Żarłacz błękitny

Żarłacz błękitny^[20], rekin błękitny^[21] (Prionace glauca) – gatunek ryby chrzęstnoszkieletowej z rodziny żarłaczowatych (Carcharhinidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Prionace. W starszej literaturze ichtiologicznej określany był również nazwami rekin szary^[22] lub żarłacz ludojad^[22]. Zamieszkuje głębokie wody oceaniczne strefy umiarkowanej i tropikalnej. Preferuje jednak chłodniejsze wody. Jest znany ze swych długich migracji m.in. z Nowej Anglii do Ameryki Południowej. Choć pływa ospale, to może poruszać się ze znaczną prędkością.

Żarłacz błękitny

Prionace glauca[1]
(Linnaeus, 1758)[2]
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	chrzęstnoszkieletowe
Podgromada	spodouste
Rząd	żarłaczokształtne
Rodzina	żarłaczowate
Rodzaj	Prionace Cantor, 1849[3]
Gatunek	żarłacz błękitny
Synonimy Rodzaju: Thalassorhinus Valenciennes, 1838[4] Cynocephalus Gill, 1862[5] Thalassinus Moreau, 1881[6] Galeus Garman, 1913[7] Gatunku: Squalus glaucus Linnaeus, 1758[2] Squalus adscensionis Osbeck, 1765[8] ?Squalus ciliaris Bloch & Schneider, 1801[9] ?Squalus rondeletii Risso, 1810[10] ?Galeus thalassinus Valenciennes, 1835[11] Carcharias hirundinaceus Valenciennes, 1839[12] Thalassorhinus vulpecula Valenciennes, 1839[13] Carcharias pugae Pérez Canto, 1886[14] Carcharias gracilis Philippi, 1887[15] Hypoprion (Hemigaleus?) isodus Philippi, 1887[16] Carcharias aethiops Philippi, 1902[17] Prionace mackiei Phillipps, 1935[18]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[19]
bliski zagrożenia
Zasięg występowania

Rekiny błękitne są żyworodne, a samica rodzi od 25 do 100 młodych. Poluje głównie na ryby i kalmary, choć jego ofiarami mogą paść większe zwierzęta. Gatunek niebezpieczny dla człowieka ze względu na możliwość pogryzienia, nawet śmiertelnego.

Taksonomia

Gatunek ten został po raz pierwszy opisany przez szwedzkiego lekarza medycyny i przyrodnika Karola Linneusza w 1758 roku w dziesiątej edycji Systema Naturae, jako Squalus glaucus. Nie wyznaczono okazu typowego (holotypu)^[2]. W 1849 roku duński zoolog Theodore Edward Cantor stworzył dla tego gatunku nowy rodzaj Prionace^[23]. Epitet gatunkowy pochodzi od łacińskiego słowa "glaucus" oznaczającego "niebiesko-zielony, niebiesko-szary" i odnosi się do błękitnego ubarwienia grzbietu rekina (podobnie jak polska nazwa). Nazwa rodzajowa jest połączeniem dwóch greckich słów "príōn/πρίων" oznaczającego "piłę" oraz "akis/άκης" czyli "punkt"^[24].

Opis

Jest to dość duży rekin osiągający długość do 4 m i masę 200 kg^[25]. Ubarwienie od spodu jasnoszare, na grzbiecie granatowobłękitne, stąd nazwa. Żywi się rybami, w tym mniejszymi rekinami, oraz kałamarnicami i dziesięcionogami^[25]. Jest jednym z najszybszych rekinów, rozwija w wodzie prędkość do 13,3 m/s. Szybszy od niego jest tylko mako ostronosy, rozwijający do 19,2 m/s^[26]. Ciało ma smukłe i wężowate, nie tak krępe jak np. żarłacz biały. Płetwy piersiowe wydłużone. Zęby spiczaste, piłkowane.

Ubarwienie żarłacza błękitnego sprawia, że zlewa się z błękitem wody, przez co jest niewidoczny dla ofiar