Władysław Hermaszewski

Władysław Tytus Hermaszewski^[1] (ur. 4 stycznia 1928 w Lipnikach, zm. 26 lipca 2002 k. Bracka) – polski lotnik, generał brygady pilot Wojska Polskiego, oficer Wojsk Obrony Powietrznej Kraju, doktor nauk wojskowych.

Władysław Hermaszewski

generał brygady pilot
Data i miejsce urodzenia	4 stycznia 1928 Lipniki
Data i miejsce śmierci	26 lipca 2002 k. Bracka
Przebieg służby
Lata służby	1948–1988
Siły zbrojne	ludowe Wojsko Polskie
Formacja	Siły Powietrzne
Jednostki	Wojska Obrony Powietrznej Kraju
Odznaczenia

Życiorys

Syn Romana Hermaszewskiego (1900–1943)^[2] i Kamili z domu Bielawskiej (1904–1995)^[3]. Był bratem kosmonauty, gen. bryg. Mirosława Hermaszewskiego i Bogdana Hermaszewskiego (ur. 1938), również oficera WP^[4]. Miał także cztery siostry – Alinę (1927–2008)^[5], Sabinę (ur. 1930), Annę (ur. 1931) i Teresę (ur. 1934).

Przed wojną ukończył pięć klas szkoły powszechnej w rodzinnej wsi. W trakcie rzezi wołyńskiej stracił część rodziny, w tym ojca, a sam wraz ze starszą siostrą brał udział w polskiej samoobronie. Po repatriacji w 1945 trafił do Wołowa. W latach 1948–1950 studiował w dęblińskiej Oficerskiej Szkole Lotniczej.

Służbę rozpoczął w 2 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego „Kraków”, potem kontynuował ją w 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego „Warszawa”, stacjonującym na podwarszawskim lotnisku Babice. Od lutego 1951 został wyróżniony skierowaniem na pierwszy kurs przeszkolenia na samoloty odrzutowe do radzieckiego 159 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Brzegu Opolskim, od października 1952 mianowany dowódcą klucza w 13 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Babicach (później przebazowanego do Łęczycy). Awansował tam na dowódcę eskadry, potem zastępcy dowódcy pułku. 1 sierpnia 1954 mianowany dowódcą 31 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Babicach, a w listopadzie 1955 roku został odkomenderowany na kurs taktyczny lotnictwa myśliwskiego do ośrodka szkoleniowego w Lipiecku w ZSRR. Po kursie został mianowany zastępcą, a następnie dowódcą lotnictwa myśliwskiego 3 Korpusu Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju (OPL OK) we Wrocławiu. 1 czerwca 1960 przeniesiony na stanowisko zastępcy dowódcy 2 Korpusu OPL OK w Bydgoszczy. Od lipca 1962 roku skierowany na dwa lata na studia do Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. marszałka Klimienta Woroszyłowa w Moskwie. Po studiach został szefem lotnictwa myśliwskiego Dowództwa Wojsk Obrony Powietrznej Kraju w Warszawie. W Akademii Sztabu Generalnego WP w Rembertowie obronił w roku 1970 pracę doktorską pt. „Rola lotnictwa myśliwskiego we współczesnej obronie powietrznej”. 1 marca 1972 został dowódcą 2 Korpusu OPK w Bydgoszczy, a 1 lipca 1978 – 1 Korpusu OPK w Warszawie, którym dowodził do 28 lutego 1982, kiedy zakończył karierę dowódczą. W tym samym 1982 został oddelegowany z wojska na stanowisko prezesa Zarządu Głównego Aeroklubu PRL, którą to misję pełnił do czerwca 1987. 30 maja 1988 przeniesiony został w stan spoczynku.

Gen. bryg. pil. dr Władysław Hermaszewski (z prawej) prezentuje ministrowi obrony narodowej Czechosłowacji Martinowi Dzurowi (w środku) zasady użycia lotnictwa myśliwskiego. Z lewej dowódca Wojsk OPK gen. Longin Łozowicki

Był pilotem wojskowym I klasy, spędził w powietrzu 5000 godzin, w tym ponad 3500 na samolotach odrzutowych i ponaddźwiękowych. W połowie lat pięćdziesiątych latał na MiG-15, w roku 1960 nad polami Grunwaldu, w 550 rocznicę bitwy, prowadził szyk „tafla”, złożony z 64 samolotów odrzutowych, co stanowiło światowy rekord. W roku 1966 organizował defiladę lotniczą w Warszawie z okazji 1000-lecia państwa polskiego.

Był autorem książek i publikacji w prasie o tematyce wspomnieniowej, lotniczej i politycznej. Napisał m.in. „Echa Wołynia”, „Moje przestworza” i „Przy kominku o łowiectwie”.

Grób Władysława Hermaszewskiego na Wojskowych Powązkach

Władysław Hermaszewski na emeryturze był aktywnym członkiem Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP, zajmował się łowiectwem i ochroną przyrody.

Zmarł 26 lipca 2002 w nurtach Angary podczas myśliwskiego safari w syberyjskiej tajdze. 6 sierpnia 2002 pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera EII-2-3)^[6].

Awanse

• chorąży – 1950
• podporucznik – 1951
• porucznik – 1952
• kapitan – 1953
• major – 1954
• podpułkownik – 1958
• pułkownik – 1960
• generał brygady – 1972

Życie prywatne

Był najstarszym bratem pierwszego polskiego kosmonauty, Mirosława Hermaszewskiego.

Jego żona Teresa i jedyna córka Grażyna zmarły w 1999. W 2000 zawarł związek małżeński z Jadwigą^[7], z którą wychowywał jej córkę Dorotę oraz wnuka Jakuba.

Wykształcenie wojskowe

W Wojsku Polskim od 31 sierpnia 1948

• absolwent Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie z 1950 r.
• absolwent jedynego kursu lotników polskich przeszkalanych na samoloty odrzutowe w Brzegu w 159 plm z 1951 r.
• absolwent kursu w Centralnym Ośrodku Szkolenia Lotniczo-Taktycznego w Lipiecku (ZSRR) z 1957 r.
• absolwent ASG SZ ZSRR w Moskwie w 1966 r.
• doktorat nauk wojskowych w ASG WP w Rembertowie z 1970 r.
• absolwent Wyższego Akademickiego kursu w ASG SZ ZSRR z 1974 r.

Przebieg służby wojskowej

• Pilot w 2 plm w Krakowie – 09.1950 – 20.12.1950 r.
• Pilot w 1 plm w Warszawie (Babice) – 12.1950 – 09.1951 r.
• Dowódca klucza lotniczego w 13 plm w Warszawie (Babice) – 01.10.1952 r.
• Dowódca klucza lotniczego eskadry lotniczej i zastępca dowódcy 13 plm w Łęczycy – 07.1954 r.
• Dowódca 31 plm w Warszawie – Babice – 01.08.1954 – 30.10.1955 r.
• Zastępca dowódcy LM w 3 Korpusie Obrony Przeciwlotniczej Obrony Kraju – 31.08.1957 r.
• Dowódca LM w 3 Korpusie Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju we Wrocławiu – 31.05.1960 r.
• Szef Lotnictwa – zastępca dowódcy 2 Korpusu OPL OK w Bydgoszczy – 01.06.1960 – 30.06.1962 r.
• Zastępca Szefa Lotnictwa Myśliwskiego Obrony Powietrznej Kraju w Warszawie – 01.07.1962 – 08.1964 r.
• Szef Lotnictwa Myśliwskiego Obrony Powietrznej Kraju w Warszawie – 08.1966 – 02.1972 r.
• Dowódca 2 Korpusu Obrony Powietrznej Kraju w Bydgoszczy – 01.03.1972 r.
• Generał brygady – 12.10.1972 r. (nominację wręczał przewodniczący Rady Państwa PRL prof. Henryk Jabłoński)
• Dowódca 2 Korpusu Obrony Powietrznej Kraju w Bydgoszczy – 30.06.1978 r.
• Dowódca 1 Korpusu Obrony Powietrznej Kraju w Warszawie – 01.07.1978 – 28.02.1982 r.
• Prezes Aeroklubu PRL i wiceprezes FAI – 01.03.1982 – 30.06.1987 r.
• W dyspozycji MON – 01.07.1987 – 29.05.1988 r.

Przeniesiony do rezerwy, jako generał brygady WP – 30.05.1988 r.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1974)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1969)
• Złoty Krzyż Zasługi (1957)
• Srebrny Krzyż Zasługi (1951)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954)
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Złoty Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Order Czerwonej Gwiazdy (ZSRR, 1968)
• Tytuł i odznaka „Zasłużony Pilot Wojskowy PRL” (1979)
• Złota odznaka „Za zasługi dla Aeroklubu Polskiego” (1994)
• Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1978)^[8]
• Medal „Za Zasługi dla Wojsk Obrony Powietrznej Kraju”