Tlenek manganu(II)

Tlenek manganu(II), MnO – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków zasadowych, w którym mangan występuje na II stopniu utlenienia. Występuje w przyrodzie jako bardzo rzadki minerał manganozyt^[3][6].

Tlenek manganu(II)

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) konst. monotlenek monomanganu, monotlenek manganu, tlenek manganu, tlenek(2−) manganu(2+), tlenek manganu(2+), tlenek manganu(II) addyt. oksydomangan Inne nazwy i oznaczenia Stocka tlenek manganu(II) inne daw. tlenek manganawy, CI 77726
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	MnO
Masa molowa	70,94 g/mol
Wygląd	bezwonne[1] zielone kryształy lub proszek[2]
Minerały	manganozyt
Identyfikacja
Numer CAS	1344-43-0 1313-12-8 (manganozyt)
PubChem	14940
SMILES O=[Mn]
InChI InChI=1S/Mn.O InChIKey VASIZKWUTCETSD-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 5,37 g/cm³[2][3]; ciało stałe 5,45 g/cm³[1][4]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie nierozpuszczalny[2][3] w innych rozpuszczalnikach kwasy[2], chlorek amonu[5] Temperatura topnienia 1650 °C[1] 1842 °C[2] 1945 °C[3]
Budowa Układ krystalograficzny regularny[2]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2021-05-14] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Substancja nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według kryteriów GHS (na podstawie podanej karty charakterystyki). Temperatura zapłonu niepalny[4] Numer RTECS OP0900000 Dawka śmiertelna LD50 422 mg/kg (skórnie, mysz)[4]
Podobne związki
Podobne związki	MnO 2, Mn 2O 3, Mn 2O 7
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Właściwości

Tlenek manganu(II) jest ciałem stałym barwy żółtozielonej lub szarozielonej. Krystalizuje w układzie regularnym i tworzy sieć przestrzenną typu NaCl. Nie rozpuszcza się w wodzie. Jest tlenkiem zasadowym. Ulega działaniu kwasów, dając sole manganu(II) o bladoróżowym zabarwieniu^[3][7]:

MnO + H
2SO
4 → MnSO
4 + H
2O

MnO + 2HCl → MnCl
2 + H
2O

W kontakcie z powietrzem lub tlenem, tlenek manganu(II) utlenia się do wyższych tlenków manganu^[3].

• twardość w skali Mohsa: 5,5^[3]
• współczynnik załamania: 2,16^[3]

Tlenek manganu(II) jest związkiem niestechiometrycznym. Jego skład może wynosić pomiędzy MnO a Mn
0,957O, zachowując jednocześnie tę samą strukturę przestrzenną^[7].

Otrzymywanie

Tlenek manganu(II) otrzymuje się przemysłowo z tlenku manganu(IV) poprzez redukcję wodorem, tlenkiem węgla lub metanem w wysokich temperaturach (powyżej 800 °C)^[3]:

MnO
2 + H
2 → MnO + H
2O

MnO
2 + CO → MnO + CO
2

Związek ten można także otrzymać w wyniku termicznego rozkładu węglanu lub szczawianu manganu(II) w atmosferze beztlenowej^[3][7]:

MnCO
3 → MnO + CO
2

Ostrożna dehydratacja wodorotlenku manganu(II) w kontrolowanych warunkach i w atmosferze beztlenowej także daje tlenek manganu(II)^[3].

Zastosowanie

Tlenek manganu(II) stosowany jest w przemyśle nawozowym, gdzie jest źródłem manganu w nawozach, oraz paszowym. Wykorzystywany jest także do otrzymywania szeregu innych związków manganu^[3].