Pelecanoides

Pelecanoides – rodzaj ptaków z rodziny burzykowatych (Procellariidae).

Pelecanoides[1]
Lacépède, 1799[2]
Przedstawiciel rodzaju – nurzec peruwiański (P. garnotii)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	rurkonose
Rodzina	burzykowate
Rodzaj	Pelecanoides
Typ nomenklatoryczny
Procellaria urinatrix J.F. Gmelin
Synonimy
Haladroma Illiger, 1811[3] Onocralus Rafinesque, 1815[4] Puffinuria Lesson, 1828[5] Porthmornis Murphy & Harper, 1921[6] Pelagodyptes Murphy & Harper, 1921[7]
Gatunki
zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na wodach morskich półkuli południowej^[8][9].

Charakterystyka

Długość ciała 18–25 cm, rozpiętość skrzydeł 30–38 cm; masa ciała 86–213 g^[10].

Odżywiają się przede wszystkim planktonem, głównie drobnymi skorupiakami, takimi jak kryl, widłonogi i obunogi.

Gniazdują kolonijnie na wyspach. W koloniach lęgowych prowadzą nocny tryb życia. Składają jedno jajo do nory wykopanej w ziemi. Pisklę przez długi czas pozostaje w norze pod opieką dorosłych (45–60 dni).

Nurzec mały i nurzec czarnoskrzydły są jednymi z najliczniejszych gatunków ptaków morskich. Ich populacje ocenia się na kilka milionów par.

Systematyka

Etymologia

• Pelecanoides: gr. πελεκαν pelekan, πελεκανος pelekanos „pelikan”; -οιδης -oidēs „przypominający”^[11].
• Haladroma: gr. ἁλαδρομος haladromos „wyścig nad morzem”, od ἁλς hals, ἁλος halos „morze”; -δρομος -dromos „biegający”, τρεχω trekhō „biegać”^[11]. Gatunek typowy: Procellaria urinatrix J.F. Gmelin, 1789.
• Onocralus: autor nie wyjaśnił pochodzenia nazwy rodzajowej; łac. onocrotalus „pelikan”, od gr. ονοκροταλος onokrotalos „pelikan”^[11]. Gatunek typowy: Procellaria urinatrix J.F. Gmelin, 1789.
• Puffinuria: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Puffinus Brisson 1760 (burzyk) i Uria Brisson, 1760 (nurzyk)^[11]. Gatunek typowy: Puffinuria garnotii Lesson & Garnot, 1828.
• Porthmornis: gr. πορθμος porthmos „ciasny, wąskie morze” (tj. Cieśnina Magellana), od πορος poros „ciasny”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”^[11]. Gatunek typowy: Puffinuria garnotii magellani Mathews, 1912.
• Pelagodyptes: gr. πελαγος pelagos „morze”; δυπτης duptēs „nurek”, od δυπτω duptō „nurkować”^[11]. Gatunek typowy: Pelecanoides georgicus Murphy & Harper, 1916.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[12]:

• Pelecanoides garnotii (Lesson & Garnot, 1828) – nurzec peruwiański
• Pelecanoides georgicus Murphy & Harper, 1916 – nurzec mały
• Pelacanoides magellani (Mathews, 1912) – nurzec magellański
• Pelecanoides urinatrix (J.F. Gmelin, 1789) – nurzec czarnoskrzydły