Wodnicha gajowa

Wodnicha gajowa (Hygrophorus nemoreus (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)^[1].

Wodnicha gajowa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	wodnichowate
Rodzaj	wodnicha
Gatunek	wodnicha gajowa
Nazwa systematyczna
Hygrophorus nemoreus (Pers.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 326 (1838)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophorus, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Takson ten po raz pierwszy opisany został w 1801 r. przez Persoona jako Agaricus nemoreus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Fries w 1838 r.^[1]

Niektóre synonimy naukowe^[2]:

• Agaricus nemoreus Pers. 1801)
• Hygrophorus nemoreus (Pers.) Fr. 1838) var. nemoreus
• Camarophyllus nemoreus (Pers.) P. Kumm. 1871
• Hygrophorus pratensis var. nemoreus (Pers.) Quél. 1883
• Hygrophorus leporinus sensu Cooke Rea (1922) 2005
• Hygrophorus nemoreus var. striipes R. Heim 1967
• Hygrophorus nemoreus var. raphaneus Largent 1985
• Hygrophorus nemoreus var. gracilis Bon 1989

Nazwę polską nadał Franciszek Błoński w 1896 r^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 4–10 cm, za młodu wypukły, później szeroko rozpostarty. Środek kapelusza płaski, czasami nieco wklęsły lub nieco wypukły. Brzeg cienki, początkowo podwinięty, później prosty. Powierzchnia gładka sucha i włóknista. W czasie wilgotnej pogody jest nieco lepka, ale nie śluzowata. Barwa ochrowopomarańczowa^[4], szczególnie w środku, ku brzegom jest jaśniejsza, o kremowym lub żółtawym odcieniu^[5].

Blaszki

Różnej długości, rzadkie i dość grube, przy trzonie nieco zbiegające. Ostrza blaszek równe. Barwa biała, bladokremowa z ochrowoczerwonym odcieniem^[4].

Trzon

Wysokość od 4 do 10 cm, średnica od 8 do 15 mm, walcowaty, wysmukły, zwężający się ku podstawie, czasami łukowato wygięty. pełny. Powierzchnia włóknista i drobno kosmkowata, u szczytu oszroniona. Barwa ochrowa^[4], dużo jaśniejsza niż na kapeluszu^[5].

Miąższ

Dość zwarty, biały, tylko pod skórką kapelusza ochrowy. Nie zmienia barwy po uszkodzeniu. Smak łagodny, zapach mączysty^[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki szerokoelipsoidalne, gładkie, o rozmiarach 6–8 x 3,5–6 μm. W środku posiadają ziarnistość lub kroplę tłuszczu. Cystyd brak^[4].

Występowanie i siedlisko

Występowanie tego gatunku opisano tylko w Europie i w stanie Kalifornia w USA^[6]. W Polsce jest dość rzadki, ale nie znajduje się na czerwonej liście gatunków zagrożonych. Znajduje się natomiast na takich listach w Niemczech, Holandii, Anglii, Norwegii, Szwecji i Finlandii^[3].

Rośnie na ziemi w lasach liściastych i mieszanych. Owocniki wytwarza od sierpnia do października^[3]. Szczególnie często występuje pod dębami i bukami^[5]. W Polsce częściej występuje na terenach nizinnych^[4].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy^[3]. Jest grzybem jadalnym, ale o niewielkich wartościach smakowych^[5].

Gatunki podobne

Bardzo podobny jest kopułek łąkowy (Cuphophyllus pratensis). Rośnie na miejscach trawiastych poza lasami. Jest bezwonny i ma całkiem gładki trzon^[4]. Wodnicha różowozłota (Hygrophorus poetarum) jest większa i ma silny i charakterystyczny zapach. Wodnicha pomarańczowa (Hygrophorus pudorinus) jest rzadka i występuje głównie w górach pod drzewami iglastymi, zwłaszcza pod jodłą. Ma lepki naskórek^[5].