Mateusz Szpytma

Mateusz Szpytma (ur. 22 lipca 1975 w Łańcucie^[1]) – polski historyk i muzealnik, doktor nauk humanistycznych, od 2016 zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

Mateusz Szpytma

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	22 lipca 1975 Łańcut
Doktor nauk humanistycznych
Specjalność: historia najnowsza Polski
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	2012 Uniwersytet Jagielloński
Wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej
Okres spraw.	od 2016
Odznaczenia

Życiorys

Ukończył historię i nauki polityczne na Uniwersytecie Jagiellońskim^[2]. W 2012 na Wydziale Historycznym tej uczelni, na podstawie pracy pt. Zjednoczone Stronnictwo Ludowe w województwie krakowskim w latach 1949–1956 (Geneza. Członkowie. Działalność) napisanej pod kierunkiem Andrzeja Chwalby, uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii^[3].

Od 2000 zatrudniony w krakowskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej. Był współpracownikiem Janusza Kurtyki, w okresie jego prezesury pełnił funkcję asystenta prezesa i zastępcy dyrektora sekretariatu prezesa IPN^[4]. Zaangażowany w badanie zbrodni w Markowej^[5], był współtwórcą Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej i dyrektorem tej placówki. W lipcu 2016 powołany na wiceprezesa Instytutu Pamięci Narodowej^[6]. W 2017 został członkiem Rady Programowej Żydowskiego Instytutu Historycznego^[7]. W 2018 wszedł w skład Rady Muzeum przy Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie^[8]. W 2022 powołany na członka Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej^[9].

Odznaczenia

W 2024 otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[10].

Odznaczony również Brązowym (2009)^[11] i Srebrnym (2016)^[12] Krzyżem Zasługi. W 2019 wyróżniony Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości^[13]. W 2023 otrzymał Odznakę Honorową za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą^[14] oraz Złoty Medal „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas”^[15].

Wybrane publikacje

• Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w Krakowie: informator personalny (współautor), Kraków 2006.
• The risk of survival: the rescue of the Jews by the Poles and the tragic consequences for the Ulma Family from Markowa, Warszawa-Kraków 2009.
• Zbrodnia katyńska (współautor), Warszawa-Kraków 2010.
• Stanisław Mierzwa 1905–1985: ludowiec i działacz niepodległościowy (red.), Warszawa-Kraków 2011.