Marek Eminowicz

Marek Eminowicz, pseud. „Emin” (ur. 11 grudnia 1933 w Krakowie, zm. 13 stycznia 2013 tamże) – polski historyk, nauczyciel i działacz społeczny pochodzenia ormiańskiego.

Marek Eminowicz

Data i miejsce urodzenia	11 grudnia 1933 Kraków
Data i miejsce śmierci	13 stycznia 2013 Kraków
Zawód, zajęcie	historyk, nauczyciel
Odznaczenia

Grób Marka Eminowicza na cmentarzu Rakowickim

Życiorys

Urodził się 11 grudnia 1933 w Krakowie^[1] jako najstarsze dziecko i jedyny syn Juliusza Eminowicza i Marii z domu Weiss^[2]. Pochodził z ormiańskiego rodu od kilku wieków mieszkającego na ziemiach polskich^[3]. Jego przodkowie walczyli w polskich powstaniach czy w obronie Lwowa^[4][5]. Jego pradziad Wincenty był twórcą krakowskiej straży pożarnej^[6].

Dzieciństwo spędził w Michałowej koło Dobromila, od 1938 mieszkał w Starym Sączu. Jego ojciec został w 1942 aresztowany przez Niemców i zginął w Auschwitz-Birkenau^[1].

Po II wojnie światowej powrócił z matką do Krakowa^[1]. Rozpoczął naukę w Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego, gdzie w 1950 założył wraz z kolegami Związek Walczącej Młodzieży Polskiej. Organizacja została wykryta dwa lata później, a jej członków aresztowano^[5]. Za przynależność do antykomunistycznej organizacji konspiracyjnej Eminowicz został skazany na siedem lat więzienia. Karę odbywał w więzieniach w Jaworznie^[3] i Tarnowie^[7]. Na wolność wyszedł w 1955; w uzyskaniu wcześniejszego zwolnienia wspomagał go Andrzej Rozmarynowicz^[4]. Działał w harcerstwie^[7]. Mimo stwarzanych przez władze problemów ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim^[3].

Od 1969^[1] do przejścia na emeryturę w 2001^[8] był nauczycielem historii w V Liceum Ogólnokształcącym im. Augusta Witkowskiego w Krakowie, gdzie – jak wspomina Tadeusz Isakowicz-Zaleski – „zasłynął jako charyzmatyczny nauczyciel”^[4]. Był nauczycielem i wychowawcą wielu osób, aktywnych w polskim życiu społecznym, naukowym i historycznym^[4][5][7]. Organizował wycieczki szkolne za granicę, początkowo do „bratnich krajów socjalistycznych”, a pod koniec lat 70. XX wieku również za „żelazną kurtynę” – do Wielkiej Brytanii, Hiszpanii czy Francji, a także do Azji – do Indii i Nepalu^[4][7][9]. Jego uczniowie mieli wówczas możność spotkania m.in. z generałem Stanisławem Maczkiem czy Wandą Piłsudską^[4].

Uczył także w krakowskim liceum pedagogicznym dla wychowawczyń przedszkoli, VII Prywatnym Liceum im. Mikołaja Reja oraz na Wyższej Szkole Pedagogicznej^[6].

Swoich najwierniejszych uczniów zabierał na prywatne lekcje w „Chatce na Magórce”, położonej na zboczach Magurki w Beskidzie Małym^[6][7].

Działał w PTTK, organizacjach ochrony zabytków, stowarzyszeniach kombatanckich i absolwenckich^[9], środowisku krakowskich Ormian. Wspierał, założoną przez ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego, Fundację im. Brata Alberta^[4].

Zmarł 13 stycznia 2013 w Krakowie po długiej chorobie^[1][4]. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim^[10] (pas 8, płd.).

Życie prywatne

Miał siostrę Marię^[11]. Był żonaty z Teresą z d. Około-Kułak^[12]. Mieli córkę Kingę^[4][6].

Nagrody i odznaczenia

Otrzymane nagrody i odznaczenia:

• 1974: Złoty Krzyż Zasługi^[2]
• 1987: Medal Komisji Edukacji Narodowej^[2]
• 1999: Krzyż Niezłomnych^[2]
• 1999: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (za wybitne zasługi w pracy dydaktyczno-wychowawczej)^[13]

Upamiętnienie

W 2008 Marek Łoś zebrał opowieści ponad setki przyjaciół i uczniów Marka Eminowicza i wydał je w formie książki zatytułowanej Lubię swoje wady. Marek Eminowicz w opowieściach na siedemdziesięciopięciolecie^[4]. Znalazły się tam teksty m.in. Małgorzaty Szumowskiej, Agnieszki Sabor, Ewy Wachowicz, Jerzego Pawłowskiego, Stanisława Salmonowicza, Mieczysława Stefanowa, Roberta Makłowicza, Piotra Boronia, Jana Ostrowskiego, Wojciecha Bonowicza oraz Andrzeja Pisowicza^[7]. O Marku Eminowiczu powstał także film dokumentalny Emin^[5].

W Krakowie znajduje się ulica jego imienia, do 2017 nosząca imię Emila Dziedzica^[14].