Rhinella

Rhinella – rodzaj płazów bezogonowych z rodziny ropuchowatych (Bufonidae).

Rhinella[1]
Fitzinger, 1826[2]
Przedstawiciel rodzaju – aga (Rh. marina)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy bezogonowe
Podrząd	Neobatrachia
Rodzina	ropuchowate
Rodzaj	Rhinella
Typ nomenklatoryczny
Bufo (Oxyrhynchus) proboscideus von Spix, 1824
Synonimy Oxyrhynchus[a] von Spix, 1824[3] Chaunus Wagler, 1828[4] Otilophes Cuvier, 1829[5] Otilophis[b] — Cuvier, 1831[6] Phryniscus Wiegmann, 1834[7] Osilophus[b] — Tschudi, 1838[8] Otolophus Fitzinger, 1843[9] Eurhina Fitzinger, 1843[9] Chilophryne Fitzinger, 1843[9] Docidophryne Fitzinger, 1843[9] Trachycara Tschudi, 1845[10] Otilophus[b] — Günther, 1859[11] Aruncus Philippi, 1902[12] Stenodactylus Philippi, 1902[13] Otylophus[b] — Cei, 1953[14] Rhamphophryne Trueb, 1971[15] Atelophryniscus McCranie, Wilson & Williams, 1989[16]
Gatunki
97 gatunków – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w naturalnym stanie od dolnej części doliny Rio Grande w południowym Teksasie (Stany Zjednoczone) i południowej Sonory (Meksyk) na południe przez tropikalny Meksyk i Amerykę Środkową do południowej Ameryki Południowej^[17].

Systematyka

Etymologia

• Oxyrhynchus: gr. οξυς oxus „ostry, spiczasty”^[18]; ῥυγχος rhunkhos „pysk”^[19]. Gatunek typowy: nie podany.
• Rhinella: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos, pysk”^[19]; łac. przyrostek zdrabniający -ella^[20].
• Chaunus: gr. χαυνος khaunos „porowaty, gąbczasty”^[21]. Gatunek typowy: Chaunus marmoratus Wagler, 1828 (= Bufo (Oxyrhynchus) granulosus von Spix, 1824).
• Otilophes (Otilophis, Osilophus, Otilophus, Otylophus): gr. ους ous, ωτος ōtos „ucho”^[18]; λοφος lophos „czubek, grzebień”^[22]. Gatunek typowy: Rana margaritifera Laurenti, 1768.
• Phryniscus: gr. φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”^[23]; łac. przyrostek zdrabniający -iscus, -isca, -iscum, od gr. przyrostka zdrabniającego -ισκος -iskos^[24]. Gatunek typowy: Phryniscus nigricans Wiegmann, 1834.
• Otolophus: jak Otilophes. Gatunek typowy: Bufo margaritifer Daudin, 1802.
• Eurhina: gr. ευ eu „dobry, ładny”^[25]; ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos, pysk”^[19]. Gatunek typowy: Bufo (Oxyrhynchus) proboscideus von Spix, 1824.
• Chilophryne: gr. χειλος kheilos, χειλεος kheileos „usta”^[26]; φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”^[23]. Gatunek typowy: Bufo dorbignyi A.M.C. Duméril & Bibron, 1841.
• Docidophryne: gr. δοκις dokis, δοκιδος dokidos „belka, deska”^[27]; φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”^[23]. Gatunek typowy: Bufo agua Daudin, 1802 (= Rana marina Linnaeus, 1758).
• Trachycara: gr. τραχυς trakhus „chropowaty, szorstki”^[28]; καρα kara „głowa”^[29]. Gatunek typowy: Trachycara fusca Tschudi, 1845 (= Rana margaritifera Laurenti, 1768).
• Aruncus: łac. aruncus „kozia broda”, od ηρυγγος ērungos „kozia broda”^[30]. Gatunek typowy: Aruncus valdivianus Philippi, 1902 (= Bufo spinulosus Wiegmann, 1834).
• Stenodactylus: gr. στηνος stēnos „wąski, cienki”^[31]; δακτυλος daktulos „palec”^[32]. Gatunek typowy: Stenodactylus ventralis Philippi, 1902 (= Bufo spinulosus Wiegmann, 1834).
• Rhamphophryne: gr. ῥαμφος rhamphos „zakrzywiony dziób”; φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”^[33]. Gatunek typowy: Rhamphophryne acrolopha Trueb, 1971.
• Atelophryniscus: gr. negatywny przedrostek α- a-; τελειος teleios „doskonały”; φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”; łac. przyrostek zdrabniający -iscus, -isca, -iscum, od gr. przyrostka zdrabniającego -ισκος -iskos^[34]. Gatunek typowy: Atelophryniscus chrysophorus McCranie, Wilson & Williams, 1989.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[17]:

• Rhinella achalensis (Cei, 1972)
• Rhinella achavali (Maneyro, Arrieta, & de Sá, 2004)
• Rhinella acrolopha (Trueb, 1971)
• Rhinella acutirostris (Spix, 1824)
• Rhinella alata (Thominot, 1884)
• Rhinella altiperuviana (Gallardo, 1961)
• Rhinella amabilis (Pramuk & Kadivar, 2003)
• Rhinella amboroensis (Harvey & Smith, 1993)
• Rhinella angeli Rojas-Zamora, Pérez-Peña, Ávila, Carvalho, Perez, Farias, Gordo & Hrbek, 2022
• Rhinella arborescandens (Duellman & Schulte, 1992)
• Rhinella arenarum (Hensel, 1867)
• Rhinella arunco (Molina, 1782)
• Rhinella atacamensis (Cei, 1962)
• Rhinella azarai (Gallardo, 1965)
• Rhinella beebei (Gallardo, 1965)
• Rhinella bella Menéndez-Guerrero, Santos, Salazar-Nicholls, Green & Ron, 2024
• Rhinella bergi (Céspedez, 2000)
• Rhinella bernardoi Sanabria, Quiroga, Arias & Cortez, 2010
• Rhinella casconi Roberto, Brito & Thomé, 2014
• Rhinella castaneotica (Caldwell, 1991)
• Rhinella centralis Narvaes & Rodrigues, 2009
• Rhinella cerradensis Maciel, Brandão, Campos & Sebben, 2007
• Rhinella chavin (Lehr, Köhler, Aguilar & Ponce, 2001)
• Rhinella chrysophora (McCranie, Wilson & Williams, 1989)
• Rhinella chullachaki Castillo-Urbina, Glaw, Aguilar-Puntriano, Vences & Köhler, 2021
• Rhinella cristinae (Vélez-Rodriguez & Ruiz-Carranza, 2002)
• Rhinella crucifer (Wied-Neuwied, 1821)
• Rhinella dapsilis (Myers & Carvalho, 1945)
• Rhinella diptycha (Cope, 1862) – ropucha rokoko^[35]
• Rhinella dorbignyi (A.M.C. Duméril & Bibron, 1841)
• Rhinella exostosica Ferrão, Lima, Ron, Santos & Hanken, 2020
• Rhinella festae (Peracca, 1904)
• Rhinella fissipes (Boulenger, 1903)
• Rhinella gallardoi (Carrizo, 1992)
• Rhinella gnustae (Gallardo, 1967)
• Rhinella granulosa (von Spix, 1824)
• Rhinella henseli (Lutz, 1934)
• Rhinella hoogmoedi Caramaschi & Pombal, 2006
• Rhinella horribilis (Wiegmann, 1833)
• Rhinella humboldti (Gallardo, 1965)
• Rhinella icterica (von Spix, 1824)
• Rhinella inca (Stejneger, 1913)
• Rhinella inopina Vaz-Silva, Valdujo & Pombal, 2012
• Rhinella iserni (Jiménez de la Espada, 1875)
• Rhinella justinianoi (Harvey & Smith, 1994)
• Rhinella kuka Köhler, Vences, Padial, Plewnia & Lötters, 2023
• Rhinella kumanday Caicedo-Martínez, Henao-Osorio, Arias-Monsalve, Rojas-Morales, Ossa-López, Rivera-Páez & Ramírez-Chaves, 2024
• Rhinella leptoscelis (Boulenger, 1912)
• Rhinella lescurei Fouquet, Gaucher, Blanc & Vélez-Rodriguez, 2007
• Rhinella lilyrodriguezae Cusi, Moravec, Lehr & Gvoždík, 2017
