Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Mark Zuckerberg
amerykański przedsiębiorca, założyciel portalu społecznościowego Facebook Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Mark Elliot Zuckerberg[2] (wym. /mɑɹk ˈɛliət ˈzʌkəɹbɜɹɡ/; ur. 14 maja 1984 w White Plains) – amerykański przedsiębiorca, filantrop, główny twórca serwisu społecznościowego Facebook i obecny dyrektor generalny Meta Platforms (dawniej Facebook, Inc.); Człowiek Roku tygodnika Time w 2010.
_(cropped).jpg)
W marcu 2008 Zuckerberg uplasował się na 785. miejscu listy najbogatszych ludzi świata rankingu „Forbesa”, został najmłodszym miliarderem świata (1,5 mld USD)[3]. W 2011 znalazł się na 15. miejscu rankingu „Forbesa” wśród najbogatszych Amerykanów. W 2024 jego majątek według Forbesa wynosił ok. 200 miliardów dolarów[4].
Remove ads
Życiorys
Podsumowanie
Perspektywa
Wczesne życie i edukacja
Mark Zuckerberg urodził się 14 maja 1984 roku w White Plains w amerykańskim stanie Nowy Jork[5], w żydowsko-amerykańskiej rodzinie[6][7], jako drugie z czwórki rodzeństwa[8]. Jego matka była psychiatrką, a ojciec dentystą[9]. Dorastał w domu w Dobbs Ferry (hrabstwo Westchester w stanie Nowy Jork)[10]. Jego dziadkowie pochodzą z Niemiec, Austrii i Polski[11]. Od strony ojca Edwarda, jego prababką była Mania (Minnie) Wiesenthal[12], urodzona w 1892 w Skale Podolskiej, która wyemigrowała do USA i 16 grudnia 1911 dotarła na Ellis Island[13].
Programuje od dzieciństwa, zaczynał na Atari, które kupił jego ojciec[7][14]. Mając około 10-12 lat napisał program ZuckNet umożliwiający komunikację między komputerami w jego domu i gabinecie dentystycznym ojca[10][15]. Stworzył też m.in. grę komputerową z bitwami na śnieżki[15]. Gdy miał 11 lat rodzice zatrudnili korepetytora programowania, z którym Mark raz w tygodniu ćwiczył[10].
Rozpoczął edukację w szkole średniej Ardsley High School, ale przeniósł się i w 2002 ukończył prywatną szkołę Phillips Exeter Academy w Exeter (hrabstwo Rockingham w stanie New Hampshire), która przygotowywała go do nauki w szkole wyższej[16]. W tym samym roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Harvarda w Cambridge, uczył się psychologii i informatyki[17]. Był członkiem żydowskiego bractwa Alpha Epsilon Pi[10]. Na Harvardzie kontynuował swoje wcześniejsze projekty, m.in.[10]:
- Coursematch – projekt pozwalający studentom widzieć listę pozostałych studentów zapisanych na ten sam rok,
- Facemash.com – strona typu rating site, która pozwalała na ocenę zamieszczonych na niej zdjęć użytkowników pod kątem atrakcyjności. W ciągu pierwszych czterech godzin odwiedziło ją 450 osób, którzy wygenerowali 22 tys. odsłon[18]. Zuckerberg wykradł wykorzystane zdjęcia z baz danych studentów uczelni[19]. Strona została zablokowana przez władze Harvardu kilka dni później[18].
Zrezygnował ze studiów w 2004 roku, aby skoncentrować się na raczkującym thefacebook.com[16].
Kariera
Sukces strony Facemash skłonił Zuckerberga do zarejestrowania adresu internetowego thefacebook.com[20]. 4 lutego 2004 stworzył wraz z innymi studentami (Eduardo Saverinem, Dustinem Moskovitzem, Andrew McCollumem i Chrisem Hughes[21][20]) serwis społecznościowy on-line TheFacebook, w ramach którego zarejestrowani użytkownicy mogą odszukiwać i kontynuować znajomości oraz dzielić się wiadomościami i zdjęciami. Pierwotnie serwis był wyłącznie dla studentów Harvardu (w ciągu pierwszej doby zarejestrowało się 1200 studentów[22]), po miesiącu dostęp do serwisu udostępniono także studentom Yale, Columbii i Stanforda[19]. W czerwcu 2004 r. zarejestrowanych było 250 tys. studentów z 34 uczelni[20].
Sześć dni po uruchomieniu strony, trzech studentów Harvardu, bracia Cameron i Tyler Winklevoss oraz Divya Narendra, oskarżyło Zuckerberga o celowe wprowadzenie ich w błąd, sugerując, że pomoże im zbudować sieć społecznościową o nazwie HarvardConnection.com, podczas gdy wykorzystał ich pomysł do stworzenia konkurencyjnego produktu[18][23]. Trójka oskarżycieli poinformowała o sprawie gazetę The Harvard Crimson, która wszczęła dziennikarskie śledztwo[23]. Zuckerberg próbował przekonać redaktorów, by porzucili sprawę, a także włamał się na dwa konta e-mail redaktorów, wykorzystując ich dane logowania z TheFacebook[23]. Oskarżyciele złożyli pozew przeciwko Zuckerbergowi, który zakończył się ugodą w 2008 roku, przyznano im 65 milionów dolarów, część w gotówce, a część w akcjach Facebooka[24].
W 2004 r., będąc na drugim roku studiów, zrezygnował z nich, aby pracować nad TheFacebook[16]. Latem tego samego roku przeniósł się z pozostałymi założycielami do kalifornijskiego Palo Alto w Dolinie Krzemowej, gdzie w wynajętym domu pracowali nad swoim serwisem[25]. Wkrótce do zespołu dołączył Sean Parker, twórca Napstera, a współzałożyciel PayPala Peter Thiel zainwestował 500 tys. dolarów we wschodzący portal[19]. W maju 2005 Facebook pozyskał 12,7 mln dolarów z funduszu wysokiego ryzyka[5]. 1 września 2005 serwis otworzył się na uczniów szkół średnich[19], a rok później każdy posiadający adres e-mail mógł dołączyć do tej sieci społecznościowej[22]. Także we wrześniu TheFacebook przeszedł rebranding i stał się po prostu Facebookiem[26]. W 2006 r. Facebook odrzucił propozycję przejęcia przez Yahoo za miliard dolarów[19].
W 2008 r. został ogłoszony najmłodszym miliarderem w historii, mając zaledwie 23 lata[27][28]. W 2010 r. Facebook osiągnął liczbę 500 milionów użytkowników[29]. W maju 2012 r. Facebook wszedł na giełdę NASDAQ z wyceną ok. 100 miliardów dolarów[30].
25 maja 2017 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Harvarda[31].
Meta Platforms
W październiku 2021 roku Facebook ogłosił zmianę nazwy spółki matki z Facebook na Meta Platforms, by odzwierciedlić rozszerzanie działalności spółki w obszarze wirtualnej rzeczywistości i planów zbudowania metawersum, przestrzeni online, w której ludzie mogą grać, pracować i komunikować się za pomocą zestawów VR[32]. W 2023 r. Zuckerberg uznał plany dotyczące metawersum jako jedną z wielu inwestycji spółki, skupiając się przede wszystkim na rozwoju w dziedzinie sztucznej inteligencji[33][5].
Remove ads
Kontrowersje
Podsumowanie
Perspektywa
Problemy prawne
HarvardConnection.com
W 2004 r. studenci Harvardu Cameron Winklevoss, Tyler Winklevoss i Divya Narendra oskarżyli Zuckerberga o celowe wprowadzenie ich w błąd. Zuckerberg miał sugerować, że pomoże im zbudować sieć społecznościową o nazwie HarvardConnection.com (później ConnectU). Oskarżyli go o kradzież ich pomysłu i stworzenia konkurencyjnego produktu - TheFacebook.com[23]. Złożony przez oskarżycieli pozew zakończył się ugodą sądową, w której przyznano im ok. 65 miliona dolarów ze strony Facebooka - 20 milionów w gotówce i 1,2 milionów akcji przedsiębiorstwa[34][24].
Cambridge Analytica i zeznania przed Kongresem
W dniach 10 i 11 kwietnia 2018 roku Zuckerberg składał zeznania przed Komisją ds. Handlu, Nauki i Transportu Senatu Stanów Zjednoczonych w związku ze skandalem Cambridge Analytica. Afera wybuchła gdy ujawniono, że dane milionów użytkowników Facebooka udostępniono zewnętrznej firmie Cambridge Analytica, która wykorzystywała je do profilowania kampanii politycznych w określone grupy[35]. W swoim oświadczeniu skierowanym do komisji Zuckerberg stwierdził, że Facebook nie zrobił wystarczająco wiele, by zapobiec nadużyciom w gromadzeniu danych, przyznał, że to jego błąd, za który przeprasza[36]. Podczas zeznania przyznał, że Cambridge Analytica miała dostęp do danych 87 milionów użytkowników Facebooka[37]. Zuckerberg nie zdecydował się uczestniczyć w przesłuchaniu w tej samej sprawie przed komisją brytyjskiego parlamentu[38]. W lipcu 2025 r. Zuckerberg i członkowie kierownictwa Mety zawarli ugodę z pozywającymi ich akcjonariuszami. Pozew akcjonariuszy dotyczył roszczenia o zwrot kosztów poniesionych przez spółkę w związku z karami i odszkodowaniami za naruszenia prywatności użytkowników[39]. Oskarżyciele początkowo domagali się 8 miliardów dolarów[40].
W październiku i listopadzie 2020 r. Mark Zuckerberg i Jack Dorsey (ówczesny CEO Twittera) zeznawali przed komisją sprawiedliwości amerykańskiego Senatu w sprawie wolności słowa i działań ich portali przeciw dezinformacji[41][42]. W czasie ówczesnej kampanii prezydenckiej Facebook i Twitter decydowały się na usuwanie lub oflagowywanie niektórych treści, w tym np. wpisów Donalda Trumpa[42]. Zuckerberg podkreślił, że jego firma dba, by polityczne przekonania nie wpływały na jej decyzje[42].
25 marca 2021 roku Mark Zuckerberg, Jack Dorsey i Sundar Pichai zeznawali przed Komisję Energii i Handlu Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych w sprawie rozpowszechniania dezinformacji i mowy nienawiści na ich platformach[43][44].
W styczniu 2024 roku Zuckerberg i szefowie innych platform społecznościowych zeznawali przed senacką komisją w sprawie zwalczania przemocy wobec dzieci w Internecie, w tym wykorzystywania seksualnego[45][46]. Kongresmeni pytali m.in. jakie działania podejmują ich firmy, by zapobiegać przemocy wobec nieletnich[45]. W trakcie przesłuchania Zuckerberg skierował przeprosiny do obecnych na sali rodzin dzieci, które padły ofiarą przemocy w Internecie[45].
Wpływ Facebooka i Instagrama na zdrowie psychiczne
W 2014 r. Facebook i Mark Zuckerberg spotkali się z falą krytyki po ujawnieniu, że firma dwa lata wcześniej przeprowadziła testy psychologiczne na nieświadomych 70 tys. uczestników, usuwając części treści z postów w ich kanałach informacyjnych, by sprawdzić ich reakcję na zmienione posty[47][48].
W 2023 r. ujawniono, że Zuckerberg osobiście i wielokrotnie odrzucał inicjatywy mające na celu poprawę samopoczucia u młodzieży korzystającej z Facebooka i Instagrama, pomimo zaniepokojenia części menadżerów[49][50]. Zgodnie z pozwem złożonym przez prokuratora generalnego Massachusetts Zuckerberg zignorował wnioski kierownictwa Mety o zajęcie się problemami dotyczącymi bezpieczeństwa dzieci[50].
.jpg)
Podczas zeznawania przed komisją senacką w 2024 r. Zuckerberg stwierdził, że nie ma związku między mediami społecznościowymi a negatywnym stanem psychicznym wśród młodych ludzi[51][52]. Twierdzenie Zuckerberga zostało skrytykowane przez m.in. dr Mitcha Prinsteina, dyrektora naukowego Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego[51].
Remove ads
W kulturze
W 2010 r. premierę miał film The Social Network opowiadający historię powstania Facebooka i jego rozwoju na wczesnym etapie[53]. W rolę Zuckerberga wcielił się Jesse Eisenberg[54]. Zuckerberg stwierdził w 2014 roku, że film przedstawia historię Facebooka w sposób dużo bardziej efektowny, niż była ona w rzeczywistości[55]. Także w 2025 r., podczas rozmowy w podkaście, krytykował film za nieścisłości w fabule[56]. W tej samej rozmowie przyznał, że zakupił część rekwizytów wykorzystanych w filmie[56].
Życie osobiste
_(cropped).jpg)
W maju 2012 poślubił Priscillę Chan w swojej rezydencji[57]. 31 lipca 2015 Zuckerberg poinformował, że spodziewają się dziewczynki, a Chan doświadczyła wcześniej trzech poronień[58]. Łącznie doczekali się trzech córek[59].
Dojrzewał w rodzinie judaistycznej[7], ale deklarował się jako ateista. W grudniu 2016 stwierdził, że nie jest już ateistą i religia jest dla niego bardzo ważna. Nie sprecyzował jednak, jaką wiarę wyznaje[60].
W 2011 r. zamieszkał w dzielnicy Crescent Park w kalifornijskim Palo Alto. Do 2025 r. wykupił w niej 11 domów. Posiada również rozległą posiadłość na wyspie Kauai na Hawajach[61].
W 2015 r. razem z żoną Priscillą założył Chan Zuckerberg Initiative, organizację wspierającą naukę i technologię[62].
W 2024 r. jego majątek był szacowany na ok. 200 miliardów dolarów[4].
Ma 173 centymetry wzrostu[10].
Remove ads
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads