1767.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija:	1730-e 1740-e 1750-e – 1760-e – 1770-e 1780-e 1790-e
Godine:	1764 1765 1766 – 1767 – 1768 1769 1770

1767.. po kalendarima
Gregorijanski	1767.. (MDCCLXVII)
Ab urbe condita	2520.
Islamski	1180–1181.
Iranski	1145–1146.
Hebrejski	5527–5528.
Bizantski	7275–7276.
Koptski	1483–1484.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1822–1823.
• Shaka Samvat	1689–1690.
• Kali Yuga	4868–4869.
Kineski
• Kontinualno	4403–4404.
• 60 godina	Yin Vatra Svinja (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11767.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

12. 1. - Punoletstvo napuljskog kralja Ferdinanda.
16. 1. - Ohridski arhiepiskop Arsenije daje ostavku, sultan ubrzo donosi odluku o ukidanju ove autokefalne arhiepiskopije, čije eparhije dolaze pod direktnu jurisdikciju Vaseljenske patrijaršije.^[1] Prostor O. a. priključen Prespanskoj - nastaje Prespansko-lihnidska arhiepiskopija. Ovo se dešava nekoliko meseci nakon što je Vaseljenska patrijaršiju priključila Pećku.
16. 2. - Korzikanski pobunjenici protiv Đenove se iskrcavaju na otok Capraia u Toskanskom arhipelagu i osvajaju ga do maja.
zima? - Burmanci su porazili i drugu kinesku invaziju - uništili su one koji nisu stradali od bolesti i zauzeli deo Junana.

April/Travanj – Jun/Lipanj

1. 4. - Španjolci preuzimaju od Francuske Port Saint Louis na istočnom Malvinskom/Falklandskom otoku i nazivaju ga Puerto Soledad (napušten 1811, privatno naselje od 1828, od 1833. britanski Port Louis).
2. 4. - Španija protjeruje pripadnike Isusovačkog reda (jezuiti) sa svoje teritorije - u svitanje su u Španjolskoj vicekraljevi i komandanti otvorili pisma sa uputama.
7. 4. - Burmanske trupe zauzimaju i uništavaju grad Ayutthaya, tadašnji glavni grad Sijama. Ekkathat, poslednji kralj iz dinastije Ban Phlu Luang umire nekoliko dana kasnije.
28. 5. - Marija Josipa, supruga habsburškog suvladara Josipa, umire od boginja.
31. 5. - Korzikanci su dovršili osvajanje Kapraje. Nemogućnost Đenove da suzbiju ustanak ih navodi da sledeće godine prepuste ostrvo Francuskoj.
1. 6. - Maria Theresia, koja se zarazila boginjama od pokojne snahe, dobila je pomazanje - ali narednih dana se oporavlja.
19. 6. - Britanski kapetan Samuel Vallis otkriva Tahiti.
19. 6. - Zvijer iz Gévaudana je izgleda ulovljena.
23. 6. - Ruski ambasador u Poljskoj Nikolaj Repnjin osnovao katoličku prorusku Radomsku konfederaciju plemića, koja se protivi reformama i poziva rusku caricu da zaštiti Žečpospolitu.
24. 6. - Bivši ohridski arhiepiskop Arsenije dao je ostavku i na čelu Pelagonijske eparhije, verovatno odlazi na Svetu goru.^[2]
24. 6. - Dekret o protjerivanju jezuita je pročitan u Meksiku. U zemlji je bilo nereda, kalifornijske misije (gde je dekret pročitan 30. 11.) dogodine preuzimaju franjevci na čelu sa Juníperom Serrom.
25. 6. - Eskpedicija Samuela Wallisa: por. Tobias Furneaux je prvi Evropljanin na Tahitiju, prisvojio ga je za Britaniju (Francuzi uzimaju 1842).
- Komandant drugog broda misije, Philip Carteret, otkrio je Pitcairnove otoke, Otoke vojvode od Jorka, kod Papue, ponovno otkrio Solomonove otoke i Otoke Juan Fernández.
29. 6. - 2. 7. - Geneza Američke revolucije – Townshendovi zakoni:
- O Prihodu: uvedeni su porezi na neke artikle koji se uvoze u kolonije i dato ovlašćenje vrhovnim sudovima kolonija da pretražuju privatnu imovinu za krijumčarenom robom - kolonisti osuđuju ovo kao kršenje prava.
- O carinskim komesarima: osniva se carinski odbor u samoj Americi, radi boljeg sprovođenja propisa - što uvećava konfrontacije sa kolonistima.
- O restrikcijama na New York (nije primenjen): ovoj koloniji se zabranjuje donositi nove zakone dok ne pristanu na Zakon o ukonačivanju iz 1765.
- O osiguranju (drugo značenje od Indemnity): Britanskoj istočnoindijskoj kompaniji je snižen porez kada uvozi čaj u Britaniju, pa ga mogu jeftinije reeksportovati u kolonije (kompanija je bila na ivici propasti zbog švercovanog holandskog čaja).

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

3. 7. - Britanska pomorska ekspedicija na čelu sa kapetanom Philipom Carteretom otkriva otok Pitcairn u Pacifiku.
7. 7. - Osnovano Kraljevsko vijeće, Consilium regium in regnis Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae, ograničeno na područje banske Hrvatske i Slavonije. To je prva zemaljska vlada za Hrvatsku, sa sjedištem u Varaždinu do 1776, predsjedava ban, na čelu kancelarije Nikola Škrlec Lomnički^[3] (podvrgnuto Ugarskom namjesničkom vijeću 1779). U Hrvatskoj i Slavoniji ima 24 osnovne škole, tri godine kasnije 60.^[4]
31. 7. (kalendar?) - U Rusiji je otvorena Zakonodavna komisija, čija je namera doneti novi zakonik. Za njene potrebe carica Katarina je spremila "Nakaz", tj. Instrukciju, prosvetiteljsko delo inspirisano Monteskjeom (→ Rusko prosvetiteljstvo).
leto - Pošto su u Srbiji zapažena "mnoga neidentifikovana lica odevena kao pravoslavni kaluđeri", Portin ferman dozvoljava kretanje samo onim duhovnim licima sa urednim ispravama od nadležnih vlasti^[5] (sprema se rusko-turski rat).

rujan, potkraj - U primorskim naseljima se čitaju i šire proglasi Šćepana Malog.^[6] Poziva narod da se međusobno umiri, predstavljaju ga kao ruskog cara Petra III.^[7] Šćepan će vladati Crnom Gorom do 1773.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

listopad, početkom - Crnogorske starješine na zboru u Ćeklićima pozdravljaju Šćepana Malog kao ruskog cara Petra III.
9. 10. - Mason–Dixonova linija: ova dvojica su završili premer kod današnjeg Pentress, West Virginia, pošto ih irokeški vodiči ne mogu voditi u zemlju Lenapea, sa kojima su u neprijateljstvu. Druga ekspedicija dovršava premer pensilvanijske granice 1784.
15. 10. - Habsburška princeza Marija Jozefa (16), nesuđena nevesta napuljskog kralja, umire od boginja. Sledećeg proleća u Napulj odlazi mlađa sestra Marija Karolina.
17. 10. - Opšti crnogorski zbor, navodno s 4.000 ljudi, jedan od većih u crnogorskoj istoriji: pod Šćepanovim uticajem iz Maina, odlučeno da se prekine s krvnim osvetama, zametanjima kavgi i da se preduzmu mere protiv lopova - nakon plemenske anarhije zavladao je red. Sestrić mitropolita Save, Arsenije Plamenac postaje u ovo vreme saprestolnik (koadjutor) - ovome su se protivili u Katunskoj nahiji i dr., ali Savi je pomogao Šćepanov uticaj.^[8]
oktobar - U Varšavi je otvoren takozvani Repnjinov sejm, poljski sabor kojim upravlja ruski ambasador, u prisustvu ruske vojske - između ostalog, biće garantovane privilegije Zlatne slobode, koje otežavaju upravu Poljske-Litvanije.
28. 10. - U Bostonu je pokrenuta akcija za bojkot nekih tipova engleske robe.
1. 11. - U Portsmouth, Virginia je osnovano Brodogradilište Gosport, od 1862. Mornaričko brodogradilište Norfolk, najveće u SAD.
3. 11. - Napuljski jezuiti su proterani u Papsku državu.
studeni, sredinom - Mlečani planiraju da otruju Šćepana Malog: Maine, Pobori i Brajići su uz njega, vrenje je i među pravoslavcima u Boki kotorskoj.
novembar - Treća kineska invazija Burme, sada osnovu čine mandžurski ratnici
2. 12. - U američkim britanskim kolonijama se počinju pojavljivati "Pisma jednog farmera u Pensilvaniji", rad Johna Dickinsona, koja osuđuju Townshendove zakone - tvrdi se da Britanski parlament nema prava uzimati prihode od kolonija.
decembar - Bivši pećki patrijarh Vasilije Jovanović-Brkić stiže, sa Kipra, u Crnu Goru, među Pipere - prije dolaska kod Šćepana u Maine, podbunio je protiv Turaka crnogorska plemena u Brdima.Vasilije Jovanović-Brkić.^[9]
28. 12. - Taksin se krunisao za kralja Sijama u Thonburiju, danas delu Bangkoka. Thonburijska kraljevina traje do Taksinovog zbacivanja 1782, ujedinjuje zemlju do 1770, vodi devet kampanja protiv Burmanaca, ratovaće i sa Vijetnamcima i Laošanima.
decembar/januar - Bitka u klisuri Goteik: kinesko-mandžurski invazori su potukli burmanske snage, kralj Hsinbyushin tek sada odlučuje opozvati trupe iz Sijama. Komandant Mingrui će doći na par dana od Ave, burmanske prestonice.

Kroz godinu

U Vojnoj Krajini se organiziraju cehovi 1767-74.^[10]
U Bačkoj se zavodi ugarski urbar 1767-72.^[11]
U mletačkom Splitu osnovana Poljoprivredna akademija, od 1774. Ekonomsko društvo.^[12]
Grof Perlas predlaže da se Rumuni s ivice planina presele u bečkerečki distrikt - izvedeno ali mnogi su se vratili u stari kraj ili nastavili hajdukovanje.^[13]
Obnavlja se franjevački samostan u Kreševu: od 12.106 groša troškova, za građu je dato 1.553, zanatlijama 1.760 a Turcima čak 8.793.^[14]
Egzarsi vaseljenskog patrijarha su bili u Sarajevu, ostavljena beleška na grčkom kaže da su došli da prikupe patrijaršijski prihod po davnašnjem običaju (crkvena opština u Sarajevu je među najbogatijim i uticajnijim u srpskom narodu).^[15]
Grčki mitropolit Antim dolazi u Mostar (do 1772, ranije je sedište hercegovačke eparhije bilo u manastiru Duži).^[16]
Skopski nadbiskup Matija Masarek primećuje da se "Srbija" potpuno promenila u poslednjih dvadeset godina, mnogo je više "poturčenih Arbanasa" koji čine zlodela i kojih se boje i Turci.^[17]
Vasilije Damjanović izdao prvu aritmetiku na srpskom.
Kraljevski astronom Nevil Maskelyne objavljuje prvi Nautički almanah, sa podacima za određivanje longitude metodom lunarne distance.
Crkve: sv. Karla Boromejskoga u Karlobagu, Arhanđela Mihaila u Risnu
Prvi anglo-majsorski rat (1767-69) na jugu Indije.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

April/Travanj – Jun/Lipanj

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

Kroz godinu

Rođenja

Smrti

Reference

Wikiwand - on