1638.

Godina 1638 (MDCXXXVIII) bila je redovna godina koja počinje u petak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u ponedjeljak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

1638. na Wikimedijinoj ostavi

Ovo je članak o godini 1638.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija:	1600-e  1610-e  1620-e  – 1630-e –  1640-e  1650-e  1660-e
Godine:	1635 1636 1637 – 1638 – 1639 1640 1641

1638.. po kalendarima

Gregorijanski	1638.. (MDCXXXVIII)
Ab urbe condita	2391.
Islamski	1047–1048.
Iranski	1016–1017.
Hebrejski	5398–5399.
Bizantski	7146–7147.
Koptski	1354–1355.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1693–1694.
• Shaka Samvat	1560–1561.
• Kali Yuga	4739–4740.
Kineski
• Kontinualno	4274–4275.
• 60 godina	Yang Zemlja Tigar (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11638.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Događaji

• 14. 2. - Marija Ana Španjolska, supruga Ferdinanda III. okrunjena za kraljicu na ugarskom saboru^[1].
• 28. 2. - U Edinburgu potpisan Nacionalni savez (Covenant) kao reakcija na pokušaj kralja Čarlsa i kenterberijskog nadbiskupa Loda da uvedu novi tip liturgije.
• 28. 2. i 3. 3. - Tridesetogodišnji rat, dve Bitke kod Rheinfeldena: carski general Johann von Werth je prvo pobedio Bernhard von Sachsen-Weimara ali onda je poražen i zarobljen (pod njim su ratovali i Hrvati^[1]).
• 26. 3. - Završen sabor u Požunu, neki članci govore o Hrvatskoj: gradovi će imati samoupravu, kralj će paziti da se ne otuđi neki dio Hrvatskog primorja, krajiški kapetani više ne smiju dovoditi Vlahe bez banovog znanja, obećanje da će gradovi i vlastela dobiti natrag svoje zemlje^[1].
• 29. 3. - Šveđani se iskrcali u današnjem Delaware-u i osnovali koloniju Nova Švedska (traje do 1655).
• april - Anne Hutchinson iz vjerskih razloga protjerana iz Kolonije Zaljeva Massachusetts, odlazi u Rhode Island.
• 14. 4. - Grupa puritanaca osnovala Koloniju New Haven u današnjem Connecticutu.
• 15. 4. - U Japanu padom zamka Hara ugušena Shimabarska pobuna - procenjuje se da je zatim pogubljeno 37.000 pobunjenika i simpatizera, zabrana hrišćanstva se zatim strogo sprovodi.
• svibanj - Žumberački uskoci dobili poziv da iz svake zadruge pošalju po jednog konjanika i pješaka za rat u Njemačkoj^[1].
• 23. 5. - Kralj Kandyja na Sri Lanci Rajasimha II sklopio savez sa Holanđanima protiv Portugalaca.
• 20. 6. - Osamdesetogodišnji rat, Bitka kod Kalloa: težak holandski poraz od malobrojnijih španskih snaga.
• 27. 6. - Vaseljenski patrijarh Kiril Lukaris zadavljen po sultanovom naređenju.
• 30. 6. - Hamburški ugovor: Francuska plaća milion livri Švedskoj za učešće u Tridesetogodišnjem ratu.
• 16. 8. (6. 8. po j.k.) - Vasilije Ostroški hirotonisan za episkopa zahumskog i skenderijskog.
• 21. 9. - Hartfordski ugovor okončava Pequotski rat: pobednici podelili među sobom zarobljenike i zemlje, pequotsko ime i jezik zabranjeni.
• 21. 10. - Velika oluja u Engleskoj: možda prvi opis loptaste munje koja je uletela u crkvu u mestu Widecombe-in-the-Moor i izazvala smrt nekoliko ljudi, opekotine i spaljenu odeću.
• 17. 12. - Opsada Breisacha na Rajni: francusko-vajmarske snage zauzele grad, koji su branili i Hrvati^[1].
• 18. 12. - Jules Mazarin je novi prvi savetnik kardinala Richelieua.
• 25. 12. - Osmansko-safavidski rat (1623-39): sultan Murat IV povratio Bagdad posle 40 dana opsade; u borbama poginuo i veliki vezir Tajar Mehmed-paša (sledi mu Kemankeš Kara Mustafa-paša do 1644).

Kroz godinu

• Neredi u Sarajevu: seljaci sarajevskog kadiluka na čelu sa Mustafom efendijom zahtjevaju da im se ne uzima novčani prinos za šajke - nakon Mustafinog ubistva u Hodidjedu napadnuta sudnica, defterdar i kadija pobjegli^[2].
• Spor Cetinjskog manastira sa Humcima koji su uzurpirali manastirsku zemlju^[3].
• Novi talas, 1638-58, doseljavanja "vlaha" u Brinje, Brlog i Otočac^[4].
• Koprivnica dobila pravo održavanja sajmova.
• U Holandiji objavljene Galilejeve Dve nove nauke - sabran njegov životni rad u fizici.
• 1638-40 - Izgrađena Hadži Sinanova tekija u Sarajevu.
• 1637-38 - Pedro Teixeira sa ekspedicijom prvi plovio uz Amazon, vratio se istim putem.
• Holanđani osnovali prvo naselje na Mauricijusu, traje do 1658.
• Engleski pirati se naselili u Belizeu.
• Osnovan New Haven, Connecticut, prvi planski grad u Americi.
• Šah Džahan prebacio prestonicu iz Agre u (Stari) Delhi i povratio Kandahar od persijskih Safavida (samo do 1649).

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1638.

• 1. 1. - Go-Sai, japanski car († 1685)
• 11. 1. - Nicolas Steno, biskup, anatom, geolog († 1686)
• 12. 1. - Ernst Rüdiger von Starhemberg, austrijski maršal († 1701)
• 15. 3. - Shunzhi, prvi Qingovski car Kine († 1661)
• 8. 6. - Pierre Magnol, botaničar († 1715)
• 11. 7. - Olympia Mancini, jedna od pet sestara Mancini, majka Eugena Savojskog († 1708)
• 5. 9. - Luj XIV Veliki, "Kralj Sunce", kralj Francuske i Navare († 1715)
• 10. 9. - Marija Tereza, španska infanta, kraljica Luja XIV († 1683)
• 25. 11. - Catarina de Bragança, kraljica Charlesa II († 1705)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1638.

• januar - Adriaen Brouwer, slikar (* 1605)
• 6. 5. - Cornelius Jansen, pokretač jansenizma (* 1585)
• 20. 6. - Kiril Lukaris, vaseljenski patrijarh (* 1572)
• 5. 8. - Peter Minuit, kolonijalista (* 1580)
• 26. 8. - Bajram-paša, veliki vezir
• 8. 12. - Ivan Gundulić (Dživo), dubrovački književnik (* 1589)
• 17. 12. - François Leclerc du Tremblay, pomoćnik kardinala Rišeljea (* 1577)
• 24. 12. - Tajar Mehmed-paša, veliki vezir
•  ? - Kodža Murat-reis, afrički gusar (* ca. 1534)