lato” (1985, Tonpress S584)
• Refleksje I-IV (1998)

Albumy koncertowe

• Life is Music CD/DVD (2017)
• Po drugiej stronie światła (2021)

Kompilacje

• Marek Biliński The Best of (1998)
• Best of the Best (2014)

Splity

• Mabi Plays World Hits (1993)

Inna twórczość muzyczna

Muzyka filmowa

• List gończy – 1985, Studio Filmowe Kadr
• Przyjaciel wesołego diabła – 1986, Se-Ma-For
• Bliskie spotkania z wesołym diabłem – 1988, Se-Ma-For
• Przyjaciele wesołego diabła – 1988, serial TV, Se-Ma-For

Muzyka teatralna

• Romeo i Julia – Zamość
• Hamlet – Warszawa
• Brat Naszego Boga – Płock
• Kreacja – Szczecin

Muzyka baletowa

• Mały Książę – TVP 1985
• Dziecko Słońca – Polski Teatr Tańca 1996

Muzyka w TVP

Utwory Marka Bilińskiego były w latach 80. wykorzystywane w programach TVP. Kompozytor nagrywał także specjalne wersje swoich utworów dla programów telewizyjnych.

• „Rambit” – utwór „Wolne loty – Stare, dobre czasy”, wykorzystany w czołówce teleturnieju dla młodzieży w latach 1983–1988.
• „Panorama dnia” – remix utworu „Wolne loty – Stare, dobre czasy”, stworzony specjalnie do czołówki programu informacyjnego w latach 1987–1991.
• „Koło Fortuny” – dynamiczna wariacja utworu „Pieśń świtu” z płyty „Dziecko Słońca”, stworzona specjalnie do czołówki teleturnieju Koło Fortuny w latach 1994–1998.

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2025)^[17]
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[18]