Donjovilični živac

Donjovilični ili mandibularni živac (latinski: ) je jedna od završnih grana trigeminalnog nerva (pored oftalmičnog i gornjoviličnog živca). Spada u grupu mešovitih nerava, jer sadrži i motorna i senzitivna nervna vlakna.

Njegov motorni deo oživčava mastikatorne i iz njih izvedene mišiće (prednji trbuh dvotrbušnog mišića, milohioidni mišić, mišić zatezač bubne opne i mišić zatezač mekog nepca). Senzitivni deo oživčava kožu donjeg dela lica, slepoočne regije i spoljašnjeg ušnog kanala, sluzokožu prednje 2/3 jezika, podjezičnog predela, donje usne i obraza, kao i zube i desni donje vilice i jedan deo tvrde moždanice. Pored toga, donjovilični živac reguliše rad parotidne, podvilične i podjezične pljuvačne žlezde i prenosi utiske čula ukusa iz pečurkastih papila jezika u centralni nervni sistem.

Senzitivni deo živca polazi od prednje-donje ivice trigeminalnog gangliona, dok se njegov motorni koren provlači ispod gangliona i ujedinjuje sa prethodnim. Odatle se donjovilični živac pruža koso upolje i unapred, prelazi preko velikog krila klinaste kosti i napušta srednju lobanjsku jamu kroz ovalni otvor. Nakon toga, on dospeva u infratemporalnu jamu, pruža se naniže (iza spoljašnjeg krilastog mišića) i nakon 8–10 mm se deli u svoje završne grane.

U infratemporalnoj jami se od živca odvaja njegova jedina bočna grana - moždanična grana (latinski: ) koja odlazi do srednje lobanjske jame i inerviše deo tvrde moždane opne. Osim toga, u infratemporalnoj jami nastaju i dve završne grane (prednja i zadnja), koje se ubrzo i same rasipaju na veći broj grana.

Od prednje završne grane se odvajaju:

duboki slepoočni živci,
obrazni živac i
maseterični živac.

Od zadnje završne grane se odvajaju:

unutrašnji krilasti živac,
živac zatezača mekog nepca,
živac zatezača bubne opne,
ušno-slepoočni živac,
donji zubni živac i
jezični živac.

Donjoviličnom živcu su pridodata i dva vegetativna gangliona: otički i podvilični.

Donjovilični živac

Literatura

Wikiwand - on