1710.

godina From Wikipedia, the free encyclopedia

1710.
Remove ads

Godina 1710. (MDCCX) bila je redovna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u nedjelju po julijanskom kalendaru.

Kratke činjenice Milenijum:, Vjekovi: ...
Thumb
Evakuacija francuskih trupa iz Port Royala
Kratke činjenice
Remove ads

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

  • 1. 1. - Prema dekretu pruskog kralja Friedricha I, Alt-Berlin, Cölln, Friedrichswerder, Dorotheenstadt i Friedrichstadt su ujedinjeni u Kraljevski glavni i rezidencijalni grad Berlin.
  • 4. 1. (24. 12. 1709. po j.k.) - Još jedan datum "Istrage poturica".[1]
  • 22. 1. - Rakošijeva buna: bitka kod Romhánya na severu dan. Mađarske - obe strane tvrde da su pobedile.
  • 29. 1. - Reforme Petra Velikog: objavljena građanska azbuka[2].
  • 10. 3. - Veliki sjeverni rat (VSR): Bitka kod Helsingborga je poraz Danaca u Švedskoj, koji se više neće vraćati u Skaniju.
  • mart - Upravnik biskupskih poseda u Pokuplju optužuje krajiškog zapovednika Delišimunovića da ide u Beč radi privilegija prekokupskih "Vlaha - šizmatika".[3]
  • mart - Rat za špansko nasleđe (RzŠN): novi mirovni pregovori u Gertruydenbergu, Luj XIV nikako ne želi da prinudi svog unuka Filipa V da napusti Španiju.
  • 29. 3. (18. 3. po j.k.) - Pećki patrijarh Kalinik I šalje unapred potvrdnu gramatu za izbor mitropolita Sofronija[4] - priznanje autonomije Krušedolske tj. Karlovačke mitropolije.

April/Travanj – Jun/Lipanj

  • 10. 4. - U Velikoj Britaniji na snagu stupa Statut kraljice Anne, prvi zakonski akt u historiji kojim se autorska prava reguliraju od strane države i sudova; pravo prvi put imaju autori a ne izdavači.
  • 14. 4. - Poslednji susret kraljice Anne i dvorske dame Sare Churchill - opadanje uticaja vigovaca.
  • travanj - Beč je za marčanskog biskupa imenovao Rafaila Markovića.[5]
  • 16. 4. (5. 4. po j.k.) - Pilip Orlik, ukrajinski hetman u emigraciji, pod okriljem Karla XII. u Benderu, izdao ustavni dokument koji predviđa princip podjele vlasti.
  • 19. 4. - "Četiri mohikanska kralja" (tri Mohawka i jedan Mahican) u poseti kraljici Ani u Londonu - traže pomoć protiv Francuske Kanade i anglikanske misionare.
  • proleće - Banditizam u Slavoniji: razbojnici upadali u predgrađe Osijeka.[6]
  • proleće - jesen - Britaniju potresaju Sacheverellovi neredi: pristalice Torijevaca napadaju disidente, nezvanične verske zajednice, naročito prezbiterijance.
  • 4. 5. (23. 4. po j.k.) - Stvarni izbor krušedolskog mitropolita Sofronija Podgoričanina (umire već u januaru 1711).
  • 14. 5. - Sički ustanak Banda Singh Bahadura protiv Mogula: zauzeo je provincijski glavni grad Sirhind.
  • maj - Potiski i pomoriški graničarski komandanti Jovan Tekelija i Vulin Ilić poslali su pismo ruskom caru Petru, preko Bogdana Popovića - nude saradnju.[7][8]
  • maj - Dubrovački Senat izveštava svoju koloniju u Beogradu da je izdejstvovano oslobađanje od plaćanja svih đumruka, dacija, badža i kantara i dozvoljena slobodna trgovina voskom, goveđom i bivoljom kožom i drugom robom.[9]
  • 23. 6. - VSR: Rusi na čelu sa carem i Apraksinom zauzeli švedski Viborg nakon tromesečne opsade - zaštita nove prestonice i bolji pristup Baltiku.
  • 26. 6. - RzŠN: Douai u Flandriji se predaje saveznicima nakon 52 dana opsade.
  • jun - avgust - Numan-paša Ćuprilić je veliki vezir, smenjen je zbog protivljenja ratu sa Rusijom (a u korist Karla XII. koji sedi u Benderu).

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

  • 15. 7. - VSR, Kapitulacija Estonije i Livonije: Rusi na čelu sa Šeremetjevom zauzimaju Rigu nakon skoro osmomesečne opsade.
  • 25. 7. - RzŠN: Britanci se iskrcali u Sète i Agde na mediteranskoj francuskoj obali, ali ubrzo su poraženi.
  • 27. 7. - RzŠN: Bitka kod Almenara je pobeda alijanse na čelu sa austrijskim vojskovođom von Starhembergom u Kataloniji.
  • leto - Pod pritiskom Ličana kapetana Dobrivoja Kneževića, kap. Oberburg je morao napustiti Karlobag, što je ocenjeno kao buna Srba krajišnika - do kraja godine se izveštava o konfuznom stanju, da su naoružani Ličani upali u Kraljevicu da oslobode drugove. Koruški staleži u ovo vreme neredovno isplaćuju "leno" krajišnicima u vidu platna.[10] Ove godine zabeležena je buna u Krbavi.[11]
  • 11. 8. - Kraljica Anna je srušila Whigovski Junto: smenjeni su prvi lord Trezora vojvoda od Marlborougha i lord visoki rizničar Sidney Godolphin; prošlog juna i ekvivalent ministra unut. poslova Charles Spencer, 3. erl od Sunderlanda.
  • 16. 8. - Pećki patrijarh Kalinik I umro u Temišvaru, tokom obilaska pastve.[12] Naslediće ga Atanasije I (1711-12).
  • 18. 8. - Baltadži Mehmet-paša je veliki vezir (do nov. 1711).
  • 20. 8. - RzŠN: Bitka kod Saragosse je pobeda alijanse u Aragonu - "Karlo III" ulazi sutradan u grad Saragosu, otvoren mu je put za Madrid.
  • 5. 9. - Filip V po drugi put napušta Madrid (vraća se u decembru).
  • 19. 9. - Katastrofalni francuski piratski napad na Rio de Janeiro u portugalskom Brazilu - 400 ih je stradalo a 700 zarobljeno (oslobođeni u novom napadu sledeće godine).
  • 19. 9. - Ruzi zauzeli tvrđavu Keksholm u Kareliji nakon dvomesečne opsade. Nekoliko dana kasnije i ostrva Saaremaa u Estoniji.
  • 23. 9. - Carske snage osvojile Érsekújvár (Nove Zamki) od Rakošijevih ustanika.
  • 28. 9. - RzŠN: "Karlo III" ulazi u skoro opusteli Madrid, mora ga napustiti već u novembru.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

  • 4. 10. - VSR: Dansko-švedska bitka u zalivu Køge: brod Dannebroge eksplodirao, stradalo blizu 600 ljudi.
Thumb
Raniji švedski Baltik
  • 10. 10. - Kapitulacija Estonije i Livonije dovršena kapitulacijom Revala (Talina), što su Šveđani priznali Nystatdskim mirom 1721.
  • 13. 10. - Rat kraljice Anne (Rat za špansko nasljedstvo): Port-Royal, ključno francusko uporište u Akadiji se nakon nekoliko dana opsade predaje britanskim trupama čime Britanci stiču nadzor nad područjem koje će kasnije postati poznato kao Nova Škotska.
  • oktobar - Izbija Maskatski ili Šećerni rat u portugalskom Brazilu, sukob između vlasnika šećerana u Olindi i trgovaca u Recifeu. U ovo vreme dolazi i do Slane pobune, jer Portugal ima monopol na proizvodnju soli.
  • jesen - Gen. Hajster izveštava da su varaždinski graničari na položajima u Mađarskoj u krajnje bednom stanju, jer im ništa nije plaćeno - trebalo je da izdrže karantin na Dravi, jer je Hrvatska zatvorena zbog kuge, ali oni silom prelaze reku.[13]
  • 9. 11. - RzŠN: Bitka kod Sirakuze: francuski brodovi uspeli deblokirati trgovačku flotu i ispratiti je do Marseja.
  • 11. 11. - Bratanica Petra Velikog, Ana, udala se u Sankt Peterburgu za Friedricha Wilhelma, vojvodu Kurlandije - on umire već u januaru, na putu kući, ona je regent Kurlandije do 1730. pa carica Rusije 1730-40.
  • 16. 11. - Završeni izbori u Velikoj Britaniji: ubedljiva pobeda Torijevaca, koji se zalažu za mir u Ratu za špansko nasleđe.
  • 20. 11. - Rusko-turski rat (1710–1711): Osmansko Carstvo objavljuje rat Rusiji, nakon što je odbilo zahtjeve ruskog cara Petra Velikog za predajom odbjeglog i kod Poltave poraženog švedskog kralja Karla XII.
    • Petar Veliki će dogodine proglasom pozvati Crnogorce i Hercegovce da mu se pridruže, kada će stići i prva misija.[7][14]
  • 28. 11. - Dimitrije Kantemir postaje vojvoda Moldavije - mada je turski vazal, priključiće se caru Petru.
  • 8 - 11. 12. - RzŠN: Bitke kod Brihuege i Villaviciose, blizu Guadalajare, su ubedljive franko-španske pobede nad Alijansom. Starhembergove austrijske trupe se povlače ka Barceloni.
  • 10. 12. - Sički ustanak Banda Singh Bahadura: mogulske snage zauzimaju njegovo sedište Lohgarh, ali izmakao je i nastavlja borbu do 1715.
  • krajem godine - Pad Kabineta tri grofa, zu Sayn-Wittgenstein, von Wartensleben i von Wartenberg, tri W, koji su od 1702. imali odlučujući uticaj na vlast u Pruskoj.

Kroz godinu

  • Srem, ranije poseban sandžak, postaje carski has, dat na korišćenje odžaku beogradskih erlija, u neposrednoj nadležnosti beogradskog muhafiza.[15]
  • Portin opunomoćenik vodi istragu u Beogradu o zloupotrebama zbog kojih nisu isplaćivane vojničke plate, zatočen bivši janičarski aga Kara Jahja.[16]
  • Pobuna sve raje protiv paše u Mostaru.[17]
  • Ugarski sabor u Požunu: hrvatski staleži traže inkorporaciju Varaždinskog generalata, što znači i ukidanje privilegija za krajišnike - gen. grof Maks Ludvig Brajner odlučno protiv.[18]
  • Sava Vladislavić Raguzinski imenovan u Rusiji dvorskim savjetnikom.
  • Đuro Matijašević odlazi iz Dubrovnika u Rim, gdje ostaje do kraja života.
  • Gradačac je sjedište kapetanije.
  • Meissenski porcelan: Johann Friedrich Böttger započinje proizvodnju u manufakturi u Meissenu kod Dresdena u Saksoniji.
  • Kod Berlina je izgrađena bolnica u očekivanju kuge: služiće kao bolnica za siromašne, od 1727. pod nazivom Charité.
  • Car Joseph I donosi dekret protiv cigana: vešanje muškaraca i sečenje ušiju ženama i deci, dolazi do masovnih ubistava.
  • Holandska istočnoindijska kompanija napušta Mauricijus, Francuzi preuzimaju 1715-1810.
  • George Berkeley: "Traktat o principima ljudskog znanja".
  • Gottfried Leibniz: Théodicée uvodi pojam teodiceja, "opravdanje Boga" u problemu zla.
  • Naređeno sastavljanje Kangxijevog rječnika (završeno 1716).
  • 1710/11 - Izgrađena Gornjovakufska sahat-kula.
Remove ads

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1710.
Remove ads

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1710.

Reference

Vanjske veze

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads