Lingui rumanzi

famigghia di lingui chi discìnnunu dû latinu vulgari From Wikipedia, the free encyclopedia

Lingui rumanzi
Remove ads

Li lingui rumanzi sunnu ddi lingui chi discènninu dî varianti dû latinu vulgari pallati dî pòpuli nnî banni diversi dû mperu rumanu, nun sulu dâ genti cumuni, e chi si svilupparu 'n siquitu dopu la caruta dû mperu stissu pi vari causi, tra cui chidda dî nvasioni barbàrichi, suprattuttu girmànichi. Li latini vulgari, comu dû restu lu latinu clàssicu e li lingui rumanzi, vennu classificati nnî catigurìi dî lingui itàlichi e europei, nta l'àrvuru dî lingui indu-europei.

Thumb
Lucalizzazzioni dî lingui rumanzi nta l'Europa
Remove ads

Classificazzioni dî lingui rumanzi

  • Lingui rumanzi occidentali
    • gruppu africanu
      • rumanzu d'Àfrica †
    • gruppu sardu
    • gruppu ibbèricu
      • gruppu gallecu-portughisi
        • portughisi
        • fala de Xalima (varianti portughisa parrata 'n Spagna cu tratti arcaici)
        • gallecu
          • eonavieganu (varianti galleca cu tratti asturiani)
        • Asturianu-liunisi
      • gruppu castigghianu
        • spagnolu castigghianu
          • estremegnu (variantie spagnola parlata nell'Estremadura spagnola con tratti leonesi)
          • cantabru (variantie spagnola parlata nella Cantabria spagnola con tratti leonesi)
          • andaluso (variante spagnola parlata in Andalusia)
          • murciano (variantie spagnola parlata in Murcia spagnola con tratti aragonesi e catalani)
          • giudesmo (detto anche giudeo-spagnolo o ladino)
      • aragunisi
    • rumanzu miridiunali
      • mozarabicu †
    • gruppu occitanu-romanzi
      • gruppu catalanu
        • catalanu uccidintali
        • catalanu norduccidintali
        • ribagursanu (varianti cu tratti araunisi)
        • valinzanu
        • catalanu urientali
        • catalanu cintrali
        • catalanu sittintriunali o russigghiunisi (parratu ntô Russigghiuni francisi)
        • baliàricu
        • algherisi (varianti parrata n Algheru n Sardigna)
      • gruppu uccitanu
        • guascuni
          • aranisi (varianti guascuna parrata ntâ Vaddi di Aran, n Catalugna, cunzidirata ufficiaementi uccitana)
        • linguadocianu
        • pruvinzali
          • sciuadita (ebreu-pruvinzali)
        • limusinu
        • alverniati
        • vivaru-alpinu
    • grupu gallurumanzu (oitanicu)
      • gruppu arpitanu
      • gruppu francisi
        • francianu (dialettu dell'Île de France)
        • piccardu
        • valluni
        • nurmannu (nurmannu)
          • parrata di Jersey
          • parrata di Guernsey
          • anglunurmannu †
        • gallu (varianti francisa parrata n Àuta Britagna)
        • francucuntisi
        • parrata di la Champagne
        • pittavinu-santongesi
        • burgugnuni
        • lurinisi
        • zarfaticu (ebreu-francisi) †
    • gruppu returumanzu
    • gruppu àututalianu
      • gruppu gallutalicu
        • piemuntisi
        • lummardu
          • nzubri
          • uròbbicu
        • emilianu-rumagnola
        • liguri
          • municascu
          • bunifacinu
      • gruppu vènitu
        • vènitu
          • trintinu
          • giulianu
          • vènitu dalmatu
          • vènitu jonicu
      • istriutu
  • Lingui rumanzi orientali
    • gruppu italurumanzu
      • gruppu tuscanu
        • tuscanu
        • italianu (tuscanu littirariu)
        • Rumanescu cuntimpuraniu
        • corsu
          • gallurisi
          • sassarisi (cunzidiratu di transizzioni cû gruppu sardu)
      • gruppu midianu
        • Dialettu ciuciaru
        • Dialettu vitirbisi
        • Dialettu rumanescu clàssicu
        • Dialetti umbri
        • marchiggianu
        • Dialettu sabbinu (ciculanu, L'Aquila, Rieti)
        • italchianu (ebreu-talianu)
      • Dialetti taliani miridiunali
      • Gruppu sicilianu
    • gruppu dalmata
      • dàlmatu†
    • gruppu rumenu
      • rumenu (chiamatu videmma "dacorrumenu" o "murdavu" n Muldavia)
      • arumenu (o macidurumenu)
      • istrurumenu
      • meglenorumenu
      • murlaccu
    • gruppu pannònicu (classificazzioni ncerta)
      • rumanzu di Pannonia


