Strajk szkolny

Strajk szkolny – wystąpienie młodzieży szkolnej, gimnazjalnej (i akademickiej), wspierane niekiedy przez ich rodziców, a czasem także nauczycieli.

Najbardziej znane strajki szkolne (na ziemiach polskich):

• strajki szkolne w zaborze pruskim (1901–1907):
  • strajk uczniów we Wrześni w latach 1901–1902 głównie w proteście przeciwko modlitwie i nauce religii w języku niemieckim;
  • strajk szkolny w Wielkopolsce w 1906, wywołany zakazem używania języka polskiego na lekcjach religii w szkołach ludowych (podstawowych) w Poznańskiem;
  • strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906-1907, zainspirowane przykładem dzieci ze szkół wielkopolskich;
• strajki szkolne w Królestwie Polskim w czasie rewolucji 1905–1906: żądano wprowadzenia polskiego języka nauczania, zniesienia ograniczeń narodowych i wyznaniowych oraz policyjnego nadzoru nad młodzieżą; zakończone wprowadzeniem języka polskiego w nauczaniu religii, w nauczaniu języka polskiego (jako języka krajowego) oraz zgodą na wprowadzenie języka polskiego jako języka wykładowego w szkołach prywatnych (w związku z wykorzystaniem tego ostatniego prawa niektóre szkoły utraciły uprawnienia szkół państwowych);
  • strajk szkolny w Kielcach (1905), należący do najlepiej przeprowadzonych wystąpień w Królestwie Polskim;
• wystąpienia młodzieży w obronie lekcji religii w szkołach oraz krzyży w klasach (walka o krzyże) w okresie Polski Ludowej;
  • strajk szkolny w Miętnem (1984),
  • strajk szkolny we Włoszczowie (1984)
• Młodzieżowy Strajk Klimatyczny (2019)^[1]

Uczestnicy

Z tym tematem związana jest kategoria: Uczestnicy strajków szkolnych w okresie zaborów.

Zobacz też

• Rąty – w 1906 miejsce protestu kaszubskiego przeciw nauczaniu religii w języku niemieckim. Doszło do bojkotu lekcji religii po niemiecku. Miejscowi Kaszubi domagali się nauczania po polsku. Strajk szkolny rozszerzył się na cały ówczesny powiat kartuski i zaborczą prowincję Prusy Zachodnie. Doszło do licznych represji (powiązanych z wysokimi grzywnami pieniężnymi i masowymi zwolnieniami Kaszubów z pracy) ze strony sądownictwa pruskiego zaborcy.
• Kasparus – miejsce dramatycznego w skutkach strajku szkolnego miejscowych Kociewiaków, rozpoczętego 8 stycznia 1907. Po wprowadzeniu w tamtejszej szkole zajęć religii w języku niemieckim, doszło do starć rodziców z pruskimi nauczycielami oraz żandarmerią. Wielu mieszkańców zostało ukaranych więzieniem lub wysokimi grzywnami, co doprowadziło wiele rodzin do ubóstwa. W 55 rocznicę strajku został postawiony pomnik ku czci Obrońców Mowy Polskiej.
• „Wizja lokalna 1901” – film Filipa Bajona o strajku we Wrześni
• „Młody las” – film Józefa Lejtesa z 1934 o strajku szkolnym w zaborze rosyjskim w 1905
• „Strajk szkolny” – wczesne opowiadanie Marii Dąbrowskiej o strajku w szkołach kaliskich w 1905
• germanizacja
• rusyfikacja