Sperrylit

Sperrylit – minerał platyny z gromady arsenków, arsenek platyny PtAs₂.

Sperrylit

Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	arsenek platyny (PtAs2)
Twardość w skali Mohsa	6,0-7,0
Przełam	muszlowy, ziarnisty
Łupliwość	niewyraźna
Pokrój kryształu	izometryczny: sześcienny, ośmiościenny
Układ krystalograficzny	regularny
Właściwości mechaniczne	kruchy
Gęstość	10,6 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	cynowobiały
Rysa	ciemnoszara lub czarna
Połysk	metaliczny
Inne	współczynnik odbicia: 55%

Właściwości

Występuje w skupieniach ziarnistych, chociaż zazwyczaj nie wykształca prawidłowych ziarn. Rzadko tworzy kryształy. Wykazuje izostrukturalność względem pirytu (FeS₂). Wrostki tego minerału znajdowane są w pirotynie, pentlandycie, chalkopirycie i im podobnym.

Teoretycznie zawiera do 43,44% wagowych arsenu oraz 56,56% platyny, jednakże spotykane są domieszki irydu do 5% oraz rodu do 1,7% wagowego.

Występowanie

Jest w przeważającej ilości produktem likwacyjnej dyferencjacji magmy. Występuje głównie w zasadowych skałach magmowych i ze względu na jego dużą wytrzymałość na wietrzenie przedostaje się do skał osadowych. Spotykany także w kruszconośnych żyłach geotermalnych.

Świat: Obficie występuje w Sudbury (Kanada).

Polska: nie występuje.

Zastosowanie

W hutnictwie stanowi główną rudę platyny.

Bibliografia

• Andrzej Bolewski, Andrzej Manecki: Rozpoznawanie Minerałów. Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1987, s. 98, 104. ISBN 83-220-0262-9.
• Andrzej Bolewski, Andrzej Manecki: Mineralogia szczegółowa. Warszawa: Polska Agencja Ekologiczna, 1993, s. 43. ISBN 83-85636-03-X.

Encyklopedie internetowe (gatunek mineralny):

• Universalis: sperrylite
• SNL: sperrylitt