Mateusz Iżycki

Mateusz Janusz Iżycki pochodził z rodziny herbu Bończa^[2], był synem Aleksandra i Zofii z Koźmińskich^[3]. Kształcił się w gimnazjach w Warszawie, Jarosławiu i Odessie, gdzie zdał maturę. W 1916 rozpoczął studia na Akademii Rolniczej w Moskwie, ale w tym samym roku został powołany do armii rosyjskiej. I wojnę światową spędził w 12 Achtyrskim pułku huzarów, następnie w Szkole Kawalerii, wreszcie od stycznia 1918 w 7 pułku ułanów III Korpusu Polskiego w Rosji. W listopadzie 1918 wstąpił do Legii Akademickiej w Warszawie, a w grudniu tego roku do Szwadronu Jazdy Wojewódzkiej Warszawskiej Odsieczy Lwowa. W czasie wojny z Ukraińcami odznaczył się w walkach o Lwów, za co otrzymał Order Virtuti Militari V klasy. Następnie walczył w szeregach 12 pułku Ułanów Podolskich zorganizowanego przez oficerów byłego 7 pułku ułanów III Korpusu Polskiego w Rosji.

W latach 1922–1924 był słuchaczem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 października 1924, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do Biura Ścisłej Rady Wojennej. Następnie przeniesiony został do lotnictwa i wyznaczony na stanowisko dowódcy 12 eskadry lotniczej w Warszawie (wrzesień 1925 – sierpień 1927). Później był attaché wojskowym w Turcji (1926–1929), dowódcą 22 eskadry liniowej (sierpień 1929 – styczeń 1930), I oficerem sztabu w dowództwie 2 Grupy Aeronautycznej w Poznaniu, dowódcą 31 eskadrą liniowej w Poznaniu-Ławicy (listopad 1931 – listopad 1933), dowódcą I i II dywizjonu liniowego w 3 pułku lotniczym. 1 stycznia 1938 roku został zastępcą dowódcy 3 pułku lotniczego^[4].

W kampanii wrześniowej był szefem sztabu Dowództwa Lotnictwa i OPL Armii „Łódź”, a od 11 września dowódcą Lotnictwa i OPL Armii „Warszawa”^[4]. 22 września 1939 roku wydostał się z oblężonej Warszawy, lecąc jako pasażer w jednoosobowym myśliwcu PZL P.11a pilotowanym przez mjra Eugeniusza Wyrwickiego^[5]. Przez Węgry przedostał się do Francji, tam pełnił funkcję szefa Oddziału III Operacyjnego Dowództwa Lotnictwa. Od 17 czerwca 1940 kierował faktycznie ewakuacją lotnictwa polskiego w dniach upadku Francji, w miejsce dowódcy lotnictwa gen. Józefa Zająca. Przez Casablancę ewakuował się w lipcu 1940 do Gibraltaru. W latach 1940–1942 dowódca Polskiego Oddziału Transportowego w Afryce, 1942–1943 delegat Polskich Sił Powietrznych na Środkowym Wschodzie. 14 września 1943 został mianowany Inspektorem Polskich Sił Powietrznych, pełnił tę funkcję do stycznia 1948 (odpowiednia ranga brytyjska RAF: Vice Air Marshal).

Po demobilizacji przyjął obywatelstwo brytyjskie, dodał sobie wówczas drugi człon nazwiska („de Notto”). Zmarł we Francji, pochowany został na cmentarzu Northwood pod Londynem^[6].

Żonaty z Krystyną Jackowską (1905–1984); jedyna córka, Ewelina (ur. 1930), żona hr. Przemysława Potockiego, wyemigrowała do Kanady.

Życiorys

Awanse

Ordery i odznaczenia

Przypisy

Bibliografia

Wikiwand - on