Walerij Giergijew

Walerij Abisałowicz Giergijew (ros. Вале́рий Абиса́лович Ге́ргиев, ur. 2 maja 1953 w Moskwie) – rosyjski dyrygent pochodzenia osetyjskiego.

Walerij Giergijew

Валерий Абисалович Гергиев

Walerij Giergijew w 2010
Data i miejsce urodzenia	2 maja 1953 Moskwa
Pochodzenie	osetyjskie
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	dyrygent
Powiązania	Teatr Maryjski
Odznaczenia
Strona internetowa

Życiorys

Walerij Abisałowicz Giergijew studiował dyrygenturę w konserwatorium w Leningradzie u Iwana Musina. W 1976 roku został laureatem konkursu Herberta von Karajana (I nagroda). Od 1978 prowadzi spektakle operowe w Leningradzkim Państwowym Akademickim Teatrze Opery i Baletu im. S.M. Kirowa, a w 1988 roku został jego dyrektorem artystycznym. Pod jego kierownictwem, w 1992 roku placówka wróciła do przedrewolucyjnej nazwy i znów jest znana jako Teatr Maryjski w Petersburgu.

Występował gościnnie z zagranicznymi orkiestrami symfonicznymi (Rotterdam, gdzie w 1996 zainicjował festiwal muzyczny) i operowymi (Covent Garden w Londynie, La Scala w Mediolanie, Metropolitan Opera w Nowym Jorku). Od 1997 roku zajmuje pozycję głównego dyrygenta gościnnego w Metropolitan Opera. Ceniony interpretator utworów orkiestrowych i operowych kompozytorów rosyjskich, zwłaszcza Piotra Czajkowskiego, Modesta Musorgskiego, Dmitrija Szostakowicza, Igora Strawinskiego i Siergieja Prokofjewa^[1], a także kompozytorów francuskiego impresjonizmu (Claude Debussy).

Od 2005 roku był głównym dyrygentem Londyńskiej Orkiestry Symfonicznej (pierwszy występ Giergijewa w tej roli miał miejsce w 2007 roku). W sierpniu 2008 dyrygował także orkiestrą Teatru Maryjskiego, z udziałem polskich solistów, w inscenizacji Króla Rogera Karola Szymanowskiego na międzynarodowym festiwalu w Edynburgu.

14 stycznia 2011, podczas koncertu w Filharmonii Narodowej w Warszawie, wieńczącego obchody 200-lecia urodzin Fryderyka Chopina został uhonorowany przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[2].

Kontrowersje

Wielokrotnie udzielał publicznego poparcia polityce Władimira Putina^[3]. Poparł rosyjską aneksję Krymu w 2014 roku^[4]. Ze względu na prokremlowską postawę dyrygenta po rosyjskiej agresji na Ukrainę w 2022 roku nowojorska Carnegie Hall odwołała jego zaplanowane występy, mediolańska La Scala zażądała natomiast od niego potępienia działań Władimira Putina, w przeciwnym razie zapowiadając zerwanie współpracy^[5]. Wobec braku reakcji ze strony artysty współpracę z nim zaczęły zrywać kolejne instytucje kulturalne na świecie^[6]. 10 października 2022 roku Królewska Akademia Muzyczna w Sztokholmie podjęła decyzję o wykluczeniu Giergijewa z uczelni, gdzie był honorowym członkiem zagranicznym^[7].

Odznaczenia i nagrody

• Złota Gwiazda „Bohatera Pracy Federacji Rosyjskiej” (2013, Rosja)^[8]
• Order „Za zasługi dla Ojczyzny” II klasy (2023, Rosja)^[9]
• Order „Za zasługi dla Ojczyzny” IV klasy (2008, Rosja)^[10]
• Order „Za zasługi dla Ojczyzny” III klasy (2003, Rosja)^[11]
• Order Aleksandra Newskiego (2016, Rosja)^[12]
• Order Przyjaźni (2000, Rosja)^[13]
• Medal „W upamiętnieniu 300-lecia Petersburga” (Rosja)
• Państwowa Nagroda Federacji Rosyjskiej – dwukrotnie (1993 i 1999, Rosja)
• Nagroda Prezydenta Rosji (2002)
• Ludowy Artysta Federacji Rosyjskiej (1996)
• Order Świętego Księcia Daniela Moskiewskiego III klasy (2003, Rosyjska Cerkiew Prawosławna)
• Komandor Orderu Lwa Finlandii (2006, Finlandia)
• Oficer Legii Honorowej (2007, Francja)
• Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
• Komandor Orderu Korony Dębowej (2019, Luksemburg)^[14]
• Komandor Leopolda II (2012, Belgia)^[15]
• Kawaler Orderu Lwa Niderlandzkiego (2005, Holandia)^[16]
• Złote Promienie ze Wstęgą Orderu Wschodzącego Słońca (2006, Japonia)
• Krzyż Zasługi I Klasy Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (2001, Niemcy)
• Ludowy Artsta Osetii Północnej – Alanii
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2011, Polska)
• Odznaka Honorowa „Bene Merito” (2012, Polska)^[17]
• Order Księcia Jarosława Mądrego V klasy (2006, Ukraina, odebrany w 2024)^[18][19]
• Ludowy Artysta Ukrainy (2004, odebrany w 2024)^[20]
• Order Świętych Cyryla i Metodego I Klasy (2017, Bułgaria)^[21]
• Wielki Oficer Orderu Gwiazdy Włoch (2019, Włochy)^[22]
• Wielki Oficer Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (2001, Włochy)
• Order św. Mesropa Masztoca (Armenia)
• Order „Danaker” (Kirgistan)