Rzezawa (gmina)

Rzezawa – gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim. W latach 1975–1998 gmina należała do województwa tarnowskiego. Jej siedzibą jest Rzezawa, położona w południowej części gminy.

Rzezawa

gmina wiejska
Budynek urzędu gminy w Rzezawie
Herb
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	bocheński
TERC	1201072
Wójt	Zbigniew Biernat
Powierzchnia	85,48 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	11 153[1]
• gęstość	129,2 os./km²
Nr kierunkowy	14
Tablice rejestracyjne	KBC
Adres urzędu: ul. Długa 21 32-765 Rzezawa
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 11
Położenie na mapie województwa małopolskiego Rzezawa
Położenie na mapie Polski Rzezawa
49°59′N 20°31′E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Według danych z 31 grudnia 2017 roku^[2] gminę zamieszkiwało 11 239 osób.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[3]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	10 427	100	5296	50,8	5131	49,2
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	122		62		60

Piramida wieku mieszkańców gminy Rzezawa w 2014 roku^[1]

Geografia

Gmina położona jest w Wojnickim członie Przedgórza Bocheńskiego. Pod względem geologicznym jest to sfałdowany, solonośny miocen, spiętrzony do wysokości 260–300 m n.p.m.

Klimat

Występują tu dwa typy klimatu: podgórskich nizin i kotlin oraz podgórski. Średnia roczna temperatura wynosi 8–9 stopni Celsjusza, a sumy opadów wynoszą 700–750 mm. Przeważają wiatry z kierunków zachodnich.

Podział administracyjny

W skład gminy wchodzą następujące sołectwa:

• Borek,
• Bratucice,
• Buczków,
• Dąbrówka,
• Dębina,
• Jodłówka,
• Krzeczów,
• Łazy,
• Okulice,
• Ostrów Królewski,
• Rzezawa.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[4] gmina Rzezawa ma obszar 85,48 km², w tym:

• użytki rolne: 67%;
• użytki leśne: 27%.

Sąsiednie gminy

• gmina Bochnia – od zachodu;
• miasto Bochnia – od zachodu;
• gmina Brzesko – od wschodu;
• gmina Szczurowa – od północy.

Ochrona przyrody

Na terenie gminy występują dwa chronione obszary:

• Obszar Chronionego Krajobrazu Pogórza Wiśnickiego (Łazy);
• Bratucicki Obszar Chronionego Krajobrazu (część Borku, część Jodłówki, Dąbrówka, Buczków, Dębina, Okulice i Bratucice).

Gmina stanowi 13,54% powierzchni powiatu.

Historia

Najstarszą wsią gminy są Okulice, o których pierwsze wzmianki pojawiają się już w XI w. W połowie XIV w. pojawiły się dobra krzeczowskie (Krzeczów, Borek, Jodłówka, Ostrów Królewski i Rzezawa). Najmłodszymi wsiami są powstałe w I połowie XV w. Bratucice, Buczków i Dąbrówka.

Przed 1282 rokiem klasztor Benedyktynek ze Staniątek posiadał Łazy i Gorzków. Zdecydowana większość wsi była królewszczyzną, a dobra szlacheckie stanowiły znikomy procent.

Po I rozbiorze obszar ten dostał się pod panowanie Austrii. Dobra krzeczowskie zaliczane były wtedy do dóbr stołowych dworu królewskiego, a zarządcą był wówczas Ignacy Dydyński. Po rozbiorze starosta utracił swoje dobra.

W 1835 Edward Homolacs zakupił: Borek, Buczków, Dębinę, Dąbrówkę i Ostrów Królewski. Resztę klucza krzeczowskiego (Jodłówkę, Krzeczów oraz Rzezawę) nabył podczas aukcji w 1840 Henryk Leopold Bondy. Bratucice i Okulice znajdowały się pod bezpośrednią administracją austriacką z siedzibą w Niepołomicach.

Po odzyskaniu niepodległości teren dzisiejszej gminy znajdował się w powiecie bocheńskim, w województwie krakowskim. Po reformie administracyjnej gmina weszła w obręb województwa tarnowskiego i objęła swym zasięgiem 8 wsi:

• Borek,
• Brzeźnicę,
• Gorzków,
• Jodłówkę,
• Krzeczów,
• Łazy,
• Ostrów Królewski,
• Rzezawę.

W roku 1976 zlikwidowano gminę Bogucice i przyłączono do Rzezawy 5 wsi: Buczków, Bratucice, Dąbrówkę, Dębinę i Okulice. W 1985 wyłączono sołectwa: Brzeźnica i Gorzków i włączono je do gminy Bochnia. W takim składzie administracyjnym gmina Rzezawa funkcjonuje do dziś.

Oświata i kultura

• 7 przedszkoli (Borek, Bratucice, Dąbrówka, Jodłówka, Krzeczów, Łazy, Rzezawa);
• 7 szkół podstawowych (Borek, Dąbrówka, Jodłówka, Krzeczów, Okulice, Łazy, Rzezawa);
• 2 gimnazja (Dąbrówka, Rzezawa) i 1 oddział filialny (Łazy).
• Gminne Centrum Kultury Czytelnictwa i Sportu.

W gminie istnieje 7 świetlic. Ponadto przy świetlicy w Rzezawie znajduje się Gminna Biblioteka Publiczna, która posiada 3 filie (Buczków, Bratucice, Krzeczów).

W Okulicach działa orkiestra dęta.

Sport

Dominującą dyscypliną jest piłka nożna. Poza tym popularnością cieszą się również szachy i tenis stołowy. W gminie działa 6 klubów sportowych:

• Błękitni Krzeczów;
• Borkowianka Borek;
• Ostrowianka Ostrów Królewski;
• GOSiR Novi-Rzezawianka;
• UKS Magnus;
• UKS Strzelec.