Neurony von Economo

Neurony von Economo lub neurony wrzecionowate (ang. spindle neurons, von Economo neurons, VENs) – rodzaj komórek nerwowych, charakteryzujących się wrzecionowatym perikarionem, z jednej strony przechodzącym w pojedynczy neuryt, po drugiej stronie w pojedynczy dendryt^[1]. Neurony von Economo znajdują się w określonych obszarach kory mózgowej ludzi i innych człowiekowatych, waleni (humbaków, finwali, orek, kaszalotów, butlonosów, delfinów Risso, białuch)^[2][3], a także słoni afrykańskich i indyjskich^[4]. Odkrywcą tych szczególnych neuronów był Constantin von Economo.

Schematyczne przedstawienie zwykłego neuronu (po lewej) i neuronu von Economo (po prawej)

U ludzi i małp neurony von Economo znajdują się w korze przedniego zakrętu obręczy (ACC) i czołowej części kory wyspowej (FI). Niedawno wykazano obecność neuronów o podobnej morfologii w korze przedczołowej^[5].

Ich występowanie wyłącznie u najinteligentniejszych ssaków było przesłanką do hipotezy, że są one wyrazem adaptacji neuronalnej w dużych mózgowiach, umożliwiając szybkie przetwarzanie i przekazywanie informacji, co ma związek z zachowaniami społecznymi^[2].

Zaproponowano, że dysfunkcja neuronów von Economo może mieć związek z patogenezą autyzmu^[6]. Zmniejszenie liczby tych komórek opisywano w mózgach z agenezją ciała modzelowatego^[7] i otępieniem czołowo-skroniowym^[8].