Stara Iwiczna

Stara Iwiczna (niem. Alt-Ilvesheim^[5]) – wieś sołecka^[6] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, w gminie Lesznowola^[3][7].

Stara Iwiczna

wieś
Kościół parafialny w Starej Iwicznej
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	piaseczyński
Gmina	Lesznowola
Liczba ludności (2023)	1417[1]
Strefa numeracyjna	22
Kod pocztowy	05-500[2]
Tablice rejestracyjne	WPI
SIMC	0005003[3]
Położenie na mapie gminy Lesznowola Stara Iwiczna
Położenie na mapie Polski Stara Iwiczna
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Stara Iwiczna
Położenie na mapie powiatu piaseczyńskiego Stara Iwiczna
52°04′56″N 20°59′41″E[4]

Historia

Wieś została założona pod nazwą Alt Ilvesheim w ramach akcji kolonizacyjnej, prowadzonej w l. 1801–1806 przez rząd pruski. W kolonii zamieszkali głównie osadnicy z południowo-zachodnich części Rzeszy Niemieckiej, tzw. Olędrzy. Nazwa wsi pochodziła prawdopodobnie od miejscowości Ilvesheim, położonej w dzisiejszej Badenii-Wirtembergii. Obecną nazwę nadał wsi w 1820 r. rząd Królestwa Polskiego. W 1867 r., w ramach reformy administracyjnej, utworzono urząd gminy w Starej Iwicznej. Był siedzibą gminy Nowo-Iwiczna^[8].

Po wybuchu I wojny światowej Stara Iwiczna znalazła się na linii obrony Warszawy, której bronił 1 Syberyjski Korpus Armijny. 26 września 1914 r. jego pozycje zostały zaatakowane przez 17 Korpus dowodzony przez August von Mackensen. Następnego dnia Rosjanie cofnęli się z zajmowanych pozycji^[9]. Kontrofensywa rosyjska miała miejsce 5 października. W trakcie walk ucierpiały zabudowania wsi, uszkodzeniu uległ kościół w Starej Iwicznej, w którym kilkakrotnie przestrzelono ściany i wieżę. Niemcy powrócili na te tereny w sierpniu 1915 r. Stara Iwiczna została włączona do Cesarsko-Niemieckiego Generalnego Gubernatorstwa Warszawskiego^[10].

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Stara Iwiczna znalazła się w powiecie warszawskim i w województwie warszawskim, nadal była siedzibą gminy. Teren gminy został zmniejszony w 1924 r., kiedy to wyłączono z jego obszaru uzdrowisko Skolimów-Chylice (zostało włączone do nowo powstałej gminy w Skolimów-Konstancin)^[8].

W czasie II wojny światowej Stara Iwiczna należała dystryktu warszawskiego w Generalnym Gubernatorstwie. Po zakończeniu walk przywrócono przedwojenny podział administracyjny. W 1951 r. urząd gminy w Starej Iwicznej spłonął, jego siedzibę przeniesiono do Chylic. W 1952 gmina Nowo-Iwiczna została rozwiązana. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego. Z chwilą reaktywowania w Polsce powiatów w 1999 r. Stara Iwiczna została włączona do powiatu piaseczyńskiego^[11].

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 721.

Zabytki

• Kościół pod wezwaniem Zesłania Ducha Świętego, siedziba parafii Zesłania Ducha Świętego. Gmina ewangelicka w 1843 r. zbudowała swój drewniany zbór. W 1857 r. w Starej Iwicznej została erygowana samodzielna parafia. Pod koniec XIX w. podjęto decyzję o budowie murowanego kościoła. Projekt świątyni został opracowany przez architekta Możdżeńskiego, lokalna społeczność zebrała środki finansowe na jego budowę oraz dostarczyła cegłę i drewno. Budowę kościoła zakończono w 1893 r., świątynia została poświęcona w 1898 r. W czasie I wojny światowej budynek został lekko uszkodzony. Kolejne zniszczenia miały miejsce podczas II wojny światowej. Dzięki staraniom pastora Feliksa Teodora Gloeha i nielicznej społeczności ewangelickiej naprawiono świątynię. Jednak koszty jej utrzymania przekraczały możliwości ewangelików, dlatego też w 1979 r. świątynię zakupił kościół katolicki^[12].
• Cmentarz z 1850 ze starymi nagrobkami.

Galeria

• 
  Widok cmentarza
• 
  Jeden z nagrobków
• 
  Nagrobek z 1878