Enderun

Enderun (osmanoturski: اندرون مکتب, Enderûn Mektebi) bila je škola internatskog tipa na osmanskom dvoru Topkapi u Istanbulu. U njoj su školovani većinom nadareniji janjičari za najviše funkcije u Osmanskom Carstvu, koji su prije tog uzimani kao danak u krvi od kršćanskih roditelja.^[1]

Enderun Enderûn Mektebi
Današnja zgrada biblioteke u Topkapi Saraju Današnja zgrada biblioteke u Topkapi Saraju

Historija i karakteristike

Glavni članak: Danak u krvi

Enderun je osnovao sultan Murat II (1421–1451) a proširio sultan Mehmed II (1451–1481).^[1] Bio je prva škola za nadarene na svijetu. Na Enderunu su pitomci prosječno proveli po 15 godina^[2] učeči islamsku teologiju, šerijatsko pravo i sve što ide uz to (turski, perzijski i arapski, arapsku kaligrafiju, književnost). Pored toga, primali su poduke iz matematike, geografije, historije i pravila života na dvoru, a morali su svakodnevno trenirati i vojničke vještine odnosno jahanje, mačevanje, pucanje, itd. Također, slušali su poeziju i muziku.

Enderun je nekoliko vijekova bio prilično uspješan u stvaranju osmanskih državnika regrutirajući ih među različitim etničkim grupama carstva, pružajući im zajedničko muslimansko obrazovanje.^[1] Enderun je izgubio svoj vrhunski status još prije Tanzimata. U periodu nepotizma i korupcije, kada su mnogi Turci željeli na bilo koji način ubaciti svoju ne baš naročito nadarenu djecu u školu, pa je i zatvoren nakon Mladoturske revolucije 1. maja 1909.^[2]