1658.
godina From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Godina 1658 (MDCLVIII) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
- Ovo je članak o godini 1658.
Remove ads
Događaji
Januar/Siječanj – Mart/Ožujak
- januar? - Smenjen hercegovački sandžakbeg Ali-paša Čengić[1].
- februar - Dansko-švedski rat (1657-58): Marš preko Beltova - švedski kralj Karl X Gustav prevodi vojsku preko zaleđenog mora i ubrzo dolazi pred Kopenhagen.
- 22. 2. - Hercegovačka i brdska plemena obaveštavaju Mlečane da su se udružili radi borbe protiv Turaka, traže novac i oružje, predlažu operacije[2].
- 8. 3. - Roskildski mir između Švedske i Danske-Norveške: Švedska zaokružuje teritorije na poluostrvu, nakratko dobija centralnu Norvešku.
April/Travanj – Jun/Lipanj
- 8. 4. - Giovanni Pesaro je novi mletački dužd (do 1659).
- maj - Francuski putopisac Quiclet prošao kroz Sarajevo, opisuje "strašnu" planinu Romaniju punu hajduka[3]; ove godine je prolazio i Paraćinom, gde je video glave hajduka na kopljima[4] (Les voyages de M. Quiclet à Constantinople par terre iz 1664.)
- 29. 5. - Rat za mogulsko nasleđe: Bitka kod Samugara - Aurangzeb porazio brata i regenta Dara Shikoha.
- maj - jun? - Mehmed-paša Ćuprilić vodi vojsku u Erdelj protiv neposlušnog Đorđa II Rakocija dok Tatari i kozaci napadaju sa severa - Rakoci beži na habsburšku teritoriju. Pustošenje Erdelja označava kraj njegovog Drugog zlatnog doba[5][6].
- 14. 6. - Franko-španski i Anglo-španski rat: Bitka u Dinama je odlučujuća anglo-francuska pobeda nad Špancima i engleskim rojalistima kod Dunkerquea (grad dobijaju Englezi).
- jun - "Ruina": ukrajinski hetman Ivan Vihovski slomio antipoljsku pobunu Barabaša i Puškara.
- 22. 6. - Holanđani osvojili Jaffnu od Portugalaca koji su tako sasvim izgubili Cejlon.
- 27. 6. - Bitka kod Rio Nueva: Španci nisu uspeli oterati Engleze sa Jamajke.
- 30. 6. - Bitka na Korčejevskoj luci: Mandžurac Šarhuda razbio kozake Onufrija Stepanova na Amuru.
- jun/jul - Izbija pobuna Srba krajišnika, protestuju zbog okrutnosti krajiških komandanata u Rovišću (komandanti izgleda pronevjerili novac pa tjeraju krajišnike na prekomjerni rad[7]), najesen se dogovaraju sa pobunjenim Siščanima[8].
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
- jul - Bosanski Sejdi Ahmed-paša dolazio u Ravne Kotare - Novigrad, Posedarje, kaštel Vinjerac, Ražanac, odbijen od Zadra, Bibinje, Sukošan, Turanj - bez uspeha, uglavnom nailazi na zapaljena mesta[9].
- 18. 7. - Leopold I. izabran za svetog rimskog cara, uprkos francuske opozicije.
- 31. 7. - Aurangzeb postaje novi mogulski vladar Indije (do 1707) a otac Shah Jahan je zatvoren do smrti 1666.
- 5. 8. - Dansko-švedski rat (1658-60): nakon što su Danci otezali s ispunjenjem mirovnog ugovora, švedski kralj Karl X Gustav ponovo napada, s ciljem potpunog potčinjavanja Danske-Norveške.
- 14. 8. - U Nemačkoj formirana Rajnska liga u savezu sa Francuskom.
- avgust, sredinom - Harambaše Đuro Novljanin i Stevan Popović napali preko dubrovačke teritorije selo Kijev Do u Hercegovini, koje je opljačkano i zapaljeno, odveden 21 sužanj[3].
- avgust, krajem - Kandijski rat: hrišćanske snage (Venecija, Malta i papa) nisu uspele zauzeti ostrva Santa Maura (Lefkada)[10].
- 13. 9. (3. 9. po j.k.) - Umro Oliver Cromwell, lord protektor Engleske, Škotske i Irske - nasleđuje ga sin Richard (do sledećeg maja).
- 16. 9. - Hadjački sporazum uzdiže kozake (Rusine) u položaj ravan Poljskoj i Litvaniji čime bi nastala Zajednica Tri Naroda ali Rusi i proruski kozaci se protive.
- septembar-oktobar - Sejdi Ahmed-paša na Gatačkom polju, poginuo novski odmetnik Omer-aga Begzadić, pašina ordija i Novljanin Alaga Šabanović poharali Župu dubrovačku (Novljani se ograđuju od ovoga[11]). Nezadovoljstvo pašom raste u celoj Bosni[1].
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
- 7. 10. - Uz tursku pomoć ustoličen novi erdeljski knez, Akoš Barčaj - Turcima daje Lugoški i karansebeški Banat (pripada mu i Vršac) - priključen Temišvarskom pašaluku.
- 21. 10. - Nastavlja se Rusko-poljski rat (1654-67): Bitka kod Verkija je ruski uspeh.
- 8. 11. - Pomorska Bitka u Øresundu: Holanđani dostavili provijant Kopenhagenu, opkoljenom od Šveđana.
- decembar - Sultanova armija poražena od pobunjenog alepskog Abaza Hasan-paše[12].
- decembar - Neuspešna pogodba posavskih pobunjenika sa Erdedijem (predstavnici pobunjenika morali pobeći)[13].
- 20. 12. - Valiesarsko primirje između Rusa i Šveđana: Rusi zadržavaju osvojena livonska područja na tri godine.
Kroz godinu
- Petar Zrinski imenovan velikim kapetanom ogulinskim, senjskim i cijelog Primorja.
- Dubrovačka vlada zabranila svojim trgovcima u Srbiji da posluju sa austrijskim trgovcima, koji sve više prodiru u Podunavlje[14].
- Biskupija u Skoplju podignuta u nadbiskupiju ali broj katolika i dalje opada[15].
- Jan Amos Komenski (Comenius) objavljuje Orbis Pictus, što se smatra prvom slikovnicom.
- Jan Swammerdam otkrio crvena krvna zrnca.
- Johann Jakob Wepfer objašnjava moždani udar.
- Holanđani osnovali vojni položaj Nieuw Haarlem.
- Čaj u Velikoj Britaniji: kineski zeleni čaj ulazi u londonske kafane.
- Južnomingovski vladar Yongli beži iz Junana u Burmu.
Remove ads
Rođenja
- 5. 3. - Antoine de Lamothe-Cadillac, istraživač Amerike († 1730)
- 10. 7. - Luigi Ferdinando Marsigli, vojnik i prirodnjak († 1730)
- sept/okt. - Nicholas Roosevelt, predak dvojice predsednika SAD († 1742)
- 24. 10. - Marko Gerbec, slovenski ljekar i znanstvenik († 1718)
- ? - Aurora Veronika Zrinski, najmlađa kći Petra i Ane Katarine († 1735)
Smrti
- 6. 3. - Ivan Bunić Vučić, pjesnik (* 1591-92)
- 29. 3. - Bertuccio Valiero, mletački dužd (* 1596)
- 13. 9. - Oliver Cromwell, lord protektor Engleske, Škotske i Irske (* 1599)
Reference
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads