Peronospora ficariae

Peronospora ficariae Tul. – gatunek organizmów należący do grzybopodobnych lęgniowców^[1]. Organizm mikroskopijny będący pasożytem roślin z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae)^[2].

Peronospora ficariae

Objawy porażenia na liściu ziarnopłonu wiosennego
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	chromisty
Typ	lęgniowce
Gromada	Peronosporea
Rząd	wroślikowce
Rodzina	wroślikowate
Rodzaj	Peronospora
Gatunek	Peronospora ficariae
Nazwa systematyczna
Peronospora ficariae Tul. C. r. hebd. Séanc. Acad. Sci., Paris 38: 1103 (1854)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Peronospora, Peronosporaceae, Peronosporales, Peronosporidae, Peronosporea, Incertae sedis, Oomycota, Chromista^[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1854 r. Louis René Tulasne i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna^[1]. Synonimy:

• Peronospora ficariae subsp. glacialis A. Blytt 1896
• Peronospora glacialis (A. Blytt) Gäum. 1923^[3].

Charakterystyka

Na górnej stronie porażonych liści tworzą się wyblakłe, lekko wypukłe plamy, na dolnej szarawy nalot składający się z wyprostowanych, dystalnie kilka razy dychotomicznie rozgałęzionych konidioforów. Konidia o wymiarach 12–35 × 13–31 µm^[4].

Podano występowanie Peronospora ficariae w Ameryce Północnej, Europie i Azji^[5]. W Polsce podano wiele jego stanowisk^[2]. Jest monofagiem występującym na roślinach z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Stwierdzono jego występowanie na ziarnopłonie wiosennym (Ficaria verna), jaskrze płomienniku (Ranunculus flammula), jaskrze lodnikowym (Ranunculus glacialis)^[4] i na uprawianych ostróżkach (Delphinium)^[6], w Polsce tylko na ziarnopłonie wiosennym^[2].

Po raz pierwszy o występowaniu Peronospora ficariae na ostróżkach doniesiono w Kalifornii w 2003 r. Na porażonych liściach ostróżek początkowo pojawiały się jasnozielone plamy, które szybko zmieniały kolor na ciemnozielony i czarniawozielony. Często były ograniczone środkowym nerwem liścia. Później, zwłaszcza na starszych liściach, tworzyły się fioletowo-szare plamy z zarodnikująca grzybnią. W miarę postępu choroby dolne liście więdły i wysychały. Choroba najciężej przebiegała na ostróżce ogrodowej (Delphinium grandiflorum) ‘Blue Butterfly’, doprowadzając do całkowitego zniszczenia jej sadzonek. Na preparacie mikroskopowym sporangiofory Peronospora ficariae rozgałęziały się dychotomicznie, a ich gałązki zakończone były smukłymi, lekko zakrzywionymi końcami. Zarodnie były lekko purpurowe, elipsoidalne do jajowatych i miały wymiary od 27 do 36 × 19 do 22 μm. Wewnątrz tkanki starszych liści z objawami chorobowymi obserwowano rozległe ilości oogonii i oospor. Oospory były kuliste, bursztynowe do jasnobrązowych, brodawkowate i miały średnicę od 25 do 27 μm^[6].

Podobny morfologicznie jest Peronospora aquilegiicola występujący na orlikach i orliczkach, pokrewnych do jaskra roślinach z rodziny jaskrowatych^[7].