• Rhinella limensis (Werner, 1901)
• Rhinella lindae (Rivero & Castaño, 1990)
• Rhinella macrorhina (Trueb, 1971)
• Rhinella magnussoni Lima, Menin & Araújo, 2007
• Rhinella major (Müller & Hellmich, 1936)
• Rhinella manu Chaparro, Pramuk & Gluesenkamp, 2007
• Rhinella margaritifera (Laurenti, 1768) – ropucha południowoamerykańska^[35]
• Rhinella marina (Linnaeus, 1758) – aga^[36]
• Rhinella martyi Fouquet, Gaucher, Blanc & Vélez-Rodriguez, 2007
• Rhinella merianae (Gallardo, 1965)
• Rhinella mirandaribeiroi (Gallardo, 1965)
• Rhinella moralesi Lehr, Cusi, Rodríguez, Venegas, García Ayachi & Catenazzi, 2021
• Rhinella multiverrucosa (Lehr, Pramuk & Lundberg, 2005)
• Rhinella nattereri (Bokermann, 1967)
• Rhinella nesiotes (Duellman & Toft, 1979)
• Rhinella nicefori (Cochran & Goin, 1970)
• Rhinella ocellata (Günther, 1858)
• Rhinella ornata (von Spix, 1824)
• Rhinella papillosa (Philippi, 1902)
• Rhinella paraguas Grant & Bolívar-Garcías, 2014
• Rhinella parecis Ávila, Morais, Perez, Pansonato, Carvalho, Rojas-Zamora, Gordo & Farias, 2020
• Rhinella pleuroptera (Schmidt, 1857)
• Rhinella poeppigii (Tschudi, 1845)
• Rhinella proboscidea (von Spix, 1824)
• Rhinella pygmaea (Myers & Carvalho, 1952)
• Rhinella quechua (Gallardo, 1961)
• Rhinella roqueana (Melin, 1941)
• Rhinella rostrata (Noble, 1920)
• Rhinella rubescens (Lutz, 1925)
• Rhinella rubropunctata (Guichenot, 1848)
• Rhinella ruizi (Grant, 2000)
• Rhinella rumbolli (Carrizo, 1992)
• Rhinella sclerocephala (Mijares-Urrutia & Arends-R., 2001)
• Rhinella sebbeni Vaz-Silva, Maciel, Bastos & Pombal, 2015
• Rhinella spinulosa (Wiegmann, 1834)
• Rhinella stanlaii (Lötters & Köhler, 2000)
• Rhinella sternosignata (Günther, 1858)
• Rhinella tacana (Padial, Reichle, McDiarmid, & De la Riva, 2006)
• Rhinella tenrec (Lynch & Renjifo, 1990)
• Rhinella teotoniensis Ferrão, Souza, Hanken & Lima, 2022
• Rhinella trifolium (Tschudi, 1845)
• Rhinella truebae (Lynch & Renjifo, 1990)
• Rhinella unapensis Rojas-Zamora, Pérez-Peña, Ávila, Carvalho, Perez, Farias, Gordo & Hrbek, 2022
• Rhinella vellardi (Leviton & Duellman, 1978)
• Rhinella veraguensis (Schmidt, 1857)
• Rhinella veredas (Brandão, Maciel & Sebben, 2007)
• Rhinella yanachaga Lehr, Pramuk, Hedges & Córdova, 2007

Do rodzaju należy także wymarły, plioceński gatunek Rhinella loba(inne języki)^[37].

Uwagi

1. Młodszy homonim Oxyrhynchus Leach, 1818 (Actinopterygii).
2. Niepoprawna, późniejsza pisownia Otilophes Cuvier, 1829.