Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Mikulińce
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Mikulińce (ukr. Мику́линці / Mykułynci) – osiedle typu miejskiego w rejonie tarnopolskim obwodu tarnopolskiego, 18 km na południe od Tarnopola i 13 km na północny zachód od Trembowli[2], nad rzeką Seret na Podolu na Ukrainie. Mikulińcom administracyjnie podlegają także: Wola (do 1939 r. Wola Mazowiecka), Konopkówka i Krzywki (odpowiednio ukr. Воля, Конопківка, Кривки). W okolicy znajduje się stacja kolejowa Mikulińce-Strusów, na linii z Tarnopola do Kopyczyniec.
Galeria: rynek, kościół, zamek, cmentarz
Remove ads
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
Gród Mikulin wymieniany był w źródłach już w 1084 roku[3]. Po najazdach tatarskich w połowie XIII w. osada upadła, a na jej miejscu powstała wieś Mikulińce.
W 1349 roku Kazimierz Wielki przyłączył miejscowość do Polski, w 1370 znalazła się przejściowo pod panowaniem Węgier, ale już w 1387 roku Jadwiga Andegaweńska przywróciła Mikulińce Koronie Polskiej, w której pozostawały aż do 1772 r. (I rozbiór)[4].
Pierwsze wzmianki o browarze w miejscowości pochodzą z 1457 roku[5].
Właścicielem miasteczka był Krzysztof Strzemeski[6].
Aleksander Walewski, miecznik sieradzki, 1 maja 1723 sprzedał wielu posiadłości, m.in. klucz mikuliniecki, ks. Jerzemu Aleksandrowi Lubomirskiemu. Poprzednimi właścicielami Mikuliniec byli synowie Marianny z Koniecpolskich Walewskiej, wojewodzianki parnawskiej, oraz jej męża Zygmunta, kasztelana rozpirskiego, prawne sukcessorowie Jana Aleksandra Koniecpolskiego[7].
16 grudnia 1758 król August III potwierdził prawa miejskie, których później austriackie władze zaborcze nie podtrzymały.
Po I rozbiorze Polski w 1772 roku Mikulińce trafiły pod zabór austriacki.
W 1840 roku hrabia Mieczysław Rey uruchomił browar.
Dokumentalna wzmianka o browarze w Mikulińcach znajduje się w szóstym tomie Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego, wydanym w 1885 roku w Warszawie. W innym dokumencie ,,Mówca Tarnopolskiego Związku Naukowego" z 1895 roku stwierdzono, że w okręgu tarnopolskim istniały trzy browary: we wsi Biała, w Tarnopolu i Mikulińcach. Wśród listy rzemieślników z miasta jest wspomniany właściciel browaru. Z ,,Podręcznika królestwa przemysłowego i handlowego Galicji" z 1906 r. dowiadujemy się o jego nazwisku - hrabia Mieczysław Rey. Lokalne piwo browarnicze było obowiązkowym napojem podczas lunchów, wieczorów i przyjęć dla lokalnej szlachty oraz gości[8].
W 1903 roku w mikulinieckiej twierdzy wybuchł pożar, wskutek którego ucierpiał także browar, dlatego w następnych latach następuje jego rekonstrukcja.
Na przełomie XIX i XX wieku około połowy – z 4 tysięcy mieszkańców – stanowili Żydzi, resztę głównie Polacy i w mniejszej ilości również Ukraińcy, a ponadto także Niemcy czy Ormianie.
W listopadzie 1918 Mikulińce znalazły się na obszarze proklamowanej przez Ukraińców Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. 27.11.1918 roku podczas wojny polsko-ukraińskiej doszło tu do przegranej przez polski oddział pułkownika Czesława Rybińskiego bitwy. W latach 1920–1939 miasto w powiecie tarnopolskim, województwo tarnopolskie. Liczba ludności spadła, miejscowość miała charakter letniskowy. W ramach reformy administracyjnej 1.08.1934 utworzono Gminę Mikulińce. Po agresji ZSRR na Polskę – obszar ten włączono do Ukraińskiej SRR i pozostawał pod okupacją sowiecką aż do 1941, czyli do momentu rozpoczęcia wojny Niemiec przeciwko ZSRR, po tym czasie aż do 1944 Mikulińce znajdowały się pod okupacją niemiecką.
5 lipca 1941 Ukraińcy urządzili tutaj pogrom zabijając 12 Żydów. Ponadto wiele osób zostało pobitych i ograbionych[9][10]. 6 lipca 1941 rozstrzelano 18 Żydów pod pretekstem rzekomej współpracy z władzą sowiecką. W roku 1942 Niemcy wywieźli miejscowych Żydów do obozów zagłady[10]. Po zakończeniu wojny władze radzieckie wysiedliły większość ludności polskiej na Dolny i Górny Śląsk, a miejscowość włączono w granice Związku Radzieckiego, w którym pozostawały już do jego upadku.
Podczas okupacji pozbawione praw miejskich i włączone do wiejskiej gminy Mikulińce[11].
Od 1991 roku Mikulińce są częścią państwa ukraińskiego.
Do 2020 w rejonie trembowelskim.
Remove ads
Zabytki
- ruiny zamku[12] z XVI w. Kiedy przywileje miastu na prawie magdeburskim nadawał w 1595 r. król Zygmunt III, w Mikulińcach istniał już zamek obronny wzniesiony przez Annę z Sieniawskich Jordanową. Potem na tej ziemi panowały słynne polskie rody – Koniecpolskich, Sieniawskich, Lubomirskich, Mniszchów, Konopków, Rejów[13]
- odrestaurowany barokowy kościół pw. Trójcy Przenajświętszej z 1779 roku wybudowany i uposażony przez Ludwikę z Mniszchów Potocką, będąca wdową po hetmanie wielkim koronnym – Józefie Potockim. Po upadku ZSRR zwrócony rzymskokatolickiej Archidiecezji Lwowskiej
- pałac, dawniej Konopków i Reyów, mieści obecnie sanatorium
- na przykościelnym cmentarzu zachowały się stare polskie nagrobki.
Remove ads
Ludzie związani z miastem
- Jan Misiewicz – polski mieszkaniec Mikuliniec, który w latach 1941–1944 ukrywał 13 Żydów (uznany w 1976 roku za Sprawiedliwego wśród Narodów Świata)[14]
- Edward Tabaczkowski – polski ksiądz katolicki
- Marcin Twardowski – „snycerz mikuliniecki”
- Marija Żylinska i Hryńko Bondażuk – ukraińskie rodzeństwo, które w latach 1943–1944 ukrywało w Mikulińcach Żydówkę Bronię Gewurz (Sprawiedliwi wśród Narodów Świata od 2012 roku)[15][16][17]
- Osoby urodzone w Mikulińcach
- Karol Hukan (1888-1958) – polski rzeźbiarz
- Czesław Krzyszowski (1922–2007) – polski doktor inżynier, żołnierz AK, generał dywizji Ludowego Wojska Polskiego
- Janusz Morgenstern (1922-2011) – polski reżyser i producent filmowy
- Bronisław Szczyradłowski (1887-1940) – ppłk WP, kawaler Orderu Virtuti Militari, prawnik, ofiara zbrodni katyńskiej
Miasta partnerskie
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads