Nuuk - Wikiwand

Nuuk ([nuːk]^ⓘ, duń. Nuuk, daw. Godthåb) – stolica i największe miasto Grenlandii^[2]. Miasto jest położone w południowo-zachodniej części wyspy, nad Cieśniną Davisa, ok. 250 km na południe od koła podbiegunowego.

Szybkie fakty Państwo, Terytorium zależne ...

Port handlowy i rybacki. Zakłady przemysłu spożywczego-przetwórstwo ryb^[2]; niewielka stocznia oraz port lotniczy^[3]. Ośrodek gospodarczy, kulturalny i naukowy wyspy^[4]. Znajduje się tu centrum handlowe Nuuk Center. W mieście jest też nieczynna skocznia narciarska Ravnebakken o punkcie konstrukcyjnym wynoszącym 30 m^[5].

Remove ads

Położenie

Nuuk jest stolicą Grenlandii^[6] i siedzibą gminy Sermersooq^[7]. Należy do dystryktu Nuuk^[8]. Leży na południowo-zachodnim wybrzeżu Grenlandii, nad Cieśniną Davisa, przy ujściu fiordu Godthåb(inne języki)^[9]. Najwyżej położony budynek w mieście leży na wysokości 100 m^[10].

Miasto jest podzielone na cztery dzielnice^[a]^[b]^[11]^[12]:

Nuuk – 8 496 mieszkańców
Nuussuaq – 3 083 mieszkańców
Quassussuup Tungaa – 4 442 mieszkańców
Qinngorput – 2 958 mieszkańców

Remove ads

Historia

Pierwszymi mieszkańcami tych terenów mogli być ludzie zwani kulturą Saqqaq, którzy pojawili się na Grenlandii ponad 4000 lat temu^[13]^[14]. W dziesiątym wieku tereny położone na południe od Nuuk zaczęli eksplorować wikingowie^[15], którzy z czasem mogli się osiedlić także na terenie dzisiejszego Nuuk. Inuici i wikingowie żyli razem na tym obszarze od ok. 1000 roku n.e.

Osada, nazwana „Dobra Nadzieja” (duń. Godthåb), założona została w 1721^[2]^[9] lub 1728^[16]^[17] roku przez norweskiego misjonarza Hansa Egedego, w pobliżu miejsca wcześniejszego osadnictwa inuickiego i skandynawskiego z X–XIV w. (tzw. Osiedle Zachodnie – westri-byggd). W 1979, wraz z uzyskaniem autonomii^[18], nastąpiła zmiana nazwy na Nuuk.

Remove ads

Kultura i oświata

W Nuuk znajduje się kilka szkół^[4], w tym Uniwersytet Grenlandzki (grenl. Ilisimatusarfik)^[19], jedyny taki na wyspie. Znajduje się tu także Muzeum Narodowe Grenlandii^[20], centrum kultury Katuaq oraz Publiczna i Narodowa Biblioteka Grenlandii.

Populacja

Według danych oficjalnych liczba mieszkańców 1 stycznia 2023 roku wynosiła 19 604 osoby^[12]. Jest to największe pod względem liczby mieszkańców miasto na Grenlandii^[21].

W połowie XX wieku Grenlandia utraciła kolonialny charakter, a lokalna administracja zaczęła przenosić się z Danii na Grenlandię, co spowodowało gwałtowny rozwój Nuuk. W 1965 roku liczba ludności wynosiła 4867, a w 1970 już 7478. Powstało wtedy wiele nowych bloków mieszkalnych, w tym osławiony Blok P. W pierwszej dekadzie XXI wieku powstała nowa dzielnica Qinngorput, we wschodniej części miasta^[22].

Populacja Nuuk w latach 1994–2023^[12]:

Remove ads

Transport

Powietrzny: Nuuk posiada port lotniczy skomunikowany z wieloma miejscowościami na Grenlandii. Odlatują stąd samoloty linii Air Greenland. Kursy do portu lotniczego Keflavík w Islandii obsługuje Icelandair^[23].
Morski: Żeglugę pasażerską obsługuje Arctic Umiaq Line^[24].
Drogowy: Nuuk nie jest połączone drogami z żadnymi innymi miejscowościami^[10]. Autobusową komunikację miejską zapewnia Nuup Bussii^[25].

Remove ads

Klimat

Nuuk znajduje się na zachodnim wybrzeżu, ok. 240 km na południe od koła podbiegunowego. Według klasyfikacji klimatów Köppena panuje tam klimat tundry^[26]. Średnia temperatura w ciągu roku wynosi –1,4 °C. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec (9,1 °C), a najzimniejszym luty (–5,8 °C). Opady w ciągu roku wynoszą 781,6 mm^[27].

Religia

W mieście znajduje się drewniana Katedra w Nuuk, pełniąca funkcję katedry luterańskiej Diecezji Grenlandii podlegającej Kościołowi Danii^[28], a także luterański Kościół Hansa Egede^[29].

W miejscowości funkcjonuje też katolicka parafia Parafia Chrystusa Króla^[30] podlegająca Diecezji kopenhaskiej^[31].

Sport

W Nuuk znajdują się kluby sportowe:

Nuuk Idraetslag: piłka nożna (sekcje męska i żeńska), piłka ręczna
B-67: piłka nożna, piłka ręczna, badminton
Grønlands Seminarius Sportklub: piłka nożna, piłka ręczna
Nuuk Biathlon: biathlon

W mieście znajduje się stadion, mogący pomieścić do 2000 osób^[32], na którym odbywa się liga grenlandzka oraz stadion do piłki ręcznej Godthåbhallen, mieszczący do 1000 osób^[32]. Jest także trasa do narciarstwa alpejskiego z windami (różnica wysokości 300 m) na górze Lille Malene^[33], z dolnej stacji kolejki w pobliżu terminalu lotniczego^[34].