Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Wolica (Warszawa)
część dzielnic Ursynów i Wilanów w Warszawie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Wolica – dawna wieś, obecnie część warszawskich dzielnic Ursynów i Wilanów.
Remove ads
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
Wolica, pierwotnie Wola Służewska[2][3], została założona prawdopodobnie w drugiej połowie XIV wieku[4]. Pierwsza wzmianka o wsi Sluzevska Vola pochodzi z 1424 roku[5]. Nazwa Wolica ma charakter kulturowy i taką samą genezę jak nazwa Wola[6] (od pierwszej połowy XIII wieku wolami określano wsie, którym przysługiwały specjalne swobody, np. były zwalniane z podatków)[7]. Wskazuje, że została założona w celu ściągnięcia tam osadników ze zwolnieniem na pewien czas od świadczeń[8]. Wieś powstała na terenie parafii św. Katarzyny[2].
W XV wieku Wola Służewska była wsią szlachecką, położoną przy trakcie prowadzącym do Czerska (jego fragment stanowi obecna ul. Nowoursynowska). W 1528 roku liczyła 5 łanów (około 85 ha) i należała do rodu Wierzbów. Na przełomie XVI i XVII wieku liczyła 4,5 łanów (około 76 ha) i należała do Służewskich i Dąbrowskich. W 1580 roku wieś szlachecka Wolica Służewska znajdowała się w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego[9].
W 1725 roku część Wolicy należącą do Dąbrowskich, wraz z Moczydłem zakupiła Elżbieta Helena Sieniawska i włączyła do dóbr wilanowskich[10]. Po jej śmierci w 1730 roku część Wolicy, która należała do F. Bogusławskiego, zakupiła jej córka Zofia z Sieniawskich Denhoffowa[6].
W 1775 roku na terenie Wolicy znajdowało się 15 domów, a w 1827 roku było ich 13. W 1827 roku Wolica liczyła 177 mieszkańców. W 1864 roku uwłaszczono 30 gospodarstw rolnych, które zajmowały około 178 ha, a wieś włączono do gminy Wilanów. W 1905 roku Wolica liczyła 34 domy i 478 mieszkańców, zaś w 1912 roku – 481 mieszkańców. Uprawiano 180 ha ziemi dworskiej (jej właścicielami byli Braniccy) i tyle samo ziemi chłopskiej. Z powodu żyzności gleb często uprawiano warzywa, m.in. cebulę i rzodkiewkę[11]. W 1921 roku Wolica liczyła 40 domów i 336 mieszkańców.
W 1908 roku Wolica, w tamtym czasie w większości drewniana, z budynkami krytymi strzechą, spłonęła[12]. Według innych źródeł wydarzyło się to w roku 1900. Pożar wybuchł w niedzielę, podczas nieobecności większości mieszkańców wsi, którzy byli wtedy na mszy w kościele św. Katarzyny[13]. Z pożaru ocalały dwa domy[12]. Większość budynków wzniesionych po 1908 roku była murowana[12].
W okresie międzywojennym w Wolicy było ok. 180 ha ziemi dworskiej i zabudowania folwarczne. W czasie okupacji niemieckiej w zabudowaniach folwarcznych stacjonowali Niemcy[14].
W 1948 roku[15] uruchomiono linię autobusową nr 104, łączącą Dworzec Południowy z Wolicą[16]. Jej trasa kończyła się pętlą przy ul. Nowoursynowskiej[17]. W 1949 wieś zelektryfikowano[16]. Po przyłączeniu w 1951 roku terenów obecnego Ursynowa do Warszawy[1], właścicielem części gruntów w Wolicy stała się w 1956 roku Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW). Powstało tam m.in. pole doświadczalne Katedry Genetyki Hodowli i Biotechnologii Roślin SGGW[18]. W latach 50. w miejscowości powstał klub piłkarski Kolejarz Wolica[19].
Wolica uznana została za teren porolniczy, przeznaczony do zabudowy. W 1982 roku opublikowano Perspektywiczny plan ogólny zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy, w którym znalazł się zapis o zakazie wydawania zezwoleń na stawianie nowych budynków, m.in. w Wolicy[20]. Mieszkańcy mogli jedynie remontować stare budynki i je rozbudowywać[20]. W latach 70., 80. oraz na początku 90. na gruntach dawnej wsi zaczęły powstawać nowe osiedla mieszkaniowe tzw. Wysokiego Ursynowa. Właściciele nieruchomości, na których powstały, zostali wywłaszczeni za niewielkim odszkodowaniem,[21] na początku lat 70. były to niecałe 3 złote za metr kwadratowy ziemi[22] (dla porównania kilogram cukru kosztował wtedy 10 złotych)[23]. Od lat 90. wśród starych zabudowań mieszkalnych i gospodarczych wsi Wolica zaczęły powstawać nowe wille i szeregowa zabudowa wielorodzinna[24]. W 1990 roku linię nr 104 wycofano z Wolicy i skierowano ul. Rosoła na Kabaty, a w 1993 zlikwidowano[25].
W 2001 roku na terenie Wolicy została erygowana parafia bł. Edmunda Bojanowskiego[26]. Kościół stanął na tzw. górce − centralnym miejscu wsi, w którym dawniej m.in. organizowane były potańcówki i grano w piłkę nożną[27]. Ze skarpy można było dostrzec pałac w Wilanowie[27]. W 2017 roku z dawnej zabudowy wsi pozostało kilka domów[24]. Najstarszy przy ul. Kokosowej 27/29 został wybudowany w 1897 roku i znajduje się w gminnej ewidencji zabytków[28].
Najstarsi mieszkańcy dawnej wsi do dziś identyfikują się jako woliczanie[22].
Remove ads
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads