Minóg karpacki

Minóg karpacki^[3] (Eudontomyzon danfordi) – europejski gatunek pasożytniczego bezżuchwowca z rodziny minogowatych (Petromyzontidae), nieprawidłowo^[3] nazywany minogiem węgierskim^[4] lub minogiem dunajskim^[5]. Gatunek typowy rodzaju Eudontomyzon.

Minóg karpacki

Eudontomyzon danfordi[1]
Regan, 1911
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	bezżuchwowce
Gromada	Petromyzontida
Rząd	minogokształtne
Rodzina	minogowate
Rodzaj	Eudontomyzon
Gatunek	minóg karpacki
Synonimy
Eudontomyzon gracilis (Kux, 1965) Lampetra bergi Vladykov, 1925 Lampetra danfordi (Regan, 1911) Lampetra gracilis Kux, 1965 Petromyzon danfordi (Regan, 1911)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski

Cykl życiowy

Minóg karpacki jest bardzo podobny do bliskiego krewniaka, minoga strumieniowego, od którego różni się większą odległością między płetwami grzbietowymi, uzbrojeniem przyssawki a także drapieżnym trybem życia^[6].

Zasięg występowania

Gatunek endemiczny dla dorzeczy dopływów Dunaju: Cisy i Temeszu^[6].

Budowa ciała

Osiąga 14–30 cm długości, oraz masę od 3 do 22 g. Wzdłuż tułowia 58–70 miomerów. procentowe proporcje długości poszczególnych części ciała są następujące: odcinek przedskrzelwy - 7,8–13,5% długości całkowitej, odcinek skrzelowy – 8,6–11,4%, tułów – 42,9–52,5%, ogon – 25,6–32,3%, przyssawka 2,8–7,5%, oko – 1–2,1%. Płetwa ogonowa ma kształt łopatkowaty^[6].

Grzbiet niebieskoszary, boki żółtawo-różowawe, brzuch kremowy lub biały. Płetwa ogonowa bezbarwna. Linia boczna nie jest pigmentowana. Tułów ślepic nie jest nakrapiany^[6].

Biologia i ekologia

Tryb życia

Gatunek słodkowodny, osiadły. Występuje w, podgórskich i górskich, czystych, dobrze natlenionych rzekach i strumieniach. Na Słowacji spotykany jest na wysokości 460–550 m n.p.m. Na Ukrainie występuje powyżej 250 m n.p.m.^[6]

Larwy żyją w mulistym piasku bądź w mule przez okres ok. 3,5–5 lat^[6]. Podczas przeobrażenia się są zwykle minimalnie większe od osobników dorosłych. Rozpoczyna się ono w lipcu bądź sierpniu i trwa od 1 do 5 miesięcy^[6]. Później minóg karpacki przeważnie żyje jeszcze dwa lub trzy lata, prowadząc pasożytniczy tryb życia, przy czym rozpoczynają one żerowanie w marcu następnego roku po przeobrażeniu, i trwa ono zwykle jeden rok^[6].

Odżywianie

Gatunek pasożytniczy, dorosłe osobniki za pomocą przyssawki przyczepiają się do skóry różnych gatunków ryb (zarówno żywych jak i martwych) i wysysają tkankę mięsną i krew. Ślepice żywią się detrytusem i larwami owadów.

Rozród

Wiosną tarlaki odbywają wędrówki w górne odcinki rzek. Tarło odbywa się o różnych porach, w zależności od miejsca. Na Ukrainie Zakarpackiej martwe, wytarte osobniki znajdowane są w kwietniu i maju, podczas gdy w Rumunii ma się ono odbywać od końca maja do czerwca w Transylwanii i na przełomie czerwca i lipca w Banacie. Płodność jednej samicy wynosi 7 500 - 10 300 ziaren ikry^[6].

Znaczenie dla człowieka

W niektórych regionach Rumunii dorosłe osobniki bywają używane w celach konsumpcyjnych, zaś larwy jako przynęta. Również w Rumunii odnotowywano poważne szkody ze strony minoga karpackiego w hodowlach pstrągów^[6].