Missouri (rzeka)

Missouri – rzeka w Stanach Zjednoczonych, dopływ Missisipi (dłuższy od rzeki głównej). Wraz z Missisipi stanowi najdłuższą rzekę Ameryki Północnej, o długości ok. 5970 km.

Ten artykuł dotyczy rzeki w Ameryce Północnej. Zobacz też: stan Missouri.

Missouri

Rzeka Missouri
Kontynent	Ameryka Północna
Państwo	Stany Zjednoczone
Rzeka
Długość	3767[1] km
Powierzchnia zlewni	1 371 010[1] km²
Źródło
Miejsce	w pobliżu Three Forks w Montanie z połączenia 3 rzek – Jefferson, Madison i Gallatin
Wysokość	1233 m n.p.m.
Współrzędne	45°55′39,0″N 111°30′29,2″W
Ujście
Recypient	rzeka Missisipi
Miejsce	w pobliżu St. Louis w stanie Missouri
Wysokość	122 m n.p.m.
Współrzędne	38°48′49,0″N 90°07′10,9″W
Mapa
Mapa dorzecza Missouri
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych źródło ujście

Przebieg rzeki

Hydrologiczny początek biegu Missouri znajduje się u źródeł potoku Brower's Spring, który za pośrednictwem kilku innych potoków wpada do rzeki Jefferson^[2]. Oficjalny początek rzeki Missouri znajduje się w stanie Montana, w pobliżu miasta Three Forks, gdzie powstaje ona z połączenia trzech rzek źródłowych – Jefferson, Madison i Gallatin.

Missouri wpada do Missisipi niedaleko na północ od miasta Saint Louis w stanie Missouri, po przebyciu 3767 km^[1]. Jej długość liczona od źródeł rzeki Madison wynosi 4062 km. Kolejno przepływa przez stany: Montana, Dakota Północna, Dakota Południowa, Nebraska, Iowa, Kansas i Missouri.

Rzeka przegrodzona jest zaporami wodnymi, tworzącymi jeziora zaporowe, m.in. Sakakawea, Oahe oraz Fort Peck^[3].

Missouri w sztuce

George Caleb Bingham „Fur Traders on Missouri River”, ok. 1845

Amerykański malarz George Catlin, podróżując wzdłuż Missouri w latach 30. XIX wieku, portretował plemiona Indian. Namalował również kilka krajobrazów nad samą rzeką, na przykład „Floyd's Bluff” czy „Brick Kilns”, obydwa z 1832 roku.

Szwedzki malarz Karl Bodmer towarzyszył niemieckiemu podróżnikowi i odkrywcy, księciu Maximilianowi zu Wied-Neuwied w latach 1832–1834 w jego ekspedycji wzdłuż rzeki Missouri. Bodmer został zatrudniony w celu portretowania plemion Indian, które odkryją w czasie podróży po zachodniej Ameryce. Przy okazji stworzył jednak kilka krajobrazów z rzeką Missouri w roli głównej.

Rzeka stała się również natchnieniem dla piosenki Pete Seegera z 1967 – Waist Deep in the Big Muddy (chociaż istnieją pewne nieścisłości odnośnie do lokalizacji zdarzeń z piosenki. Piosenkarz używa również jako miejsca akcji stanu Loo-siana). Akcja piosenki ma miejsce w 1942, opowiada o treningu żołnierzy przed wyjazdem na front II wojny światowej, ale zawarty w niej obraz głupiego kapitana, który wpycha swoich podwładnych w coraz bardziej beznadziejną sytuację jest paralelą do wojny w Wietnamie. W piosence kapitan prowadzi swoją jednostkę na manewry, nalega na przekroczenie rzeki (Missouri), upierając się, że przejście jest bezpieczne. Kapitan tonie w mulistym dnie, a jego wojsko zawraca prowadzone przez sierżanta, który zakwestionował rozkaz kapitana.

Główne dopływy

Dopływy uporządkowane w kolejności od początku biegu rzeki Missouri.

• Jefferson (Montana)
• Madison (Montana)
• Gallatin (Montana)
• Sixteen Mile Creek (Montana)
• Dearborn (Montana)
• Smith (Montana)
• Sun (Montana)
• Belt Creek (Montana)
• Marias (Montana)
• Arrow Creek (Montana)
• Judith (Montana)
• Cow Creek (Montana)
• Musselshell (Montana)
• Milk River (Montana)
• Redwater (Montana)
• Poplar (Montana)
• Big Muddy Creek (Montana)

• Yellowstone (Dakota Północna)
• Little Muddy Creek (Dakota Północna)
• Tobacco Garden Creek (Dakota Północna)
• Little Missouri (Dakota Północna)
• Knife (Dakota Północna)
• Heart (Dakota Północna)
• Cannonball (Dakota Północna)

• Grand (Dakota Południowa)
• Moreau (Dakota Południowa)
• Cheyenne (Dakota Południowa)
• Bad (Dakota Południowa)
• White (Dakota Południowa)

• Niobrara (Nebraska)

• James (Dakota Południowa)
• Vermillion (Dakota Południowa)

• Big Sioux (granica stanów Dakota Południowa, Iowa i Nebraska)

• Perry Creek (Iowa)
• Floyd (Iowa)
• Little Sioux (Iowa)
• Soldier (Iowa)
• Boyer (Iowa)
• Mosquito Creek (Iowa)

• Platte (Nebraska)
• Little Nemaha (Nebraska)
• Big Nemaha (Nebraska)

• Nishnabotna (Missouri)
• Nodaway (Missouri)
• Platte (Missouri)

• Kansas (Kansas)

• Blue (Missouri)
• Grand (Missouri)
• Chariton (Missouri)
• Lamine (Missouri)
• Osage (Missouri)
• Gasconade (Missouri)

Większe miasta nad rzeką

Zlewnia rzeki jest zamieszkana przez około 10 milionów osób, w tym przez Indian z 28 plemion, mieszkańców 10 stanów USA i niewielkiej części Kanady^[1]. Główne miasta nad rzeką to:

• Great Falls
• Bismarck (stolica stanu Dakota Północna)
• Pierre (stolica stanu Dakota Południowa)
• Sioux City
• Council Bluffs
• Omaha
• St. Joseph
• Kansas City (Kansas)
• Kansas City (Missouri)
• Jefferson City (stolica stanu Missouri)
• St. Charles
• St. Louis