Nagroda Fizyki Fundamentalnej

Nagroda Fizyki Fundamentalnej (ang. Breakthrough Prize in Fundamental Physics, wcześniej The Fundamental Physics Prize) – nagroda naukowa przyznana po raz pierwszy w lipcu 2012 uczonym, którzy dokonali przełomowych odkryć w fizyce; jedna z trzech nagród Breakthrough(inne języki).

Nagroda przyznawana jest przez fundację The Fundamental Physics Prize Foundation, założoną przez rosyjskiego fizyka i przedsiębiorcę Jurija Milnera(inne języki). Członkiem zarządu fundacji był Steven Weinberg.

Pierwszych dziewięciu laureatów nagrody wybrał Jurij Milner. Otrzymali oni nagrody o wartości 3 mln $ i stanowili kapitułę przyznającą nagrody w kolejnych latach.

Laureaci

Z tym tematem związana jest kategoria: Laureaci Nagrody Fizyki Fundamentalnej.

rok	laureaci	powód
2012	Nima Arkani-Hamed Alan Guth Alexei Kitaev(inne języki) Maksim Koncewicz Andrei Linde Juan Maldacena Nathan Seiberg(inne języki) Ashoke Sen(inne języki) Edward Witten
2013 Nagrody specjalne	Stephen Hawking Członkowie zespołu, którzy odkryli cząstkę o cechach odpowiadających bozonowi Higgsa: Peter Jenni(inne języki), Fabiola Gianotti(inne języki), Michel Della Negra(inne języki), Tejinder Singh Virdee(inne języki), Guido Tonelli(inne języki), Joe Incandela(inne języki), Lyn Evans(inne języki)
2013	Aleksandr Polakow(inne języki)
2014	Michael Green (fizyk)(inne języki) John Schwarz(inne języki)	Za otwieranie nowych perspektyw na grawitacje kwantową i unifikacje sił
2015	Saul Perlmutter, Supernova Cosmology Project(inne języki), Brian Schmidt, Adam Riess oraz High-Z Supernova Team	Za niespodziewane odkrycie, że proces rozszerzania się wszechświata przyspiesza, a nie zwalnia jak wcześniej uważano.
2016	Wang Yifang(inne języki) Kam-Biu Luk(inne języki) Atsuto Suzuki(inne języki) Koichiro Nishikawa(inne języki), (Team K2K(inne języki)/T2K) Arthur B. McDonald Takaaki Kajita, Yoichiro Suzuki(inne języki) (Team Super-Kamiokande)	za fundamentalne odkrycia i badanie oscylacji neutrin, które ustanowiły nową granicę poza standardowym modelem fizyki cząstek elementarnych.
2016 Nagrody specjalne	Ronald Drever(inne języki) Kip Thorne Rainer Weiss	za obserwacje fal grawitacyjnych, otwierające nowe horyzonty w fizyce i astronomii[1].
2017	Joseph Polchinski Andrew Strominger(inne języki) Cumrun Vafa(inne języki)	za rozwinięcie kwantowej teorii pola, teorii strun i kwantowej grawitacji[2]
2018	Charles L. Bennett Gary Hinshaw(inne języki) Norman Jarosik(inne języki) Lyman Page(inne języki) David Spergel(inne języki) WMAP Science Team	za szczegółową mapę wczesnego wszechświata, która znacznie poszerzyła wiedzę o ewolucji kosmosu i fluktuacjach, które zapoczątkowały tworzenie galaktyk
2018 Nagroda specjalna	Jocelyn Bell Burnell	za odkrycie pulsarów[3]
2019	Charles Kane(inne języki) Eugene Mele(inne języki)	za pracę nad topologią i symetrią w fizyce, które doprowadziły do zaproponowania nowej klasy materiałów, które przewodzą elektryczność tylko na ich powierzchni[4].
2019 Nagrody specjalne	Daniel Freedman(inne języki) Peter van Nieuwenhuizen Sergio Ferrara(inne języki)
2020	Sheperd Doeleman 347 naukowców pracujących nad projektem Event Horizon Telescope.	Za pierwsze zdjęcie supermasywnej czarnej dziury, zrobione przy pomocy rozsianej po całej Ziemi sieci połączonych teleskopów[5]
2021 Nagroda specjalna	Steven Weinberg	Za ciągłe przywództwo w fizyce fundamentalnej, duży wpływ na fizykę cząstek, teorię grawitacji i kosmologię oraz za popularyzacje nauki[6].
2021	Eric Adelberger(inne języki) Jens H. Gundlach(inne języki) Blayne Heckel(inne języki)	Za precyzyjne pomiary sprawdzające nasze zrozumienie grawitacji, badają naturę ciemnej energii i ustalają granice sprzężenia ciemnej materii[7]
2022	Hidetoshi Katori(inne języki) Jun Ye(inne języki)	Za duży wkład w odkrycie i rozwój optycznych zegarów atomowych, które umożliwiają precyzyjne badania fundamentalnych praw natury[8]
2023	Charles H. Bennett Peter Shor Gilles Brassard(inne języki) David Deutsch	Za zasadnicze badania w dziedzinie informacji kwantowej[9]
2024	John Cardy(inne języki) Aleksandr Zamołodczikow	Za głęboki wkład w fizykę statystyczną i teorię pola kwantowego, z różnorodnymi i dalekosiężnymi zastosowaniami w różnych gałęziach fizyki i matematyki[10].