2017 сыл

2017 Конфедерация Кубога - Арассыыйаҕа ыытыллыбыт футбол күрэһэ

Тохсунньу 21 — Дональд Трамп бастакы бэрэсидьиэнниир күнүгэр АХШ 400-тэн тахса куоратыгар уонна 160+ атын дойдуларга Дьахталлар марштара ааспыт. Марш төрүөтүнэн Дональд Трамп дьахталлары утары этиилэрэ буолбуттар. Вашингтоҥҥа 200 000-тан тахса киһи уулуссаҕа тахсыбыт, оттон Америка бары куораттарыгар холбоон — 3,300,000–4,600,000 киһи.

Кулун тутар 10 — Кэриэйэ Конституциятын суута Пак Кын Хе бэрэсидьиэни дуоһунаһыттан ууратарга куоластаабыт.
Кулун тутар 26 — Арассыыйа үрдүнэн 99 куоракка хоруупсуйаны утары аахсыйалар буолбуттар.

Муус устар 5 — Чурапчы улууһун Кытаанах нэһилиэгэр, Көчүктэй алааска биллиилээх тюрколог, РСФСР наукатын үтүөлээх диэйэтэлэ, тыл үөрэҕин билимин дуоктара Евдокия Коркинаҕа мэҥэ таас ууруллубут.
Муус устар 20 — Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ Кэбээйи улуһуттун төрүттээх Саха тыйаатырын артыыһыгар Анатолий Николаевка анаммыт.
Муус устар 30 — Амматтан сылдьар режиссер Дмитрий Давыдов киинэтэ Омскай куоракка буолбут "Хамсааһын" диэн киинэ бэстибээлигэр икки сүрүн бириэмийэни ылбыт.

Бэс ыйын 20 — Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ Абдылдаев Шаршеналы уонна Жакиев Бексултан диэн дьоҥҥо бэриллэрин туһунан ыйаах тахсыбыт.
Бэс ыйын 30 — аатыра сылдьыбыт Ньурба улууһун баһылыга Варвара Петроваҕа аналлаах искибиэр төрөөбүт дойдутугар Үөдэйгэ аһыллыбыт.

Атырдьах ыйын 16 — Аан дойдуга ртуть туттуллуутун аҕыйатар сыаллаах Минамата конвенцията күүһүгэр киирбит.

Балаҕан ыйын 7 — Миэксикэ соҕуруу өттүгэр Чьяпас штаакка буолбут 8,2 бааллаах бөдөҥ сир хамсааһын кэмигэр 60-тан тахса киһи өлбүт.
Балаҕан ыйын 19 — Миэксикэҕэ Пуэбло куоракка күүстээх сир хамсааһына буолбут. 370 киһи өлбүт, 6000 тахса киһи бааһырбыт, улахан хоромньу тахсыбыт.

Алтынньы 1 — Каталонияҕа тутулуга суох буолуу туһунан референдум буолбут. Бу референдуму Испания Конституциятын суута сокуоннайа суоҕунан быһаарбыта.
Алтынньы 12 — АХШ ЮНЕСКО-ттан тахсарын туһунан биллэрбит, кини кэнниттэн тута ол туһунан Израиль биллэрбит.
Алтынньы 27 — Каталония Испанияттан тутулуга суоҕун биллэрбит.

Ахсынньы 4 — Калифорния Санта-Паула куоратын аттыгар уот турбут. Түмүгэр Вентура уонна Санта-Барбара уокуруктарын хаппыт Калифорнияҕа саамай бөдөҥ уот туруутугар кубулуйбута.
Ахсынньы 6 — АХШ-ка бэрэсидьиэн Дональд Трамп дьаһалтата Иерусалимы Израиль киин куоратынан билиммит.
Ахсынньы 14 — Walt Disney хампаанньа 21st Century Fox хампаанньаны 52,4 миллиард дуолларга атыыласпытын туһунан биллэрбит (ол иһигэр 20th Century Fox киинэ устуудьуйаны).

Олунньу 11 — Гурий Турантаев — тыыл уонна үлэ бэтэрээнэ, норуот мэдиссиинэтин маҕыыстыра, Уус-Алдан улууһун (2001) уонна Бээрийэ нэһилиэгин Ытык олохтооҕо.
Муус устар 1 — Евгений Евтушенко (1932 төр.), бэйиэт уонна прозаик, ССРС уонна РФ судаарыстыбаннай бириэмийэлэрин лауреата.

Балаҕан ыйын 27 — Борис Сидоров (1946 төр.) — Саха судаарыстыбаннай университетыгар үлэлээбит биолог учуонай, биология билимин хандьыдаата, Саха сирин көтөрдөрүн тустарынан кинигэлэр ааптардара, Билимҥэ, тиэхиньикэҕэ уонна үөрэхтээһиҥҥэ СӨ Илин бириэмийэтин лауреата (2006).

Ахсынньы 9 — Леонид Броневой (1928 төр.), тыйаатыр уонна киинэ артыыһа, ССРС норуодунай артыыһа.
Ахсынньы 13 — Ньургун Тимофеев — саха бэлиитигэ, 2005—2008 сылларга Ил Түмэн бэрэстээтэлэ, техника билимин хандьыдаата, Нам уонна Өлөөн улуустарын Ытык олохтооҕо.
Ахсынньы 29 — Лазарь Афанасьев - Тэрис — "Айыы Үөрэҕин" түһэ, филология билимин хандьыдаата, Саха Өрөспүүбүлүкэтин суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ.

Туох буолбута