Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Sadurka
historyczny potok w Warszawie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Sadurka, Szadurka[1] – nieistniejący obecnie potok przepływający przez tereny znajdujące się w granicach administracyjnych Warszawy. W jego zlewni znajdowały się tereny obecnych Włoch, Ochoty, Mokotowa, Ursynowa i Wilanowa[2]. Najważniejszą pozostałością po cieku jest jego dolny bieg w postaci Potoku Służewieckiego.
Remove ads
Przebieg
Sadurka miała swoje źródła w bliżej niezidentyfikowanym miejscu na terenie między Włochami a Czystem. Następnie kierowała się ku Szczęśliwicom. Tam potok skręcał na południe i przechodził przez Rakowiec i Okęcie[3]. Potok przecinał trakt biegnący z terenów dzisiejszej Woli – skrzyżowanie Szczęśliwickiej i Białobrzeskiej, następnie mijał miejsce obecnego stadionu RKS Okęcie[4]. Bagnisty teren, na którym obecnie znajduje się Lotnisko Chopina, Sadurka opływała od wschodu. Dalej potok kierował się na wschód przez Służewiec i Służew, schodził na tereny nadwiślańskie i uchodził do Wisły w okolicach Wilanowa[3], po drodze łącząc się z wodami Jeziora Wilanowskiego[4].
Sadurka wykorzystała obniżenie będące śladem dawnego Jeziorzyska Żoliborskiego, powstałego we wcześniej utworzonej (zlodowacenie Warty) rynnie lodowcowej, które istniało tu w okresie interglacjału eemskiego[5].
Bieg i długość potoku zmieniały się na przestrzeni wieków kilkukrotnie[2].
Remove ads
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
Obecnie, śladami po dawnym przebiegu cieku są Potok Służewiecki stanowiący dolny odcinek dawnego cieku i staw Sadurka, który wziął swoją nazwę od potoku. Dodatkowo dawne koryto można zaobserwować w postaci rowu melioracyjnego przebiegającego przez tereny ogródków działkowych[3][4]. Potok prawdopodobnie był bardzo spokojny i leniwie płynący z uwagi na niewielkie różnice w wysokości pomiędzy domniemanym źródłem w Czystem (wysokość ok. 115 m n.p.m.), a Potokiem Służewieckim (ok. 110 m n.p.m.)[3].
Potok miał pewien wpływ na osadnictwo terenów dzisiejszej Warszawy, nad jego brzegami lub w niedalekiej odległości powstały m.in. Porzucewo i Sopęchy (obecne Włochy), a także Stenclewice (Szczęśliwice), Okęcie, Służewiec, Służew[4], Raków i Rakowiec[3].
W średniowieczu, w wyniku odsuwania się Wisły od skarpy warszawskiej, istniejący w tym rejonie ciek wodny stopniowo wydłużał się. Pierwsze przekształcenie potoku ludzką ręką miało miejsce pod koniec XVII wieku. Jego celem było doprowadzenie wody do systemu wodnego zasilającego pałac w Wilanowie wraz z otaczającym go parkiem. W tym celu zmieniono jego przebieg i spiętrzono na wysokości Dolinki Służewieckiej. W XVIII wieku koryto Sadurki skierowano czasowo na północ, celem zasilenia stawów w Łazienkach Królewskich. W tym okresie wybudowano także dwumetrową kaskadę w okolicach Wilanowa. W latach 40. XIX wieku nastąpiło znaczne zmniejszenie ilości dopływającej wody w górnym biegu Sadurki ze względu na budowę kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Pod koniec XIX wieku wykonano regulację potoku i w dużej części skierowano go otwartym kanałem[2]. W tym czasie wody cieku wypełniły też doły po cegielniach w Szczęśliwicach tworząc Glinianki Szczęśliwickie[4].
Prędkość przemian potoku, który był już nazywany Potokiem Służewieckim, znacznie wzrosła po 1916 roku, kiedy to większa część zlewni znalazła się granicach administracyjnych Warszawy. Większość koryta cieku została przebudowana i wyprostowana. Dodatkowo zakryto dużą część Sadurki w wyniku rozbudowy lotniska Okęcie[2]. Jeszcze w XX wieku potok czasowo uwidaczniał się na Okęciu po bardziej obfitych opadach, co zmieniło się po pełnej melioracji terenu[3].
W 2015 roku ulicy leżącej na skraju parku Szczęśliwickiego dotąd zwanej Nowosolipsowską nadano nazwę Sadurka[6].
Remove ads
Galeria
|
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads