Trnawa

Trnawa (słow. Trnava, węg. Nagyszombat, niem. Tyrnau) – miasto w zachodniej Słowacji, stolica kraju trnawskiego, siedziba powiatu Trnawa. Leży 45 km na wschód od Bratysławy. Pod koniec 2019 roku, z liczbą mieszkańców przekraczającą 65 tys., Trnawa zajmowała siódme miejsce wśród najludniejszych słowackich miast. W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, samochodowy, szklarski, cukierniczy, młynarski, mięsny, cukrowniczy, drzewny oraz poligraficzny.

Trnawa

Trnava

Herb Flaga
Państwo	Słowacja
Kraj	trnawski
Powiat	Trnawa
Burmistrz	Peter Bročka[1]
Powierzchnia	71,54[2] km²
Wysokość	144[3] m n.p.m.
Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość	62 955[4] 878,98[5] os./km²
Nr kierunkowy	+421 33[3]
Kod pocztowy	917 00[3]
Tablice rejestracyjne	TT
Położenie na mapie kraju trnawskiego Trnawa
Położenie na mapie Słowacji Trnawa
48°22′39″N 17°35′18″E
Strona internetowa

Historia

Trnawa ok. 1600 r.

Po raz pierwszy wzmiankowana w 1211 roku jako Sumbot^[6]. Leżała wówczas w granicach Węgier. W 1238 miejscowość otrzymała od króla Węgier Beli IV prawa miasta królewskiego, jako pierwsze miasto na terenie współczesnej Słowacji^[6]. W latach 1327 i 1360 miejsce spotkań królów Węgier oraz Czech^[6]. W Trnawie w nocy z 10 na 11 września 1382 r. zmarł Ludwik Węgierski, król Węgier i Polski. W 1430 stoczona została bitwa pod Trnawą pomiędzy czeskimi husytami a połączonymi siłami cesarsko-węgiersko-serbskimi.

W latach 1543–1820 (początkowo w związku z okupacją turecką Ostrzyhomia) Trnawa była siedzibą prymasów Węgier. Po powstaniu Czechosłowacji została w 1922 roku utworzona administratura apostolska, którą w 1977 papież Paweł VI przekształcił w archidiecezję.

W 1635 utworzono tu Uniwersytet Trnawski^[6], przeniesiony w 1777 do Budy.

W 1918 miasto zostało utracone przez Węgry na rzecz nowo powstałej Czechosłowacji.

Produkcja samochodów

W latach 1973–1999 produkowano tu w fabryce TAZ samochód dostawczy Škoda 1203, który od 1993 roku nazywał się TAZ 1500. W roku 2006 PSA (Peugeot i Citroën) otworzyło fabrykę samochodów osobowych i są tam m.in. produkowane Peugeot 207 i Citroën C3 Picasso.

Zabytki

• Ratusz;
• Wieża miejska, renesansowo-barokowa dominanta miasta;
• Mury miejskie, z XIII–XVI w.;
• Bazylika św. Mikołaja, gotycka, pełniła funkcję katedry węgierskich prymasów;
• Katedra św Jana Chrzciciela, barokowa, zbudowana w 1637 jako kościół uniwersytecki;
• Kościół św. Heleny, gotycki;
• Kościół Najświętszej Trójcy, barokowy;
• Kościół św. Jakuba Apostoła Starszego, franciszkański;
• Kościół św. Anny, barokowy;
• Kościół św. Józefa, pierwotnie kalwiński, renesansowo-barokowy;
• Kościół Wniebowzięcia Marii Panny i klasztor klarysek, obecnie siedziba Muzeum Zachodniosłowackiego;
• Kościół ewangelicki;
• Synagoga (tzw. Synagoga status quo); zbudowana w 1891 r., dzisiaj Centrum Sztuki Współczesnej im. Jána Koniarka^[7]
• Synagoga ortodoksyjna, z końca XIX w.
• Pałac arcybiskupi, z XVI–XVIII w.;
• Dawne seminarium arcybiskupa Oláha, z XVI w.;
• Adalbertínum - konwikt św. Wojciecha z pierwszej połowy XVII w.;
• Rubrorum - seminarium generalne z połowy XVII w.;
• Marianum - seminarium mariańskie z końca XVII w.;
• Stephaneum - seminarium duchowne św. Stefana z I poł. XVII w.;
• Konwikt szlachecki, z połowy XVIII w.;

• Fakultet teologii i filozofii - zespół najstarszych budynków Uniwersytetu Tarnawskiego, budowanych od 1640 r.;

• Fakultet medycyny - klasycystyczny, z lat 70. XVIII w.
• Teatr Jána Palárika;
• „Pałac” Kopplów z pocz. XX w., obecnie galeria sztuki
• „Dom Muzyki”, barokowy, obecnie pełni funkcje muzealne;
• Kolumna Trójcy Przenajświętszej, barokowa;
• Kolumna morowa św. Józefa, z 1731 r.

• 
  Bazylika św. Mikołaja
• 
  Kościół św. Heleny w Trnawie
• 
  Katedra św Jana Chrzciciela
• 
  Kościół Najświętszej Trójcy
• 
  Ratusz

Sport

Stadion im. Antona Malatinskiego

• Spartak Trnawa – klub piłkarski
• HK Trnava – klub hokejowy
• Trnava Bulldogs – klub futbolu amerykańskiego

Miasta partnerskie

• Stany Zjednoczone: Scranton
• Chorwacja: Varaždin
• Polska: Zabrze