† = lingui estinti

Remove ads

Lingui rumanzi naturali pi zoni

Li principali lingui rumanzi attuali sunnu parrati nta sti paisi:

Portugallu e Brasili

  • lu puittughisi (gruppu ibbèricu)

Spagna (e zoni Mèrica cintrali e Mèrica dû Sud)

  • lu spagnolu o castigghianu (gruppu ibbèricu - gruppu spagnolu)
  • lu liunesi (gruppu ibbèricu - ucidentali)
  • l'asturianu (gruppu ibbèricu - ucidentali)
  • l'aragunisi (gruppu ibbèricu - gruppu spagnolu)
  • lu gallegu (gruppu ibbèricu - gruppu purtughisi)
  • lu catalanu e lu valinzanu (gruppu gallorumanzu miridiunali - gruppu catalanu)

Francia

  • lu francisi (gruppu gallorumanzu sittintriunali)
  • lu nurmannu (gruppu gallorumanzu sittintriunali)
  • lu gallò (gruppu gallorumanzu sittintriunali)
  • lu valloni (gruppu gallorumanzu sittintriunali)
  • lu pruvinzali (gruppu gallorumanzu miridiunali - gruppu occitanu)
  • l'occitanu (gruppu gallorumanzu miridiunali - gruppu occitanu)
  • lu francupruvinzali o arpitanu (gruppu gallorumanzu miridiunali - gruppu arpitanu)
  • lu corsu (gruppu rumanzu urientali - gruppu talianu cintrali)
Remove ads

Svìzzira

  • lu francisi (gruppu gallorumanzu sittintriunali)
  • lu talianu (gruppu rumanzu urientali - gruppu talianu cintrali)
  • lu romanciu (gruppu gallorumanzu miridiunali - gruppu retorumanzu)

Bergiu

  • lu francisi (gruppu gallorumanzu sittintriunali)
  • lu valloni (gruppu gallorumanzu sittintriunali)

Italia

  • lu piemuntisi (gruppu gallorumanzu miridiunali - gruppu galloitàlicu)
  • lu lìguri (gruppu gallorumanzu miridiunali - gruppu galloitàlicu)
  • lu lummardu (gruppu gallorumanzu miridiunali - gruppu galloitàlicu)
  • lu ladinu o giudeu-spagnolu (gruppu gallorumanzu miridiunali - gruppu retorumanzu)
  • lu vènitu (gruppu gallorumanzu miridiunali - gruppu vènitu)
  • lu friulanu (gruppu gallorumanzu miridiunali - gruppu retorumanzu)
  • lu talianu (gruppu rumanzu urientali - gruppu talianu cintrali)
  • l'emilianu-rumagnolu (gruppu gallorumanzu miridiunali - gruppu galloitàlicu)
  • lu napulitanu (gruppu rumanzu urientali - gruppu talianu àutu-miridiunali)
  • lu gallurisi (gruppu rumanzu urientali - gruppu talianu cintrali)
  • lu sassarisi (gruppu rumanzu urientali - gruppu talianu cintrali)
  • lu sardu (gruppu rumanzu uccidentali - gruppu sardu)
  • lu sicilianu (gruppu rumanzu urientali - gruppu sicilianu)
  • lu calabbrisi (gruppu rumanzu urientali - gruppu sicilianu)
  • lu salintinu (gruppu rumanzu urientali - gruppu sicilianu)
  • lu tarantinu (gruppu rumanzu urientali - gruppu sicilianu)
Remove ads

Rumanìa

  • lu rumenu

Grecia

  • l'arumenu
  • lu meglenorumenu

Macidonia

  • l'arumenu (macedorumenu)
  • lu meglenorumenu

Arbanìa, Serbia e Burgarìa

  • l'arumenu

Cruazzia

  • l'istrorumenu (parratu nta l'Istria. )

Lingui rumanzi artificiali

Paraguni vucabbulariu

Sta tàula cca sutta porta nu paraguni vucabbulariu pi llustrari l'asempi dî diffirenzi d'ogni lingua pi quantu riguarda certi soni.

Chiossai nfurmazzioni Ngrisi, Latinu ...

Nuti

Rifirimenti

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads